Giriş Giriş Realist Yaklaşımın Güvenlik Anlayışı

Giriş

• Giriş

• Realist Yaklaşımın Güvenlik Anlayışı

• Realist Yaklaşım ve Ege Sorunu

• Realist Yaklaşım ve İki Ülke Arasında Savaş İhtimali

• Liberal Yaklaşımın Güvenlik Anlayışı

• Liberal Güvenlik Yaklaşımı ve İkili İlişkilerde Diyalog Süreci

• Muhtemel Çözüm Modeli:Ege’ye Özgü Teşkilatlanma

Tarihsel süreç içinde

• Tarihsel süreç içinde

• Türk-Yunan ilişkileri güvensizlik temelinde gelişmiştir.

• Megali İdea (Büyük Ülkü)

Gayri askeri statüdeki adaların silahlandırılması

• Gayri askeri statüdeki adaların silahlandırılması

• Kıta sahanlığı sorunu

• Hava sahası sorunu

• Yunanistan’ın hava sahasını 10 mile genişletme teşebbüsü ve FIR hattı

• Karasuları sorunu

• Yunanistan’ın karasularını 6 milden 12 mile genişletme girişimi

• Egemenliği antlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklar sorunu

• Tarihsel süreç ve Kıbrıs’taki gelişmelerden ötürü, Ege’deki anlaşmazlıklar karşılıklı güç mücadelesi ve güvensizliğe dayalı ele alınmıştır.

• 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sonrası taraflarda birbirlerine karşı yalnızlık algısı ortaya çıkmıştır.

Kıbrıs’taki gelişmelerle birlikte Ege bölgesi iki ülkenin tehdit algıladığı bir coğrafya haline gelmiştir.

• Kıbrıs’taki gelişmelerle birlikte Ege bölgesi iki ülkenin tehdit algıladığı bir coğrafya haline gelmiştir.

• Yunanistan 1960’lı yıllardan itibaren Lozan Barış Antlaşması ve Paris Barış Antlaşması’na göre gayri askeri statüdeki adaları silahlandırmıştır.

Kıta sahanlığının paylaşımımda sıfır toplamlı oyun anlayışı

• Kıta sahanlığının paylaşımımda sıfır toplamlı oyun anlayışı

• Karşılıklı işbirliğini göz ardı eden yaklaşım

• Yunanistan, Ege’deki adaların kendilerine ait kıta sahanlıkları olduğunu ileri sürmektedir.

• Türkiye, doğu Ege adalarının Anadolu anakarasının uzantısı olduğunu belirtmektedir.

• Yunan tezine göre kıta sahanlığı sınır hattı, doğu Ege adaları ile Anadolu karası arasından geçmektedir.

Türkiye ise Ege’de eşit paylaşıma dayalı kıta sahanlığı sınırlandırmasını savunmaktadır.

• Türkiye ise Ege’de eşit paylaşıma dayalı kıta sahanlığı sınırlandırmasını savunmaktadır.

1976 Bern Mutabakatı

• 1976 Bern Mutabakatı

• Taraflar Ege kıta sahanlığını ilgilendiren konularda tek taraflı girişimlerden kaçınmayı taahhüt etmiştir.

Yunanistan, Ege’deki hava sahasını 10 mile genişletmeye çalışmıştır.

• Yunanistan, Ege’deki hava sahasını 10 mile genişletmeye çalışmıştır.

• Türkiye, Yunan hava sahasını 6 mil olarak kabul etmekte, Türk savaş uçakları sistematik bir şekilde 4 millik sahaya girmektedir.

• FIR (Uçuş Malumat Bölgesi) hattı sorumluluğunu fiili egemenliğe dönüştürmeyi amaçlamıştır. Atina askeri uçuşlara ait bildirim talep etmekte, Türkiye reddetmektedir.

Yunanistan’ın karasularını 12 mile genişletme girişimi

• Yunanistan’ın karasularını 12 mile genişletme girişimi

• Türkiye, Yunanistan’ın karasularını 12 mile genişletme adımını savaş sebebi sayacağını beyan etmiştir

• Yunan karasularının 12 mil olması durumunda;

• Türkiye’nin Ege kıyılarını savunma yeteneği zayıflayacak
• Ege hava sahası Türk askeri uçaklarına kapanacaktır.

Egemenliği antlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklar sorunu 1990’lı yıllarda ikili ilişkilerin gündemini belirlemiştir.

• Egemenliği antlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklar sorunu 1990’lı yıllarda ikili ilişkilerin gündemini belirlemiştir.

İki ülke arasında güvensizlik ve karşılıklı güç mücadelesi

• İki ülke arasında güvensizlik ve karşılıklı güç mücadelesi

• Yunanistan, PKK terör örgütünü desteklemiş, Güney Kıbrıs’la Ortak Savunma Doktrini ilan etmiş, Suriye, İran ve Ermenistan’la ikili askeri anlaşmalar imzalamıştır.

• Türkiye, olası bir savaş durumunda, Yunanistan, Suriye ve PKK terör örgütünün müşterek hareket edebileceğini hesaplamıştır.

1987 Yılında

• 1987 Yılında

• Yunanistan’ın kuzey Ege’de Taşoz adası civarında petrol arama girişimi

• Türkiye’nin Sismik I gemisini Ege’ye göndererek misilleme teşebbüsü

• Türkiye-Yunanistan arasındaki karşılıklı güvensizliğin 1999 sonrası dönemde kısmen zayıfladığı gözlemlenmiştir.

• Madrid Deklarasyonu (1997)

• Öcalan’ın Yakalanması (1999)

• Yunanistan’ın Türkiye’nin AB adaylığını veto etmemesi

Dışişleri Bakanlıklar arasında yürütülen rutin görüşmeler

• Dışişleri Bakanlıklar arasında yürütülen rutin görüşmeler

• Dışişleri Bakanlıkları Müsteşarlıkları arasında Ege sorunları kapsamında başlatılan istikşafi görüşmeler

Karşılıklı güvenliğin tesisine yönelik 29 adet güven artırıcı önlem

• Karşılıklı güvenliğin tesisine yönelik 29 adet güven artırıcı önlem

• İki ülkenin Dışişleri Bakanlıkları, Savunma Bakanlıkları, Genelkurmay Başkanlıkları ile Eskişehir ve Larissa’daki Milli Hava Harekât Merkezleri arasında doğrudan temas hattı

• Türk ve Yunan silahlı kuvvetleri arasında etkileşimi artırabilecek ziyaret, ortak eğitim ve bilimsel faaliyetler

Ege’de çakışmayı önlemek üzere taraflar bir yıl sonraki tatbikatlar hakkında karşılıklı bildirim yapmayı kabul etmiştir.

• Ege’de çakışmayı önlemek üzere taraflar bir yıl sonraki tatbikatlar hakkında karşılıklı bildirim yapmayı kabul etmiştir.

• Sahil Güvenlik Komutanlıkları arasında ikili müzakereler yürütülmesi kararlaştırılmıştır.

• İki ülke, Barış İçin Ortaklık (BİO) eğitim merkezlerinde BİO ülkelerinin iştirakiyle ortak eğitim programları düzenleyecektir.

Son on yılda ikili ilişkilerde ticaret, enerji, ulaştırma ve turizm alanlarında önemli gelişmeler

• Son on yılda ikili ilişkilerde ticaret, enerji, ulaştırma ve turizm alanlarında önemli gelişmeler

• Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğalgaz Boru Hattı Projesi

• Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (2009)

• Yunanistan’ın PKK terör örgütü tarafından kullanılan Lavrion mülteci kampını kapatması

• Türkiye’nin Yunanistan’ı dış tehdit listesinden çıkarması

Güven artırıcı önlemlerle ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi ile sağlanan yakınlaşma Ege sorunlarının çözümü için yeterli değildir.

• Güven artırıcı önlemlerle ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi ile sağlanan yakınlaşma Ege sorunlarının çözümü için yeterli değildir.

• İki ülkenin Ege’deki işbirliğini sürekli kılacak ve Realist algıların yinelenmesini engelleyecek kurumlara ihtiyaç vardır.

• Fonksiyonalist bakış açısıyla, iki ülke arasında Ege’de işbirliği odaklı bir teşkilatlanmaya gidilebilir.

• Ege’deki sorunlar; değişik düzeylerde de olsa taraflara ortak menfaat sağlayacak bir kurumsal işbirliği ile çözülebilir.

• Avrupa Birliği tecrübesi Ege’deki sorunların çözümüne yönelik böyle bir teşkilatlanmaya esin kaynağı olabilir.

Ege’de petrol arama ve çıkarma konusunda iki ülke arasındaki anlaşmazlıklar, teşkilatlanma sürecinin başlatılabileceği bir alandır.

• Ege’de petrol arama ve çıkarma konusunda iki ülke arasındaki anlaşmazlıklar, teşkilatlanma sürecinin başlatılabileceği bir alandır.

• İki ülkenin Ege Denizi tabanından çıkarılacak fosil yakıtların üretimi ve işletimi sürecinde ortak hareket etmesini sağlayacak bir teşkilatlanma fikri dikkate değerdir.

• Türkiye-Yunanistan arsındaki güvensizlik algısının tekrar güçlenmesini Ege’ye özgü böyle bir teşkilatlanma önleyebilir.

• İki ülke arasında müşterek menfaatlere hizmet eden kurumsal işbirliği taraflar arası sürdürülebilir güvenin teminatı olabilecektir.