Korrupsiya uning kelib chiqish sabablari va unga qarshi kurashishda singapur strategiyasining ahamiyati
Yüklə 30,61 Kb. Pdf görüntüsü
|
1 2
953-Article Text-2875-1-10-20210424- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KURASHISHDA SINGAPUR STRATEGIYASINING AHAMIYATI Usnatdinov Ruslan (Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat Universiteti) Аннотоция
| 2 th International Multidisciplinary Scientific Conference on Ingenious Global Thoughts Hosted from Berlin, Germany https://conferencepublication.com April 30 th 2021 145 KORRUPSIYA UNING KELIB CHIQISH SABABLARI VA UNGA QARSHI KURASHISHDA SINGAPUR STRATEGIYASINING AHAMIYATI Usnatdinov Ruslan (Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat Universiteti) Аннотоция Maqola korrupsiya unining kelib chiqish sabablari va unga qarshi kurashishda Singapur davlatining tajribasi va mamlakatimizda olib borilayotgan korrupsiyaga qarshi kurashishlari haqida Kalit so’zlar ; Korrupsiya, madaniyat, mentalitet, strategiya Zamonaviy jamiyatda korrupsiya har qanday mamlakatda va har qanday jamiyatda yuz beradi. Korrupsiya mamlakatning demokratiya va huquqiy ustuvorligiga asoslariga putur yetkazadi, inson huquqlari buzilishiga olib keladi. Bu esa mamlakatning rivojlanishiga katta to'siq bo'lib, oxir-oqibat mamlakat tanazzuliga olib kelishi aniq. Korrupsiya (lotincha Corrumpere– buzmoq) termini odatda mansabdor shaxslar tomonidan unga berilgan mansab vakolatlari va huquqlardan o’zlarining shaxsiy manfaatlarini ko’zlab qonunchilik va axloq qoidalariga zid ravishda foydalanishini anglatadi. 1 Har qanday madaniyat, harqanday davlatning kelib kelib chiqish tarixi bo’lganiday koruppsiyaning ham kelib chiqish tarixiga ega. Biz korrupsiyaning kelib chiqish tarixiga diqqatni qaratsak, ayrim manbalarga suyanganda korrupsiyaning tarixiy o’zaklari juda qadimga borib taqalib, bu hol insoniyat jamiyatining daslabki davrlarida qabilada ma’lum mavqega ega bo’lish uchun qabila sardorlariga sovg’alar berish odatidan kelib chiqqan deb taxmin qilinadi. O’sha davrlarda bu normal holat sifatida qabul qilingan. Biroq davlat apparatining murakkablashuvi va markaziylashuvi korrupsiyaning davlat rivojlanishiga katta to’siq ekanligi ko’rsatdi. Tarixda birinchi bo’lib korrupsiyaga qarshi kurashgan davlat sifatida Shumer davlati tan olinadi. 2 Biz mamlakatimiz rivojlanishida korrupsiya illatiga qarshi kurashishda albatta, birinchi navbatda, muammoning ildizini topib, uni yo’qotish zarur. Zero,korrupsiyaga qarshi kurashishda korrupsiyani yuzaga keltiruvchi omillarni bartaraf etish korrupsiyaga qarshi kurashda muhim o’rin egallaydi. Darhaqiqat ildizni izlashda, korrupsiya mamlakatda ildiz otishining sababi nimada? Insonlarni poraberishga yoki poraolishga nima majbur qilyabdi? Kabi savollarni ko’ndalang qo'ygan holda masalaga jiddiy yondashish zarur. Bizning xalq, mentalitetida bir insonga ishing tushib undan yordam sorasang, uni roziqilish kerak degan tushuncha bor, rozi qilish bo’lsa albatda ma’lum bir moddiysovg’a yoki pul hisobiga yechiladi, o’tmish tarixga ham nazar solsak podsholarga, xonlarning oldiga ma’lum bir mavqega ega bo’lish uchun sovg’a-salomsiz borishmagan. “Odatda hukimdorning muruvvatiga sazovar bo’lishi uchun odamlar o’zida bor engaziz, eng qimmatli narsani yoki uni xursand qiladigan narsani: chunonchi, otlarni, qurol-yarog'larni, qimmatbaho mato yoki toshlar va hukmdorning ulug’vorligiga munosib boshqa ziynatlarni hadya qiladilar.” 3 Bunday munosabatlar balkim korrupsiyaning keng quloch yoyish sabablaridan biridir, buni Singapurning birinchi prezidenti Li Kuan Yuning o’z fuqarolari haqidagi o'y-fikirlarida ham ko’rish mumkin, “Mamlakat aholisining aksariyati xitoyliklar, ularning madaniy me’yorlari amaldorlarga “sovg’alarsiz” murojaat qilishga imkon bermasdi. Vaqti kelib, shunday “sovg’alar”ni mansabdor shaxslarning o’zi ham talab qila boshlashdi. Bu odat tusiga kirdi. 4 Insonlarning korrupsiya qurboniga aylanishiga ya’na bir sabab, 1 Anticorruption.uz 2 vаntsevV.А.Problemalegalnogoopredeleniyeponiyatiyakorrupsiya //KorrupsiyavRossii.InformatsiyonniyieIanalitishiskiymateriali.–M.,2001.– VIp.3.–S.5. 3 NikoloMakiavelli.Hukimdor,Toshkent–201812-bet 4 M.A.Raxmatov,B.Z.ZaripovIstedodliinsonlarmamlakatningbebahoboyligidirLiKuanYuhikmatlari. Yüklə 30,61 Kb. Dostları ilə paylaş:
|
1 2