Mavzu: Ovqatlanishning fiziologik me’yorlari

UMUMIY GIGIENA
Fanidan
MUSTAQIL ISH

Tayyorladi: Qilicheva S.I
Tekshirdi: Nazarova N.B

Reja:

1. Ovqatlanishning umumiy ta’rifi.

2. Asosiy oziq moddalarning inson hayotidagi o’rni

3. Oqsillar.

4. Yog’lar

5. Uglevodlar

Mavzi: Ovqatlanishning fiziologik me’yorlari

Ovqatlanishning umumiy ta’rifi

Ovqatlanish murakkab fiziologik va biokimyoviy jarayon bo’lib, uning har bir organizmda kechishi ham umumiy xusususiyatlari va o’ziga xos tomonlariga qarab kechadi. Qolaversa, har bir organizmning yuqorida qayd qilingan asosiy hayotiy funksiyalarini ta’minlashdan tashqari uning sihat salomatligini ham belgilashda ovqatlanish omili muhim ahamiyat kasb etadi. To’g’ri ovqatlanish 75% salomatlik garovidir, shu bois ham hozirgi vaqtda sog’lom turmush tarzini yaratishdagi birinchi qadamlardan biri to’g’ri ovqatlanishdir.

ovqat umumiy quvvatining 35 % yog' hisobidan qoplanishi yetarli. AQSH da 40%, shimolly hududlarda 45-50% al tashkil qilmoqda.

• ovqat umumiy quvvatining 35 % yog' hisobidan qoplanishi yetarli. AQSH da 40%, shimolly hududlarda 45-50% al tashkil qilmoqda.

• Agar tana vazni me'yorga nisbatan 20% ko'p bo'lsa, bu semizlik alomati hisoblanadi. Bunday odamlar uchun qon bosimining yuqori bo'lishi, yurakning eshemik kasalligi, qanda xolestirinning ko`payib ketishi, qandli diabet va boshqa kasalliklar "eshik qoqib turadi. AQSHda bolalarning 10-20%, kattalam ing esa 30 40% oshiqcha tanna vyazatga egazo O'z vaqtida semiz odamlar ozg'inlarga nisbatan kamroq yashaydi degan Gippokratning fikrlari bugungi kunda o'z tasdiqini topmoqda. Statistikaga ko'ra tana vazni meyoridan 20% oshiqcha odamlar orasida o'lim tana og'irligi me'yoriy odamlarga qaraganda 50% yuqoriroq ekan.

Asosiy oziq moddalarning inson hayotidagi o’rni

• Oziq moddalari deganda iste'mol qilinadigan taomlar tarkibiga kiruvchi oqsillar, yog'lar uglevodlar huningdek vitaminlar, mineral moddalar nazarda tutiladi.
• Ulaming to’rtta umumiy xususiyati mavjud, ya’ni birinchidan, parchalanib vujud uchun kerakli quvvatli ya’ni barcha energiyani (lismoniy va aqliy ish, tana harorati, asab va barcha ichki a’zolar faoliyatiga sarflanadigan va boshqalar) hosil qiladi, Ikkinchidan, tanadagi barcha hujayra va to’qimalaming almashinishi va yangilanishi uchun «qurilish» (plastik) materiali bo’lib xizmat qiladi va uchinchidan, qariyb hamma ovqatlar tarkibida ma’lum miqdorda mavjud bo’ladi va nihoyat to’rtinchidan, ehtiyoj tug’ilganida malum murakkab biokimyoviy o’zgarish orqall organizm talabini qondirish maqsadida a aylanib turadi (uglevodlar biridan ikkinchisiga aylanib turadi (uglevodlar yog’ga, oqsilga, oqsillar uglevodga va boshqalar). Vitaminlar va mineral moddalamt qo’shimcha oziq moddalari yoki mikronutrientlar deyiladi.