Mavzuni dolzarbligi Tatqiqotning maqsadi

• Bugungi kunda zamonaviy bioorganik kimyo fanining muhim tadqiqot sohalaridan biri ma’lum yo‘nalishda ta’sir etadigan biologik faol moddalar sintezi va ularning modifikasiyasi hisoblanadi. O‘simliklardan ajratib olingan tabiiy birikmalar yuqori biologik faollikka ega bo‘lishi bilan birga sintetik birikmalarga nisbatan nojo‘ya ta’sirlari kamligi, tirik organizmga mos kelishi va o‘ziga xos xususiyatlari bilan sintetik usulda olingan dori vositalaridan bir qancha afzalliklarga egaligi bilan ajralib turadi.
• O‘simliklar tarkibidagi biologik faol moddalarni aniqlash, o‘rganish va ajiratib olish bizga qulay zamonaviy usullarini qo‘lash hozirgi kunda o‘simliklar tarkibdan ajiratib olingan biologik faol moddalar oziq - ovqat, parfumeriya, kosmetika va farmaseftika sanotida keng qo‘llanilganligi ishning dolzarbligini asoslaydi .

• Mavzuni dolzarbligi

• Tatqiqotning maqsadi

• O‘zbekiston sharoitida o‘sadigan yovvoyi dorivor qoqi o‘t o‘simligini tarkibidagi biologik faol moddalar B guruxi vitaminlari xamda flavanoidlarning sifat va miqdoriy taxlili, hamda qoqio‘t o‘simligi tarkibidan efir moylarini ajratib olib, uning tarkibiy qismini va xossalarini o‘rganishdan iboratdir.

Tatqiqotning vazifalari

• Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarni bajarish ko‘zda tutildi:
• -Qoqi o‘t o‘simligi bargi va poyasi tarkibidagi biologik faol moddalarning tarkibini aniqlash;
• - Yuqori samarali suyuqlik xromatografiya metodlari asosida vitaminlar tahlili;
• - Qoqi o‘t bargi va poyasi tarkibidagi B guruh vitaminlar tahlili;
• - Qurutib yaxshilab maydalangan namuna tarkibidagi flavonoidlarning sifat va miqdoriy jihatdan aniqlash;
• - Dorivor qoqi o‘t (Taraxacum offinale) o‘simligidan efirlarni ajratish va tarkibiy qismini o’rganish;

Dorivor momaqaymoq (Taraxacum officinale) o‘simligining sutsimon shirasi tarkibida biologik faol moddalar sifatida taraksasin, taraksaserin, tarakserol, taraksasterol, androsterol, sterin, xolin, saponinlar, askorbin kislota, karotin, apigenin, lyutein, nikotin kislota, nikotinamid, 2-3% kauchuk moddasi, smola, 24-40% gacha inulin, moy kislotalari, efir moylari va oqsil moddalar, oshlovchi moddalar, linolen kislota, palmitin kislota, olma kislotasi, mineral tuzlar va quruq massasiga nisbatan 5% gacha miqdorda oqsil mavjudligi aniqlangan.

• Dorivor momaqaymoq (Taraxacum officinale) o‘simligining sutsimon shirasi tarkibida biologik faol moddalar sifatida taraksasin, taraksaserin, tarakserol, taraksasterol, androsterol, sterin, xolin, saponinlar, askorbin kislota, karotin, apigenin, lyutein, nikotin kislota, nikotinamid, 2-3% kauchuk moddasi, smola, 24-40% gacha inulin, moy kislotalari, efir moylari va oqsil moddalar, oshlovchi moddalar, linolen kislota, palmitin kislota, olma kislotasi, mineral tuzlar va quruq massasiga nisbatan 5% gacha miqdorda oqsil mavjudligi aniqlangan.

• Dorivor qoqio‘tning tabiatda tarqalishi va kimyoviy tarkibi