Reja: Z. M. Bobur asarlarida odob-ahloq va hulqiy fazilatlar

Z. M. Boburning nutq va notiqlik haqidagi qarashlari

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Z. M. Boburning nutq va notiqlik haqidagi qarashlari
Z.M.Boburning nutq va notiqlik haqidagi qarashlari

Reja:

• 
  Z.M.Bobur asarlarida odob-ahloq va hulqiy fazilatlar.
  
• 
  Uning tagoyalari.
  
• 
  Bobur asarlarida vatanga bonaviy-marifatparvar shoh va nozik didli shoir ham boz asarlarida gorganishga dalib, ularda insonning maXatti Boburiyyiladigan diakritik belgilar zol-zabar olini izlab yaratgan mazkur alifbo amalga oshmadi. CHunki uni islomga shak kelitrish bilan barobar deb hisoblandi.
  

  asosan Hindistonda Boburiylar saltanatini barpo etgan shoh Boburning tarjimai holi bozining yooygan xatolarini, qozongan grin olgan. Mazkur kitob umri davomida kop yuksalishlar va tanazzullarni boshidan kechirgan insonning ibratli tarixidirki, uning yuksalishlari qanchalik sarbaland boBoburnomalib, unda muallif oddiy va jonli til bilan ol qoalabalarini, yuksak orzu-umidlarini, tushkunlik holatlarini hikoya qilgan. Asar Avliyo Avgustino va Russoning kashfiyotlari, Gibbon va Nyutonning yodnomalari qatoridan opdan-kolsa, tanazzullari shunchalik tubsizdir.

  Bobur qirq yetti yilu organ boBoburnoman sakkiz yilini qamragan. Kitob Boburning oli bilan turkiy tilda yozilgan. Unda Bobur ijodiyotida tarin olgan. Bir asarida:

  Xulqingni rost qilgaki borsang,

  Axsanta der bari el gar yaxshi ot chiqarsang,

  deb yozgan Boburning oyi ana shu gapiga rioya qilgan.

  Koazallarida axloqning barcha normalariga rioya qilish kerakligini va shundagina kishi el hurmatiga, katta baxtga sazovor bolagan. Quyidagi ruboiy Boburning kamtarligidan, fikr-mulohazaliligidan dalolat beradi:

  Koazallarida axloqning barcha normalariga rioya qilish kerakligini va shundagina kishi el hurmatiga, katta baxtga sazovor bolagan. Quyidagi ruboiy Boburning kamtarligidan, fikr-mulohazaliligidan dalolat beradi:

  Ey, yel, borib ahbobglsam,

  Har kimki meni sorlarida haqiqiy, barkamol inson timsoli madh etiladi, ulugururlanmaslik, kamtarinlik kabi xislatlar targrlarida haqiqiy, barkamol inson timsoli madh etiladi, ulugururlanmaslik, kamtarinlik kabi xislatlar targrganishi koliqligini yaxshi bilgan Bobur organ kishilar bilan kengashib ish tutgan. U oE asarida bolalarni yoshlikdan boshlab etibor bergan.

  Farzanddagi baxt-saodat keltiruvchi bosh fazilat iymonidir, deb bunday yozgan edi:

  Farzanddagi baxt-saodat keltiruvchi bosh fazilat iymonidir, deb bunday yozgan edi:

  Bobur, avvaligrif

  Kim, bor insonga avval ul taklif.

  Budir men, ani kollanishi lozim bozingizni ibrat aylab korgatish.
  
  Mustaqillik, qatyish va uning ijrosini kuzatish.

  Uning bu ish uslubini oli Humoyunga qilgan nasihatidan koladi. U oli Humoyunga doimo aql-zakovat va bilimga tayanib harakat qilish kerakligini ta... Yana ulugrgan, ray va tadbirliq beklar bila kengashib, alarning soil. Kunda ikki navbat iningni va beklarni ixtiyorigymay qoshinga chorlab, maslahat boz unga qaror bergaysengrsa bogkidlagan: ish ustiga borasen, ish kozi bila amal qilgaysen. Agar meni rizomni tilarsen, xilvatnishiliqni va el bila kam ixtilotliqni bartaraf qilga qolsa kengashib, bu davlat xalqlarining ittifoqi bilan har so.

  Bobur farzandi Humoyunning kamchiliklarini koXatingni xud tashvish birla oladur, vale asru muhlaqtur. Nasri muammo hech kishi kolur va ham oongakidlagan.

  Bobur farzandi Humoyunning kamchiliklarini koXatingni xud tashvish birla oladur, vale asru muhlaqtur. Nasri muammo hech kishi kolur va ham oongakidlagan.

  Bobur sherlarida inson kamoloti uchun ilmning naqadar zarurligi qayta-qayta uqtirilgan:

  Kim yor anga ilm tolibi ilm kerak,

  Oq,

  Men bor men ilm tolib ilm kerak.

  Bobur ilm toliblari lishi lozimlishini istagan:

  Bori elga yaxshilik qilgilki, mundin yaxshi yolim-tarbiyaviy qarashlaridagi bosh masala vatanga cheksiz muhabbatdir. Uning shu mavzudiga shelishga, oquvchining qalbida yuksak insonparvarlik tuygotadi:

  Boburning tarlari kitobxonni ona-Vatanni sevishga, unga fidoyi, sodiq boz xalqiga xizmat qilishga chorlaydi, oularini uygq jonimg bo boz yerni qorab, netayin, ne yuzi qaroligldi.

  Koqtur,

  Bir lahzau bir nafas qarorim yoz ixtiyorim birla

  Lek borurimda ixtiyorim yolim-tarbiyaga doir gz boshidan kechirgan, kolim-tarbiyaga doir gz boshidan kechirgan, koz zamonasidagi badxulq, bemehr uqubatsiz insonlarga qarata shunday yozgan edi:

  Qolmadi hurmat ahli olamda,

  Olamu olam ahlidin bu ilik.

  Bobur ikki podshohligidin,

  Yaxshiroq bu zaminda bir beklik.

  
  http://fayllar.org
  http://fayllar.org