Research Proposal Business Presentation in Dark Green Orange Geometric Style

MAMLAKATNING DEFOLT RISKLARI
Mirzaakbarov Jasurbek
MT-82 GURUH

1	Mamlakatning defot qarzi nima ?
2	Mamlakat defolt riski haqida
3	Mamlakat qarzi defoltining oqibatlari
4	Mamlakatning defolt qarziga ta'sir etuvchi omillar
5	Mamlakatlar uchun defolt xavfi haqida
6	Mamlakat defolt qarzlarining chet el investorlariga ta'siri

REJA:
Back to Agenda
05
Defolt riski nima ?
Mamlakatning defolt riski, bir mamlakatning qarzlarini qaytarishda qiyinlik kuzatish imkoniyatidir. Bir mamlakat, tashqi qarzlarini toʼlash yoki foiz toʼlovlarini amalga oshirishda muammolarga duch kelganda, defolt riski ortadi.
Defolt riski, mamlakatning iqtisodiy holati, qarz yoquvi, byudjet orqaliklari, tashqi savdo ravishlari, siyosiy istiklol va boshqa faktorlarga bogʼliq oʼzgaradi. Iqtisodiy ostida rivojlanma, past inflyatsiya, yaxshi boshqariladigan moliyaviy siyosatlar va kuchli moliyaviy tizim kabi faktorlar bir mamlakatning defolt riskni kamayatirishi mumkin, ularning qiymatlari orqali, qarz daromadlari, politik yordamsizlik va zoʼrigʼonli moliyaviy siyosatlar kabi faktorlar defolt riskni oshirishi mumkin.
Xalqaro kredit baholash tashkilotlari, mamlakatlarning defolt risklarini analiz qilib, kredit baholarini beradi. Past kredit baholariga ega boʼlgan mamlakatlarning defolt riski yukori boʼladi va investorlar uchun koʼp ishonchsiz sanaladi. Ushbu holat, mamlakatning qarzlanish qiymatlarini oshiradi va xalqaro moliyaviy bozorlardan qarzlanishni kuzatishni qiyinlashtiradi.
Mamlakatning defolt risklari, iqtisodiy koʼrsatkichlar va siyosiy faktorlar kabi bir necha oʼzgaruvchilarga bogʼliqligi sababli, vaqt otishi bilan oʼzgarishi mumkin. Shunday sababli, investorlar va xalqaro tashkilotlar, mamlakatlarning iqtisodiy holatini davomli kuzatish va defolt riskni baholashadi.

• Mamlakatning defolt riski, mamlakatning borchlarni to‘lashda qiymatlangan nomzodlikka ega bulmasligidir. Defolt, mamlakatning qarzlarini to‘lash imkoniyatining yo‘qligi yoki borchlarning muayyan muddatda to‘liq to‘lovlanmagani holatini aniqlaydi.
• Defolt riski, bir mamlakatning iqtisodiy va siyosiy xolatiga va moliyaviy kuchiga bog‘liqlik ko‘rsatadi. Bu orqali, defolt riskini aniqlash uchun ko‘pchilik faktorlarni o‘z ichiga oladi. Bular o‘rtacha ma'lumotlar bo‘limi, mamlakatning qarz yo‘ki hajmi, iqtisodiy holati, ishsizlik daromadi, inflyasiya daromadlari, siyosiy ishlarning ijrachiligi, moliyaviy siyosatning o‘ziga xos xususiyatlari va boshqalarga ta'sir etadi.
• Defolt riskini baholashda xalqaro kredit baholash tashkilotlari yordamga kelib chiqadi. Ular mamlakatning kredit bahosini taxmin qilish uchun analizlar o‘tkazadi va shu asosda baholar beradi. Bular arqili kredit bahosi anqilanadi va investorlar, moliyaviy institutlar, soliq inspeksiyalar va boshqa ko‘plab sub'ektlar mamlakatning defolt riskiga bog‘liqlikni baholaydi.
• Defolt riski mamlakatlar orasida ayirboshlanadi, shuning uchun mamlakatlarning borchlarini boshqarish holati dasturiyligi, iqtisodiy ko‘rsatkichlari, hamda tashkilotlarning moliyaviy muammolarni hal etish usuli va ishlari defolt riskini ta'sirlaydi.

Back to Agenda
03
MAMLAKATNING DEFOLT QARZI NIMA?
Mamlakatning defolt qarzi davlat qarzining bir shaklidir. Mamlakat bir davlatdan qarzni davlat loyihalarini moliyalashtirish, to'lovlarni to'lash yoki investitsiya qilish maqsadida oladi.
Yakka tartibdagi va korporativ qarz oluvchilar singari, hukumatlar ham o'z qarzlarini to'lay olmasligi ehtimoli mavjud. Bu mamlakat qarz defolti deb ataladi. Aksariyat mamlakatlar buni amalga oshirishni xohlamaydilar, chunki bu kelajakda qarz olishda muammolarga dolib kelishi mumkin.
Back to Agenda
04
Nima uchun va qachon davlatlar defolt qarzdor hisoblanadi?

• Suveren qarz defolt - bu hukumatning o'z qarzlarining bir qismini yoki barchasini bajara olmasligi.
• Suveren defoltlarning umumiy sabablariga iqtisodiy turg'unlik, siyosiy beqarorlik va moliyaviy noto'g'ri boshqaruv kiradi.
• Defolt bo'lgan mamlakatlar tez-tez qaytadan qarz olishlari mumkin, ammo defolt qisqa muddatda jiddiy iqtisodiy xarajatlarga olib kelishi mumkin.
• Mamlakat qarz defolti nazorat qilib bo'lmaydigan omillar tufayli beixtiyor sodir bo'lishi mumkin, ba'zi hollarda hukumat o'z qarzini to'lamaslikni tanlashi mumkin. Mamlakat o'z qarzini to'lamaslikning bir qancha sabablari bor, jumladan, yuqori qarz darajasi, iqtisodiy turg’unlik  , siyosiy beqarorlik va hatto bank inqirozi

Mamlakatning defolt qarziga ta'sir etuvchi omillar
06

• Doimiy iqtisodiy turg'unlik: Bu mamlakatning o'z qarzlariga xizmat ko'rsatish qobiliyatiga putur yetkazadi va uning iqtisodiyotini turg'unlik yoki pandemiya kabi zarbalarga nisbatan zaifroq qiladi. Shuningdek, bu xorijiy va mahalliy kreditorlarning ishonchini pasaytirib, qarzni qayta moliyalashtirishni qiyinlashtiradi va qimmatga tushadi. Surunkali turg'unlik 1998 yilda Rossiya va Ukraina, 2001 yilda Argentina va 2017 yilda Venesuela tomonidan suveren qarz defoltlarining asosiy sababi bo'ldi.

• Mamlakat qarz defoltiga olib kelishi va ehtimolini oshirishi mumkin bo'lgan bir qator turli omillar mavjud. Biz quyida eng keng tarqalgan ba'zilarini sanab o'tamiz

1. Kredit reytinglari: Standard & Poor's, Moody's va Fitch Ratings kabi kredit reyting agentliklari mamlakatlarning kredit qobiliyatini baholaydilar va ularga kredit reytinglarini belgilaydilar. Ushbu reytinglar agentliklarning mamlakatning moliyaviy majburiyatlarini bajarish qobiliyatini baholashini aks ettiradi. Pastroq kredit reytingi defolt xavfining yuqoriligini ko'rsatadi.
2. Tashqi va ichki qarz: tashqi qarz (xorijiy tashkilotlardan olingan qarzlar) va ichki qarz (mamlakat ichidan olingan qarzlar) ham mamlakatning umumiy qarz yukiga hissa qo'shadi. Qarzning yuqori darajalari, ayniqsa, ular mamlakatning daromadlari va resurslariga nisbatan barqaror bo'lmagan taqdirda, defolt xavfini oshiradi.
07
Mamlakatlar uchun defolt xavfi haqida
3. Qarzning YaIMga nisbati: Qarzning YaIMga nisbati mamlakat qarzining barqarorligini baholash uchun keng tarqalgan ko'rsatkichdir. U mamlakatning umumiy qarzini uning yalpi ichki mahsuloti bilan taqqoslaydi, bu iqtisodiyot hajmini ifodalaydi. Qarzning yalpi ichki mahsulotga nisbatan yuqori nisbati yuqori darajadagi defolt xavfini ko'rsatadi, chunki bu mamlakatning iqtisodiy mahsulotiga nisbatan og'ir qarz yukini ko'rsatadi.
4. Fiskal va byudjet siyosati: Muvozanatli byudjet yoki boshqariladigan byudjet taqchilligini ta'minlash kabi sog'lom fiskal siyosatlar defolt xavfini kamaytirishga yordam beradi. Boshqa tomondan, doimiy byudjet taqchilligi, samarasiz davlat xarajatlari yoki barqaror bo'lmagan fiskal siyosatlar defolt xavfini oshirishi mumkin.
5. Makroiqtisodiy barqarorlik: Iqtisodiy o'sish, inflyatsiya darajasi va valyuta kursining barqarorligi kabi omillar defolt xavfini aniqlashda hal qiluvchi rol o'ynaydi. Kuchli va barqaror makroiqtisodiy asoslar, jumladan past inflyatsiya, barqaror o'sish va barqaror valyuta defolt ehtimolini kamaytiradi.
6. Siyosiy barqarorlik: Siyosiy barqarorlik va boshqaruv samaradorligi defolt xavfini baholashda muhim omillardir. Siyosiy beqarorlik, ijtimoiy tartibsizliklar yoki boshqaruv tuzilmalari zaif bo'lgan mamlakat zarur iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish yoki moliyaviy barqarorlikni saqlashda qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin va shu bilan defolt xavfini oshiradi.
7. Xalqaro kapital bozorlariga kirish: defolt xavfiga, shuningdek, mamlakatning qarz olish uchun xalqaro kapital bozorlariga kirish imkoniyati ham ta'sir qilishi mumkin. Agar mamlakat tashqi moliyalashtirishni ta'minlay olmasa yoki defolt xavfi tufayli ko'proq qarz olish xarajatlariga duch kelsa, bu uning moliyaviy qiyinchiliklarini kuchaytirishi mumkin.
Shuni ta'kidlash kerakki, defolt xavfi dinamik tushunchadir va u turli iqtisodiy, moliyaviy va siyosiy omillar tufayli vaqt o'tishi bilan o'zgarishi mumkin. Qarz darajasi, iqtisodiy ko'rsatkichlar, fiskal siyosat va kredit reytinglari kabi monitoring ko'rsatkichlari mamlakatning defolt xavfini baholash va kuzatishga yordam beradi.