1 Ramiz Dəniz
Yüklə 1,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
13 I fəsil. Tutqun havada helikopterin vurulması
Öz gözəlliyi ilə bir çox turistləri cəlb edən Qarabağ ilin üç fəslində həddindən artıq gözəl görünürdü. Boynuna topa ağ buludlardan şərf düzəltmiş çılpaq qayalardan başqa bütün ətraf yaşıllığa qərq olmuşdu və soyuqların düşməsinə baxmayaraq, ağaclar hələ də öz möhtəşəmliyini qoruyub saxlayırdı. Bülbüllərin xoş nəğməsi, dağlardan daşan çayların şırıltısı, yüksəkliklərdən sallanan rəngarəng bitkilər, şəffaf sulu bulaqların qayalar arasında cığır yaratması burada olan hər bir insanı valeh edirdi. Sıldırım qayalar üzərində salınan bir çox yaşayış məntəqələri Allahın bəxş etdiyi təbiət ilə açıq havada gözəl harmoniya yaratmışdı. Lakin Yaxın Şərqdən və Ermənistandan “qara qarğalar” kimi bu əraziyə doluşan, beynəlxalq terror təşkilatlarının fəal üzvləri olan saqqallı ermənilər, özləri ilə faciə, ölüm, təlafat, təlatüm, xarabalıq adlı fəsadları gətirmişdilər. Həmin quldurlar Qarabağda yerləşən strateji əhəmiyyətli azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndləri ələ keçirmək üçün bütün mümkün olan variantlardan istifadə edirdilər. Belə yaşayış məntəqələrdən biri Xocavənd rayonunun Qaradağlı kəndi idi. Başqa kəndlərə nisbətən burada azərbaycanlılarla yanaşı xeyli sayda ermənilər də yaşayırdı. Digər kəndlərdə olduğu
14 kimi, buradakı əhali də baxmayaraq ki, müxtəlif dinlərin və mədəniyyətlərin nümayəndələri idi bir-birilərinə xoş manasibət bəsləyirdilər. Yorğan-döşək sırımaq, xalça toxumaq, ağartı məhsulları hazırlamaq lazım gəldikdə ermənilər azərbaycanlılara, ev təmirini həyata keçirmək üçün azərbaycanlılar ermənilərə müraciət edirdillər. Bir sözlə, onların demək olar ki, hər bir əlçatmaz işi br- birilərindən keçirdi. 1991-ci ilin payız fəslinin ortası idi. Bəzi yerlərdə hava tutqun idi, bəzi yerlərdə isə çiskin yağış yağırdı. Qaradağlı kəndinin ən yaşlı sakinlərindən biri cılız bədənli, saçı tökülmüş 81 yaşlı Qasım baba Ağdamın Əlimədətli kəndindən qonaq gələn oğlu Əvəzin dostlarını Bakıya ötürmək üçün yola çıxmışdı. Qonaqpərvərliyini nümayiş etdirən Qasım baba istəmirdi ki, evinə gələn qonaqları yalnız Əvəz ötürsün. Onlar Xankəndi-Xocavənd avtomobil yoluna çıxıb, milis maşını ilə müşayiət olunan avtomobil gözləməyə başladılar. Günortadan iki saat keçsə də münasib minik maşını hələ də görünmürdü. Yalnız arabir rus hərbçiləri ilə dolu olan yük maşını və milis “UAZ”-ları həmin yoldan keçirdi. Qaradağlı kəndi hər tərəfdən 20-yə yaxın erməni yaşayış məntəqələri ilə əhatə olunmasına baxmayaraq dörd il müddətində düşmənlə təkbaşına mübarizə aparır, onlara
15 layiqli müqavimət göstərirdi. Bütövlükdə 20-yə yaxın erməni kəndinin əhatəsində olan Qaradağlı kəndi Xankəndi ilə Xocavənd şəhərini birləşdirən magistral yolun üzərində, strateji əhəmiyyətə malik ərazidə yerləşirdi. Bu da erməni- lərin gələcək hərbi planlarını əsaslı şəkildə əngəlləyirdi. Dörd il müddətində ermənilərin bu yoldan istifadə etmələri ümumiyyətlə, mümkün olmadığından, onlar yüksək dağlıq ərazilərdən keçən yeni yol çəkməyə məcbur olmuşdurlar. 1991-ci ilin oktyabr ayında Qaradağlının müdafiəçilərinə kömək etmək məqsədilə, Eyvaz Hüseynovun rəhbərlik etdiyi 9 nəfərdən ibarət olan dəstə, şimal-qərb hissədə Kəndxord kəndi istiqamətində mövqe tutdu. Onlar kəndə gələn kimi müdafiənin qurulması və möhkəmləndirilməsi istiqamətində mühüm işlər gördülər. Kənddə vəziyyət günbəgün ağırlaşırdı. Bir gün əvvəl rayonunun Xocavənd kəndi ermənilər tərəfindən işğal olunduqdan sonra Qaradağlı tamamilə mühasirə vəziyyə- tinə düşdü. Artıq kəndlə əlaqə yalnız helikopterlər vasitə- silə mümkün idi. Məhz bu səbəbdən kəndə gələn qonaqlar tələsik şəkildə buradan uzaqlaşmağa can atırdılar. Bəxtləri gətirsə, hər hansı bir minik maşını ilə, yox mümkün olmasa, onda helikopter gözləməli olacaqlar.
Ağdam şəhəri ilə mütəmadi olaraq əlaqə saxlayan İsgəndər dəqiq bilirdi ki, Qarabağda beynəlxalq müşahidə
16 qrupu tərəflər arasında araşdırma apardığından, ermənilərin quldur dəstələri gizlənmiş və hər hansı bir nəqliyyat vasitəsi təhlükəsiz şəkildə, bir mənzildən o biri mənzilə kimi hərəkət etmək mümkün idi. İsgəndər hündürboylu, şax qamətli, 65 yaşında enli sifət bir ciddi baxışlı kişi idi. Onun kül rənginə dönmüş saçı qara şlyapanın altında qalsa da, kənarlardan çıxan bəzi tüklər soyuq küləyin təsirindən dalğalanırdı. Uzun müddət orta kənd məktəbində pedaqoq kimi çalışan İsgəndər ətrafda baş verən hər şeyə diqqət yetirməyi xoşlayırdı. Qaradağlı kəndi dərədə yerləşdiyindən orada olan bir çox səslər yola kimi gəlib çıxırdı. Sakinlərin hamısı başını aşağı salıb öz problemləri ilə məşğul idilər. Böyük Vətən müharibəsinin veteranı Qasım baba asudə vaxtlarının əksəriyyətini şəxsi təsərrüfatına daxil olan yüzdən çox qoyun sürüsü saxlayırdı. Bu dəfə qonaqları ötürdüyündən həmin işi onun kiçik oğlu İlqar icra edirdi. İlqar sürünü buradan bir neçə kilometr aralıya dağların yamacına aparmışdı. Həmin istiqamətdən muğamat səsi eşidilirdi. Maraqlı o idi ki, həmin mahnı canlı şəkildə təbiətin qoynunda ifa edilirdi. Muğamat eşqi ilə yaşayan pedaqoq nəzərlərini yanındakı adamlara yönəltsə də, qulaqlarını həmin səmtə şəkləmişdi. Yüklə 1,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|