[]
Yüklə 3,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
103 Allahı başqalarından daha yaxşı tanıdığını iddia etmişdir. Onlardan uzaq ol, çünki adi camaatın çoxu və digərləri onların halındadır və insanları onlar haqqında xəbərdar et! ∗∗∗ [141] Əgər bir kimsə səndən bu kitabdakı bir məsələ haqqında soruşsa, əgər o, (bununla) haqqı öyrənməyi qəsd edirsə onunla danış və ona doğru yolu göstər! Lakin əgər gəlib səninlə münazərə etmək istəsə ondan uzaq ol, çünki münazərədə münaqəşə, mücadələ, qalib gəlmək istəyi, düşmənçilik, qəzəb vardır və sənə bunlar qəti olaraq qadağan edilib. Hər ikiniz də birlikdə haqq yolundan çıxmış olursuz. Fəqihlərimizdən, alimlərimizdən heç kimsədən onun münazərə və ya mücadələ və ya düşməncə rəqabət aparması barədə bir xəbər bizə gəlib çatmayıb. [142] əl-Həsən əl-Bəsri 172 dedi: “Hikmətli adam hikmətini yaymaq üçün nə mübahisə edər, nə də yaltaqlanar. Əgər (hikməti) qəbul olunarsa Allaha həmd edər, rədd edilərsə (yenə) Allaha həmd edər.” 173 Bir nəfər əl-Həsən’in yanına gəldi və dedi: “Din barədə səninlə münazirə edək?” əl-Həsən (ona) dedi: “Mən öz dinimi bilirəm, əgər sən öz dinini itirmisənsə get özün axtar!” 174 Allahın elçisi – salləllahu aleyhi va səlləm – evinin qapısı qarşısında bir qrup insanın (danışığını) eşitdi ki, onlardan biri belə deyirdi: “Məgər Allah belə demir?” Bir başqası dedi: “Məgər Allah belə demir?” (Evindən) qəzəbli halda çıxdı və dedi: “Sizə bu əmr edilibmi?! Bəlkə sizə buna görə (peyğəmbər olaraq) göndərilmişəm ki, siz Allahın Kitabının bir hissəsini 172 Əbu Said əl-Həsən bin Əbil-Həsən əl-Basri böyük tabii imamlardan biridir. Hicri 110- cu ildə vəfat edib. 173 Bunu Nueym bin Həmməd “əz-Zəvaid aləz-Zuhd li İbn əl-Mubarək”də (səh: 8; rəq: 30) rəvayət edib. 174 Bunu əl-Laləkai ”İtiqad Əhlis-Sunnə”də (1/144; rəq: 215), əl-Acurri “əş-Şəria”da (səh: 57) və İbn Batta “əl-İbənə əl-Kubra”da (586) rəvayət edib. 104 digər hissəsilə toqquşdurasınız?!” 175 Beləliklə münaqəşə etmələrini qadağan etdi. İbn Ömər münazərəni sevməzdi və Malik bin Ənəs, ondan əvvəl və ondan sonra günümüzə qədər (yaşamış) kəslər (münazərəni sevməzdi). Allahın sözü yaratdıqlarının sözündən daha böyükdür. Allah – Təbərakə va Təalə - deyir: “Allahın ayələri barəsində yalnız kafirlər mübahisə edərlər.” 176 Bir adam Ömərdən soruşdu: “ən-Nəşitati Nəşta” nə deməkdir?” (Ömər) dedi: “Əgər başın qırxılı olsaydı, boynunu vurmuşdum.” 177 Peyğəmbər – salləllahu aleyhi va səlləm – deyib: “Mömin münaqəşə etməz və mən Qiyamət günü münaqəşə edənə şəfaət etməyəcəm. Xeyrinin azlığına görə münaqəşəni tərk edin!” 178 [143] Bir kimsədə sünnətin xüsusiyyətlərinin bir arada olduğunu bilmədiyi təqdirdə müsəlman bir zatın o kəs haqqında “fılankəs sünnət əhlidir” deməsi halal deyildir. Sünnətin hamısı onda bir arada olmadığı müddətdə ona “sünnət əhlidir” deyilməz. Abdullah bin əl-Mubərək deyib: “Yetmiş iki bidətin kökünü dörd bidət təşkil edir, beləliklə bu dörd bidətdən bu yetmiş iki bidət ayrılmışdır. (Bu dörd bidət bunlardır) : qədərilik, mürciəlik, şiəlik və xaricilik.” 179 Kim Əbu Bəkri, Öməri, Osmanı və Əlini peyğəmbərin – salləllahu aleyhi va səlləm – digər səhabələrindən üstün tutarsa və digərləri haqqında yalnız 175 Bunu İmam Əhməd ”əl-Musnəd”də (2/195-196; rəq: 6845-6846) və İbn Əbi Asim “əs-Sunnə”də (406) rəvayət ediblər. Şeyx əl-Albani “Ziləlul-Cənnə”də həsən sayıb. 176 Ğafir, 4 177 Ömərə bu sualı verən Sabiğ bin Useyl’dir. Bu ləfzi isə əl-Laləkai “İtiqad Əhlis- Sunnə”də (2/701-702; rəq: 1136) və İbn Asəkir tarixində (23/412) rəvayət edib. Bunu Şeyxul-İslam İbn Teymiyyə “əs-Sarim əl-Məslul” kitabında (2/356-367) səhih sayıb. 178 Bunu ət-Tabərani ”əl-Mucəm əl-Kəbir”də (8/152; rəq: 7659), İbn Hibban “əl- Məcruhin”də (2/225-226) və İbn Asəkir tarixində (33/367-368) rəvayət edib. İbn Hibban hədisin ravisi Kəsir bin Mərvan haqqında deyir: “O, münaqəşə hədisinin sahibidir. Hədisləri çox münkərdir. Onu dəlil kimi istifadə və ondan rəvayət etmək olmaz, yalnız təəccüb üçün istifadə etmək istisnadır.” Beləliklə İbn Hibban hədisin münkər olduğunu demişdir. 179 Bunu İbn Batta “əl-İbənə əl-Kubra”da (278) rəvayət edir. 105 xeyir söz söyləyərsə və onlara dua edərsə, şiəlikdən tamamilə qurtulmuşdur. Hər kim “iman söz və əməldir, artar və azalar” deyərsə ircadan tamamilə qurtulmuşdur. Hər kim “hər xeyirxah və hər facirin arxasında namaz caizdir və hər xəlifə ilə cihad vardır” deyərsə, qılınc ilə sultana qarşı çıxmağı caiz görmürsə və onların islah olmaqları üçün dua edirsə, xaricilərin görüşlərindən tamamilə qurtulmuşdur. Qədərin hamısının xeyri və şərri ilə Allahdan olduğunu, Allahın dilədiyini azdırdığını və dilədiyini doğru yola yönəltdiyini deyən kimsə qədərilərin görüşündən tamamilə qurtulmuş olur və o, sünnət sahibidir. ∗∗∗ [144] Peyda olmuş bir bidət vardır ki, Əzəmətli Allaha qarşı küfrdür, ona etiqad edən hər kəs kafirdir və bunda heç bir şəkk yoxdur: rac’ə inancına inanan və Əli bin Əbi Talibin diri olduğunu, Qiyamət günündən əvvəl onun və Muhamməd bin Əli, Cafər bin Muhamməd və Musa bin Cafərin qayıdacağını deyən, imamlar haqqında danışan, onların qeybi bidliklərini deyən kəslərdən uzaq dur, çünki onlar və bu görüşdə olanlar Əzəmətli Allaha qarşı kafirdirlər. Tu’mə bin Amr 180 və Sufyan bin Uyeynə deyib: Kim Osman və Əlinin məsələsində durarsa o, şiədir, adil sayılmaz. Onunla danışılmaz və onunla oturub durulmaz. Əlini Osmandan üstün tutan isə rafizidir, peyğəmbərin – salləllahu aleyhi va səlləm – səhabələrinin qərarını tərk etmişdir. 181 180 Tu’mə bin Amr əl-Amiri əl-Kufidir. İbn Main onu etibarlı hesab edib. Hicri 168-ci ildə vəfat edib. 181 Təhqiq əhli yanında ən doğru görüş budur ki, bu səbəblərə görə insan bidətçi olmaz və buna görə şəhadəti inkar olunmaz, əksinə əhli-sünnət alimləri içində bu görüşdə olanlar da vardır. əl-Hafiz İbn Həcər əl-Asqalani “Lisənul-Mizən” kitabında (1/314) İbrahim bin Abdil-Aziz bin əd-Dahhak haqqında danışarkən deyir: “Əbuş-Şeyx və sonra Əbu Nueym zikr edir ki, o, (yəni İbrahim bin Abdil-Aziz) hədis rəvayət etmək üçün Yüklə 3,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|