66
Ġstehkamçılar məktəbinin məzunları
ĠS TANBUL KONFRANS INA NUMAYƏNDƏLƏR GÖNDƏRĠLMƏS Ġ HAQQINDA QƏRAR - 1918 il iyu-
nun 18-də Fətəli xan Xoyskinin baĢçılıq etdiyi A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Höku mət i tərə fındən qəbul edilmiĢ qəra r.
Hə min qərara əsasən, Mərkəzi Avropa htifaqı ölkələ rin in və Qafqaz dövlətlə rin in Ġstanbulda keçiriləcək beynəlxa lq
konfransına Məhomməd Əmin Rəsulzadə (sədr), ədliyyə naziri Xəlil bəy Xas məmmodov və Aslan bəy Səfikürdskidən
ibarət nümayəndə heyətinin tərkibi təsdiq olunmuĢdu. Hökumətin qərarından dərhal sonra nümayəndə heyəti təcili yola
salın mıĢdı.
ĠS TANBULA DĠPLOMATĠK HEYƏTĠN GÖNDƏRĠLMƏSĠ VƏ AZƏRBAYCANIN ĠRANDA DĠPLO -
MATĠK NÜMAYƏNDƏLĠYĠNĠN TƏSĠS OLUNMASI HAQQINDA QƏRAR - A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti
Höku mətinin 1919 il avqustun 1-də qəbul etdiyi qərar. Qərarın birinci bəndi Yusif Vəzirovun (Çəmənzəminli) baĢçılığı ilə
Ġstanbula diplo matik heyət göndərilməsi barədə idi. Ġkinci bəndə əsasən, A.Ziyad xanov baĢda olmaqla, Azərbaycan Xalq
Cü mhuriyyətinin Ġranda diplo matik nümayəndəliyi təsis olunurdu.
ĠSTEHKAM ĠDARƏS Ġ - A zərbaycan milli ordusu istehkam bölmələrinin formalaĢmasına, təlim-tərb iyəsinə, is-
tehkam və digər hərbi xa rakterli tikinti iĢlərinin aparılmasına rəhbərlik edən orqan. 1918 il noyabrın 15-də Ümu mi
qərargahın Ģöbəsi kimi yaradılmıĢdı. QoĢun hiss ələrinin təĢkilinin sürətləndirilməsi ilə ə laqədar 1919 ilin əvvəlində
Ġstehkam Ģöbəsinin strukturu və səlahiyyəti geniĢləndirildi. Onun bazasında Ġstehkam idarəsi yaradıld ı və bu struktur Ümu mi
qərargahın tərkibindən çıxarılaraq, hərb i nazirə tabe etdirild i.
Ġstehkam idarəsi iki Ģöbədən ibarət idi: istehkam və mən zil Ģöbələri. Ġstehkam Ģöbəsi idarənin Ģəxsi heyətinin,
ordunun bütün istehkam bölmələrinin və hərbi hissələrin istehkam ləvazimatı ilə təmin edilməsi, qala və mövqe tikililərinin
layihələĢdirilməsi və icrası, yolların, körpülərin, maneələrin və digər istehkam qurğularının layihələĢdirilməsi və qurulması,
mənzil Ģöbəsi isə yeni qıĢlaların və bütünlükdə, hərbi nazirliyin binalarının tikintisi, yenidən qurulması və təmiri, mövcud su
xətlə rinin bərpası və yenilərinin çəkilməsi, hərbi na zirliy in idarə ləri, müəssisələri və hissələri üçün binaların kirayə edilməsi
ilə məĢğul olmalı idi. Ümu mi qərar-gahın torkibindən çıxarıldıqdan sonra Topçu və Ġstehkam idarələrinin, həmçinin topçu və
istehkam anbarlarının fəaliyyətinə nəzarət hərbi nazirin müavini Ə.ġıxlinskiyə həvalə olunmuĢdu. 1919 il avqustun 16-
dapolkovnik Savlin xid mətdən tərxis olunduğu üçün Ġstehkam idarəsinin rəisi vəzifəsini müvəqqəti olaraq mühəndis Zübeyir
bəy Teymurxanov icra etdi. Hə min il avqustun 31-də bu vəzifəyə general-leytenant Tarxanov təyin olundu.
1920 ilin martında təchizat və təminat orqanlarında islahatların aparılması ilə əlaqədar Ġstehkam idarəsi A zərbaycan
ordusu təchizat rə isi idarəsin in tərkib inə da xil ed ild i.
Əd.: Sü l e y m an o v M., Azərbaycan ordusu (1918-1920), B., 1998.
ĠS TEHKAMÇILAR MƏKTƏBĠ A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin milli ordusu üçün hərbi kadrlar hazırlayan
təhsil müəssisəsi. Hə rbi na zirin 1919 il 28 yanvar tarixli ə mrinə əsasən, Gəncədə yaradılmıĢdı. Statusuna görə kiçik
ko mandirlər və mütə xəssislər ha zırlayırdı. Tə minat və təchizat ın, müə llim-zabit kadrla rın və dərs vəsaitlərinin çat ıĢma zlığ ı
tədrisin təĢkilində əlavə çətinliklər yarad ırdı. 1919 ilin iyulunda Ġstehkamç ıla r mə ktəbi PraporĢiklər mə ktəbi ilə birlikdə
Hacıkəndə köçürüldü. Az sonra hər iki məktəbin Bakıya köçürü lməsi qərara alındı. 1919 il avqustun axırlarında məktəb
əvvəlcə Gəncəyə, sonra isə (sentyabrın 5-də) Bakıya köçürüldü. Məktəbin rəisi polkovnik B.K.Bekov idi. Ġstehkamçılar
mə ktəbi Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin süqutundan sonra, 1920 il iyulun 14-də ləğv olun muĢdur.
Əd:. Sü l e y m an o v M, Azərbaycan ordusu (1918-1920), B., 1998.
"ĠSTĠQLAL" –həftəlik qəzet' "Türk Ədəmi-Mərkəziyyət firqəsi "Müsavat‖ın orqanı. Bakıda nəĢr olunmuĢdur. Ġlk
nömrəsi 1919 il fevralın 4-də, son nömrəsi 1920
il
aprelin
23-də
çıxmıĢdır. 42 nömrəsi
buraxılmıĢdır. Qəzetin məsləki, məqsəd və
vəzifəsi Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin birinci
nömrədə çap olun muĢ "Ġstiqlal" adlı baĢ
məqa ləsində Ģərh olunmuĢdu. Məqalədə deyilird i:
"Ġnsanların
istiqlalına
hürriyyyəti-Ģəxsiyyə,
millətlə rin hürriyyəti-Ģəxsiyyəsinə istiqlal deyilir.
Hürriyyəti-Ģəxsiyyə nə qədər müqəddəs isə,
Ģəxslərin məcmusu olan millətlərin istiqlalı da o
nisbətdə müqəddəsdir. Azərbaycan istiqlalı! ĠĢtə,
bir Ģüar ki, fırqəmiz onun ilk ələmdan olmaq
Ģərəfilə
iftixar
eylər.
ĠĢtə, bu, qanlarla
söndürülməyən və bu gün hər kəsi kəndisini
tanımaya vadar edən, yolunda dönməz bir əzmlə
cihad etdiyimiz Azərbaycan istiqlalını müdafiə
üçün "Ġstiqlal"ı nəĢrə baĢlayır".
"Millət
yoludur,
haqq
yoludur
tutduğumuz yol,
Ey haqq, yaşa, ey sevgili millət, yaşa,
var ol! "
(Tofiq Fik rət)
beyti qəzetin baĢlığında epiqra f kimi verilmiĢdi. "Heyəti-təhririyyə" (redaksiya heyəti) tərəfındən idarə edilən qəzet
"Turan" mətbəəsində çap olunurdu. Əsas müəlliflə ri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Seyid Hüseyn, Mirzə Ba la