Ó zbekstanrespublikasim á deniyatministirlig I ózbekstan mámleketlik kórkem óner hám mádeniyat instituti

SUBYEKTIV qadaǵalaw agregatlari.
Sadolanish sapasın bahalaw onı tıńlab kóriw nátiyjesinde ámelge asıriladı. Tıńlab ataq beriw - bul subyektiv qadaǵalaw bolıp tabıladı. Jazıw sapası úzliksiz túrde qadaǵalaw etiledi. Tıńlab baqlaw ushın arnawlı qadaǵalaw radiokarnayidan paydalanıladı. (NA - qadaǵalaw agregati).
Radiokarnay (dinamikalıq ) lardan tısqarı bunday NAi quramına tómen chastotalı qúdiretli kúsheytgish, quwat derekyi hám bóliniwshi filtrler kiredi. Dawıs jazıw waqtında NAining áhmiyeti asa úlken bolıp tabıladı. Onıń elektroakustikalıq tariypi (ózgesheligi), tiykarınan kúsheytgish hám radiokarnaylar parametri menen belgilenedi. Dawıs tarannumi sapasına sonıń menen birge, qutining ishki ishlovi, dúzilisi (konstruksiyası ), materialı, akustikalıq kólemi, sáwlelendiriwshi ekran ólshewleri hám basqalar tásir kórsetedi. Joqarı sapalı jazıw ushın NAi 30 dan 20000 Gs ge shekem yetuvchi, 2-3 dB tegis emesliktegi chastotalar kólemin jetkiziwi kerek. Bunday chastota kóleminiń tarannumi arnawlı bir qıyınshılıqlar menen baylanıslı bolıp, bul jaǵday onı bólimlerge yaǵnıy koridorlarǵa ajıratıw kerekligin talap etediki, bunda hár bir koridor óziniń toparı hám radiokarnayiga iye bolsın. Eki yoxud úsh koridordan paydalanıw usılı, sonıń menen birge, bir koridorlı sistemalarda payda bóliwshi intermodulyatsion qáteler sebep de qollanıladı. Olar radiokarnaylarda bir waqıtta jiberilgen eki yamasa odan artıq chastotalı signallar arqalı kórinetuǵın bolıp, olardıń biri ekinshisidan anaǵurlım bálentlew esitiledi. Tómen chastotalı artıqsha buzılıwlardıń radiokarnayda payda bolıwı áqibetinde joqarı chastotalı signallarda aljasıqlar júz beredi.
Shawqım dárejesi nominal signalǵa salıstırǵanda -60 -80 dB átirapında bolıwı kerek. Radiokarnaydan 1-2 m aralıqta esitilmegen tómen fon hám shawqımlardı da qopal qáte dep esaplaw múmkin. Joqarı chastotalardıń susayib taralishiga hár qanday túrdegi qatlam hám diskorativ, yaǵnıy jipek, tor, jalyuz hám hk. sıyaqlı elementler sezilerli tásir kórsetedi. Olar joqarı chastotanı zaiflashtirib, arnawlı bir dawıs sóniwine sebep boladı, sonıń menen birge, rezonanss hádiyselerdi keltirip shıǵaradı.
Hár bir jay bir qatar jeke rezonanss chastotalarǵa iye quramalı akustikalıq sistemanı quraydı. Jay qanshellilik úlken bolsa, ol tinglov ushın sonshalıq jaqsı boladı, boisi rezonanss chastotalar ólshemler artpaqtası menen tómenlep baradı hám esitilmes dárejege jetedi. Sol sebepli apparatxonasi ushın maydanı 20 - 25 kv. metrden kem bolmaǵan jay saylanadı. Apparatxonaning óz terbelisleri menen bir qatarda turaqlı tolqınlar da payda bolıwı múmkin. Bular NAdan keliwshi tolqın, diywallar hám basqa ústlerden qaytıp keliwshi tuwrı tolqınlar nátiyjesinde payda boladı. Maksimal hám minimal dawıs basımlı jaylar (túyinler hám qamtımlar ) payda boladı. Bul bolsa tinglov sharayatına tásir etpey qalmaydı. Reverberatsiya waqtın ádetde 0, 4 - 0, 6 sekund átirapında saylanadı. Qadaǵalaw agregatidan dawıs rejissorı otırǵan jayǵa shekem bolǵan aralıq da áhmiyetke iye. NAining joqarı chastotalı bólimi pult aldında o'tiruvchining bası bálentliginde bolsa, ol halda minimal aralıq 2-3 metrden kem bolmawi kerek. Stereo usılı daǵı shep hám oń kanallar NAi ortasında da sonday aralıq saqlanıwı kerek. Eskertiw joiski, 90 dB den joqarı dárejedegi tinglov signal tembrining aynıwına sebep bolıwı múmkin. Taǵı sonı da aytıw kerek, shozılǵan úzliksiz tinglov - asa tolıqtiruvchi process bolıp, esitiw qábiletiniń úlken dıqqat - itibarın talap etedi. Sonıń ushın dawamı jazıwlardı tánepis menen ótkeriw kerek boladı.


Paydalanilg’an adebiyatlar:

1. 
   Динов В.Г. Звуковая картина: Записки о звукорежиссуре (учебное пособие). Издание третье, среотипное. –СПб: Издательство «Лань», 2012.
   
2. 
   Гущин В.Н., Насыров М.З. Оборудование студий и системы звукозаписи. Часть 1. –Т.: Изд. «Мусиқа», 2004.
   
3. 
   Бюьик П. Жывой звук. –М., 1998.
   
4. 
   Mirzayev A.A. Ovoz kuchaytirish apparaturasi va xavfsizlik texnikasi. –T., 2013.
   
5. 
   Rick Clark. Mixing, Recording, and Producing Techniques of the Pros, Second Edition, 2010. –400 pages.