0706y az q2017 Yekun imtahan testinin sualları Fәnn : 0706y dünya iqtisadiyyatının tarixi
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
22.12.2016 63/95
470 471
472 473
474 475
476 İstehsal iqtisadiyyatı formasiyasında qildiya dedikdә başa düşülür Erkәn orta әsrlәrin sonundan etibarәn Qәrb ölkәlәri tәrәfindәn hәyata keçirilәn sәlib yürüşlәrinin tarixi xranalogiyası aşağıdakılardan hansı dövrü әhatә etmişdir Dünya iqtisadiyyatı tarixindә neçә sәlib yürüşü keçirilmişdir Birinci sәlib yürüşünün (10961099) әsas nәticәsi aşağıdakılardan hansıdır Üçüncü sәlib yürüşünün (11471149) әsas nәticәsi aşağıdakılardan hansıdır Dördüncü sәlib yürüşünün (12021204) әsas nәticәsi aşağıdakılardan hansıdır İstehsal iqtisadiyyatı – son orta әsrlәrin tarixi xranologiyası hansı dövrlәri әhatә etmişdir Klassik orta әsrlәr (XIXV әsrlәr) әvvәlki dövrlәrdә mövcud olmuş şәhәrlәr dirçәlmәyә başlayır, yeni şәhәrlәr yaranır. XIXIII әsr sәlib yürüşlәri şәhәrlәrin inkişafında xüsusi rol oynayırlar. Şәhәrlәr – tәkcә siyasi vә dini deyil, hәmçinin iqtisadi vә mәdәni mәrkәzlәrә çevrilirlәr. Son orta әsrlәr – “kommunal” inqilablar vә şәhәrlәrin feodal asılılığından azad olması. Şәhәr – respublikalar yaranmağa başlayır (Şımali İtaliyada → Milan, Genuya, Florensiya, Venesiya; Almaniyada → Hamburq, Nyünberq, Strasburq; Fransada → Paris, Orlean; İngiltәrәdә London). • Çoxukladlı iqtisadiyyat şәraitindә feodal münasibәtlәrinin qәrarlaşması, iri torpaq mülkiyyәtçiliyinin formalaşması Erkәn orta әsrlәr (VX әsrlәr) – bütün iqtisadi proseslәr kәnd yerlәrindә cәmlәşib. Sәnәtkarlıq kәnd tәsәrrüfatı әmәyi ilә uyğunlaşdırılıbdır. Şәhәrlәr – inzibati vә dini mәrkәzlәr rolunda çıxş edirlәr; Müәyyәn peşәkar fәaliyyәtlә mәşğul olan insanların birliyidir • Müәyyәn imtiyazlara malik sosialsiyasi qrupun tәdricәn әlahiddәlәşmәsi Kәnd tәsәrrüfatı fәaliyyәtilә mәşğul olan insanların birliyidir 10961270ci illәr • 15101670cı illәrә qәdәr b.e.ә. 3cü minilliyin ikinci yarısından I minilliyin birinci yarısına qәdәr b.e.ә VIVII әsrin II yarısına qәdәr 4 5
8 • Heç biri İerusalim Krallığı yaradılmışdır • Kiprin istilası ilә nәticәlәnmişdir Konstantinopol fәth edilmişdir Heç biri
İerusalim Krallığı yaradılmışdır Kiprin istilası ilә nәticәlәnmişdir • Konstantinopol fәth edilmişdir Heç biri Kiprin istilası ilә nәticәlәnmişdir Konstantinopol fәth edilmişdir • İerusalim Krallığı yaradılmışdır 10961270ci illәr XVIXVIII әsrlәr • b.e.ә. 3cü minilliyin ikinci yarısından I minilliyin birinci yarısına qәdәr b.e.ә VIVII әsrin II yarısına qәdәr 22.12.2016 64/95
477 478
479 480
481 482
483 484
Fransada sәnaye inqilabı nә vaxt baş vermişdir Almaniyada sәnaye inqilabı nә vaxt baş vermişdir ABŞda sәnaye inqilabı nә vaxt baş vermişdir Yaponiyada sәnaye inqilabı nә vaxt baş vermişdir Feodalizmin Şәrq makromodelindә torpaq üzәrindә mülkiyyәt forması aşağıdakılardan hansı idi Feodalizmin Qәrb makromodelindә torpaq üzәrindә mülkiyyәt forması aşağıdakılardan hansı idi Feodalizmin Şәrq makromodelindә mülkiyyәtin realizasiyasının әsas iqtisadi forması aşağıdakılardan hansı idi Son orta әsrlәrdә hәyata keçirilәn iqtisadi siyasәtin әsas cәhәtlәrinә aşağıdakılardan hansıları aid etmәk olmaz 1. İqtisadi siyasәt – ayrıayrı şәhәrlәrin yaxud әrazi vahidlәrinin deyil, bütövlükdә ölkәnin mәnafelәrinә yönәlmişdir. 2. İqtisadi siyasәt vahid mәrkәzdәn – dövlәt tәrәfindәn hәyata keçirilirdi. 3. İqtisadi siyasәt iki mәrkәzdәn – dövlәt vә özәl sektor tәrәfindәn hәyata keçirilirdi. 4. İqtisadi siyasәt – iqtisadiyyatın kәnd tәsәrrüfatı sferasını әhatә edirdi 5. әsas mәqsәdlәrdәn biri tәdricәn bütün ölkәni әhatә edәcәk daxili bazarın formalaşdırılmasından ibarәt olunmuşdur: 6. İqtisadi siyasәt – iqtisadiyyatın әsas sferalarını (kәnd tәsәrrüfatı, sәnaye, ticarәt vә s.) әhatә edәn tәdbirlәr kompleksi formasında hәyata keçirilirdi. XVXVII әsrlәr XVIII әsrin sonları 18701880ci illәrdә 18151860ci illәrdә • XVXVII әsrlәr XVIII әsrin sonları XIX әsrin ikinci yarısı • XVIII әsrin sonları XVXVII әsrlәr XVIII әsrin sonları XIX әsrin birinci yarısı • XVIII әsrin sonları XVXVII әsrlәr XVIII әsrin sonları XIX әsrin sonlarında • XVIII әsrin sonları Bәlәdiyyә mülkiyyәti Qarışıq mülkiyyәt Xüsusi mülkiyyәt Dövlәt mülkiyyәti • Bәlәdiyyә mülkiyyәti Qarışıq mülkiyyәt Xüsusi mülkiyyәt • Dövlәt mülkiyyәti Heç biri Yetkin feodalizm dövründә siyasi parçalanma Monarxiya tipli mәrkәzlәşdirilmiş idarәetmә sistemi • Respublika tipli mәrkәzlәşdirilmiş idarәetmә sistemi 22.12.2016 65/95
485 486
487 488
489 490
Avropa sәnayesindә kapitalist münasibәtlәri sisteminin genezisi hansı tarixi dövrә tәsadüf edir Böyük coğrafi kәşflәrin bir proses olmaq etibarı ilә yaranması sәbәblәri aşağdakılardan hansılarıdır 1. Ön vә Kiçik Asiyanın (Konstantinopol – 1453cü il) vә Avropanın bir hissәsinin türklәr tәrәfindәn tutulması nәticәsindә Avropa →Şәrq (İran, Hindistan, Çin) ticarәt yollarının qapanması 2. Tәdavül vasitәsi kimi qiymәtli metalların kәskin defisiti: qızıl aclığı 3. Sәnayenin dinamik inkişafı 4. Ticarәtin dinamik inkişafı Böyük coğrafi kәşflәrin Qәrbin tarixiiqtisadi yüksәlişindә oynadığı әsas istiqamәtlәrdәn biri kimi aşağıdakılardan hansını qiymәtlәndirmәk olar Iqtisadi tarixi müstәvidә müstәmlәkә tәsәrrüfatının neçә tipi mövcud olmuşdur Iqtisadi tarixi müstәvidә müstәmlәkә tәsәrrüfatının plantasiya tipinin әsas xarakterik xüsusiyyәti kimi aşağıdakılardan hansını әsas götürә bilәrik Iqtisadi tarixi müstәvidә müstәmlәkә tәsәrrüfatının fermer (köçürmә) tәsәrrüfatı tipinin әsas xarakterik xüsusiyyәti kimi aşağıdakılardan hansını әsas götürә bilәrik 1, 6 3, 6
2, 6 3, 4
• XVIXVII әsrlәr • XVIXVIII әsrlәr b.e.ә. 3cü minilliyin ikinci yarısından I minilliyin birinci yarısına qәdәr b.e.ә VIVII әsrin II yarısına qәdәr 1, 4 1, 3
2, 4 1, 2
• Tәlәb inqilabı Ticarәt inqilabı Sәnaye inqilabı Qiymәt inqilabı • 4 5 2 3 • Heç biri
Metropoliya bir sıra müstәmlәkәlәrdә feodal münasibәtlәrini toxunulmamış saxlayırdı. Eyni zamanda vergilәr, qeyriekvivalent ticarәt vasitәsi ilә hәmin ölkәlәri talan edir, iqtisadiyyatın monostruktur xarakter almasını mәqsәdyönlü şәkildә hәyata keçirirdilәr Avropadan Şimali Amerikaya, Avstraliyaya, Yeni Zelandiyaya köçәnlәrin yaratdığı tәsәrrüfat tipidir. Aborigen xalqların sıxışdırılması, hәtta soyqırımı hesabına bazar prinsiplәrinә söykәnmәklә tәsәrrüfat tәşkil edilir vә fәaliyyәt göstәrirdi. Sonarlar “azadlıq müharibәlәri” baş vermiş (mәs: 1777ci ildә ABŞda) metropoliyadan asılılıq aradan qaldırılmışdırAvropa dövlәtlәrinin birlәşmәsi Müxtәlif mәhsular (tütün, pambıq, şәkәr çuğunduru vә s.) üzrә ixraca yönәlik ixtisaslaşma. Bu tәsәrrüfatlarda әsasәn qul, sonralar isә “neon” (muzdur) әmәyindәn istifadә edilirdi. Plantasiya tipli müstәmlәkә tәsәrrüfatları Braziliyada, ABŞin cәnubunda, Qәraib dәnizi hövzәsi ölkәlәrindә yayılmışdır • Heç biri
Metropoliya bir sıra müstәmlәkәlәrdә feodal münasibәtlәrini toxunulmamış saxlayırdı. Eyni zamanda vergilәr, qeyriekvivalent ticarәt vasitәsi ilә hәmin ölkәlәri talan edir, iqtisadiyyatın monostruktur xarakter almasını mәqsәdyönlü şәkildә hәyata keçirirdilәr •
Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|