0706y az q2017 Yekun imtahan testinin sualları Fәnn : 0706y dünya iqtisadiyyatının tarixi
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
22.12.2016 71/95
527 528
529 530
531 532
533 K.Vittfoqelin ikixәttli nәzәriyyәsi aşığadakılardan hansı fәrqliliyә söykәnir A.İ.Fursovun fikrincә ümumdünya tarixi proses iki müstәvidә gedir onlar aşağıdakılardan hansılardır Tarixi prosesin ilk ciddi dövrlәnmәsi hansı mütәxәssisin konsepsiyasında öz әksini tapmışdır V.Oykenә görә tarixi dövrlәnmәdә әsas kriteriya kimi aşağıdakılardan hansı çıxış edir L.Qrininin konsepsiyasında inkişafın tәkrarlanan tsikllәrinin nәçә mәrhәlәsi göstәrilir Çin feodalizminin әsas cәhәtlәrinә aşağıdakılardan hansını aid etmәk olar 1.Ierarxiya normaları vә vassal öhdәliklәrinә dәqiq riayәt edilmәmәsi; 2.Hakimiyyәtә vә vәzifәlәrә mümkün iddialarda klan qohumluq dәrәcәsinin nәzәrә alınmaması; 3.Ağaya sadiqlik; 4.Döyüş meydanlarında, elәcә dә vәzifә öhdәliklәrindә qәbul edilmiş davranış qaydalarına әmәl olunması; 5.Zadәqanlığa pәrәstiş, statusa uyğun olaraq etika normalarının gözlәnilmәsi. B.e.ә. II әsrdәn etibarәn Roma iqtisadiyyatı әsas iki sektora bölünürdü 1.İqtisadiyyatın natural xarakteri 2.Qul әmәyi, istehsalın primitiv texnikası 3.Quldar mülkiyyәtin qula istehsal vasitәlәrinә vә qul әmәyinin mәhsuluna aid edilmәsi 4.Quldarlıq tәsәrrüfat sistemi; 5.Kәndliicma tәsәrrüfat sistemi Heç biri Feodalizmin tәdricәn dağılması vә kapitalizm elementlәrinin yaranması; ilkin kapital yığımı; Kәnd tәsәrrüfatında vә sәnәtkarlıqda әmәk mәhsuldarlığının yüksәlişi, әhalinin әhәmiyyәtli artımı, ticarәt sәnәtkarlıq mәrkәzlәri kimi şәhәrlәrin inkişafı • Çoxukladlı iqtisadiyyat şәraitindә feodal münasibәtlәrinin qәrarlaşması, iri torpaq mülkiyyәtçiliyinin formalaşması Cәnub Qәrb Şәrq Cәnub ŞimalCәnub ŞәrqQәrb • Avropa modeli vә Qәrb modeli Asiya modeli vә Şәrq modeli Afrika modeli vә Cәnub modeli Asiya modeli vә Qәrb modeli • D.Bell L.Morqan • O.Toffler A.Toynbi İdarәçilik sistemi Hakimiyyәtin strukturu Dövlәt qruluşu Tәsәrrüfatın idarәedilmәsi forması • 5 4 2 6 • 1, 3, 4
2, 3, 4 1, 2, 3
3, 4, 5 • 1, 3 3, 4 1, 2
• 22.12.2016 72/95
534 535
536 537
538 539
540 541
Qәdim Yunanıstanın sosialiqtisadi vә siyasi tarixi dövrlәnmәsinә aid deyil 1.Egey yaxud kritmiken dövrü (b.e.ә. IIIII minilliklәr) 2.Ibtidai icma münasibәtlәrinin bәrpası, sonrakı prosesdә antik mülkiyyәt formaları әsasında sinifli cәmiyyәtin yaranması dövrü (b.e.ә. XIIX әsrlәr). 3.Arxaik dövr (b.e.ә. VIIIVI әsrlәr) – Polislәrin yaranması; 4.Klassik dövr (b.e.ә. VIV әsrlәr); 5.Ellin dövrü (b.e.ә. IVİ әsrlәr) 6.b.e.ә VI VII әsrin II yarısına qәdәr olan dövr 7. b.e.ә. 3cü minilliyin ikinci yarısından I minilliyin birinci yarısı dövrü Aşağıdakılardan hansı әks mәrkәzlәşdirilmiş manufakturanın mahiyyәtini özündә әks etdirir Antik tәsәrrüfatçılıq modeli dedikdә Antik tәsәrrüfatçılıq modelinin coğrafi arealı aşağıdakılardan hansıları әhatә etmişdir Asiya tәsәrrüfatçılıq modelinin coğrafi arealı aşağıdakılardan hansıları әhatә etmişdir Antik tәsәrrüfatçılıq modelindә iqtisadiyyatının әsasını tәşkil etmişdir Asiya tәsәrrüfatçılıq modelindә iqtisadiyyatının әsasını tәşkil etmişdir Antik tәsәrrüfatçılıq modelindә iqtisadiyyatın xarakterini tәşkil etmişdir 4, 5 •
3, 4 1, 2
6, 7 • Әmәliyyatların bir hissәsi muzdlu işçilәrin evlәrindә hәyata keçirilir • Mәmulatın hazırlanması prosesi bütünlüklә kapitalist müәssisәsindә hәyata keçirilir Mәmulat ayrıayrı әmәliyyatların ardıcıl sıra ilә düzülüşündәn әldә olunur Mәmulat – ayrıayrı detalları birlәşdirmәk yolu ilә әldә edilir Bütün qәrarların dövlәt sәviyyәsindә qәbuluna әsaslanan iqtisadi sistem Qul vә azad insanların, iqtisadi proseslәri dövlәt tәnzimlәnmәsinin vә xüsusi mәnafelәrә riayәt olunmasının әlaqәlәndirilmәsi әsasında formalaşan iqtisadi sistem • Müәyyәn imtiyazlara malik sosialsiyasi qrupun tәdricәn әlahiddәlәşmәsi Diniruhani komponentin dominantlığı sistemi Qәdim Hindistan, Qәdim Çin vә Qәdim Pakistan Qәdim Roma vә Qәdim Misir Qәdim Çin, Qәdim Misir vә Qәdim Yunanıstan Qәdim Yunanıstan vә Qәdim Roma • Şumer, Assuriya, Babilistan, Qәdim Misir, Qәdim Hindistan vә Qәdim Çin • Qәdim Roma vә Qәdim Misir Qәdim Çin, Qәdim Misir vә Qәdim Yunanıstan Qәdim Yunanıstan vә Qәdim Roma] Heç biri Әkinçilik, toxuculuq vә ticarәt Әkinçilik, heyvandarlıq, sәnәtkarlıq • Әkinçilik vә toxuculuq Suvarılan әkinçilik, torpaq üzәrindә dövlәt mülkiyyәti, irriqasiya sistemlәrinin dövlәt idarәetmәsi • Әkinçilik, toxuculuq vә ticarәt Әkinçilik, heyvandarlıq, sәnәtkarlıq Әkinçilik vә toxuculuq Heç biri Mürәkkәb әmtәә istehsalı vә bazar münasibәtlәrinin әhәmiyyәtli inkişafı (xarici mütәvidә) •
22.12.2016 73/95
542 543
544 545
546 547
548 549
Asiya tәsәrrüfatçılıq modelindә iqtisadiyyatın xarakterini tәşkil etmişdir Tarixәqәdәrki vә cәmiyyәtәqәdәrki dövr aşağıdakılardan hansı xranoloji intervalı әhatә etmişdir Tarixi sistemlәrin tipologiyasının İ.Vallerstayn versiyasına görә hansı tip bura aid deyil Dünya iqtisadiyyatının tarixindә mәdәni tәkamüldә iki mәrhәlә: primitiv cәmiyyәt vә sivilizasiya bölgüsunu hansı tәdqiqatçı tәdqiq etmişdir L.Uayta görә mәrhәlәli keçidin realizasiyasında hansı inqilablar müşahidә edilmişdir 1.Aqrar 2.Sәnaye 3.Yanacaq 4.Xidmәt 5.Nüvә yanacağı Tarixi dövrlәnmәnin V.Aron tәrәfindәn irәli sürülmüş vahid industrial cәmiyyәt nәzәriyyәsi әsas xarekterik cәhәtlәrindәn deyildir Müasir industrial cәmiyyәtin qәrarlaşması prosesini F. Brodel әsas etibarilә neçә dövrә ayırır Neoevolyusionizmin (Yeni tәkamül nәzәriyyәsi) әsas etibarilә hansı prinsipdәn çıxış etmişdir Natural tәsәrrüfat tipi. Sadә әmtәә istehsalı vә bazar münasibәtlәrinin әhәmiyyәtli inkişafı (xarici mütәvidә) • Qeyri natural tәsәrrüfat tipi Heç biri Natural tәsәrrüfat tipi. Әmtәә istehsal vә bazar münasibәtlәrinin zәif inkişafı • Natural tәsәrrüfat tipi. Sadә әmtәә istehsalı vә bazar münasibәtlәrinin әhәmiyyәtli inkişafı (xarici mütәvidә) Qeyri natural tәsәrrüfat tipi 1.60.04 mln il әvvәl • İnsanın meydana gәldiyi dövrdәn tutmuş b.e.ә. V minilliyә qәdәr b.e.ә. VIII әsrin sonu b.e. IX әsrinin әvvәli b.e.ә. III әsrin sonu b.e. IX әsrinin әvvәli Dünya – iqtisadiyyatlar Dünya – imperiyalar Mini sistemlәr Qarışıq sistemlәr • D.Bell
O.Toffler A.Toynbi
L.Uayt • 2, 3, 4 3, 4, 5 1, 2, 4
1, 3, 5 • Informasiya yığımı • Kapital yığımı Texnaloji әmәk bölgüsü Müәssisә ailә münasibәtlәri 5 4
3 • Heç biri Mәrkәzçilik prinsipi Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|