88
2.10. Hansı kimyəvi elementin ionu elektrolitdə
??????, 2?????? ??????ə 3?????? elektrik yükü daşıyır?
Kimyəvi
element
Valentlik
Elektrokimyəvi ekvivalent,
10
Molyar kütlə,
10
Ag
1
1,1
108
Al
3
0,093
27
Au
3
0,69
199
Cu
2
0,33
64
Fe
3
0,19
57
2.11. Elektroliz proseslərinin başvermə müddəti və cərəyan şiddəti eyni olarsa, elektrod
üzərində ayrılan hansı maddənin (2.10 saylı məsələdəki cədvəldə verilmiş maddə-
lərdən) kütləsi daha böyükdür?
2.12. Şəkildə ionlaşdırıcı
metal kamera təsvir
edilmişdir. Kamera qazla doldurulmuş,
elektrodla təchiz edilərək kip bağlan-
mış və elektrik dövrəsinə qoşulmuşdur.
Əgər rentgen şüalarının intensivliyini
çoxaltmaqla kameradakı qazın ion-
laşması 2 dəfə artırılarsa, qurğudan ke-
çən doyma cərəyan şiddəti necə dəyi-
şər?
2.13. Vakuum diodu qoşulan elektrik dövrə-
sində potensiometrin sürgüsü A nöqtə-
sindən B nöqtəsinə sürüşdürülərsə, mil-
liampermetr və voltmetrin göstəriciləri
necə dəyişər?
Qeyd. Potensiometr dövrədə cərəyan şid-
dətini dövrənin müqavimətini dəyiş-
dirmək yolu ilə tənzimləyən qurğudur.
2.14. Yarımkeçiricidə elektrik cərəyanının istiqaməti elektronların və deşiklərin hərə-
kətləri nəticəsində yaranan cərəyanın istiqaməti ilə üst-üstə düşür. Lakin nəzərə
alınarsa ki, elektron və deşiklər əks istiqamətlərə hərəkət edir, bu halda cərə-
yanların istiqamətlərinin eyni olmasını necə izah edərdiniz?
2.15. İndium, sürmə (qalay), fosfor, skandium və qallium elementlərindən hansını sili-
siuma aşqar olaraq vurduqda
n-tip və
p-tip yarımkeçirici alınar? Mendeleyev
cədvəlindən istifadə edin.
II
fə
slə ai
d
MƏ
SƏ
LƏ
LƏ
R
mA
A
B
100V
V
6,3V
V
5kV
E
K
Rentgen
şüaları
LAYİHƏ
90
•
ELEKTROMAQNİT RƏQSLƏRİ VƏ
DALĞALARI
III fəsil
•
ABŞ-ın "Patriot" və Rusiyanın “C-400” zenit-raket kompleksi hava hü-
cumundan ən mükəmməl müdafiə sistemləri sayılır. Sistemin radar-
larından fəzaya şüalandırılan elektromaqnit dalğalarının köməyi ilə
havada uçan və ölkə ərazisi üçün təhlükə törədə bilən ixtiyari hədəfin
dəqiq koordinatları müəyyən olunur və o, dərhal əks raket zərbəsi ilə
məhv edilə bilir.
Elektromaqnit dalğası nədir?
Elektromaqnit dalğalarının köməyi ilə hədəfin dəqiq
koordinatları necə təyin edilir?
_______________________________________________
•
Dünyada ən nəhəng süni bənd
Çində, Yansızı çayının üzərində
tikilmiş “Üç dərə” SES-dir. Stan-
siyanın 32 generatorunun hər
birinin gücü 700 MVt olub ümu-
milikdə 22 400 MVt-dır. Mü-
qayisə üçün deyək ki, Min-
gəçevir SES-in 6 generatorunun
ümumi gücü cəmi 420 MVt-dır.
SES generatorunun iş
prinsipi nəyə əsaslanır?
_______________________________________________
•
Polyaroid filtri – fotoaparat və kinokameraların çox faydalı aksesua-
rıdır. Filtr peyzaj fotoqrafı üçün elə əhəmiyyətli vasitədir ki, demək
olar, o, aparatın obyektivindən heç vaxt çıxarılmır. Polyaroid filtri ət-
raf mənzərənin parıltısını azaldır, su altındakı obyektlərin aydın gö-
rüntüsünü təmin edir.
Polyaroid nədir?
Polyaroid filtri mənzərənin aydın görüntüsünü necə təmin
edir?
LAYİHƏ