1-amaliy mashg‘ulot. Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari tushunchasi Mashg‘ulotning maqsadi

---

1-amaliy mashg‘ulot. Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 
tushunchasi 
Mashg‘ulotning maqsadi:
Zamonaviy axborot texnologiyalarining texnik 
vositalari bilan tanishish va texnik vositalar bilan ishlashni amaliyotda o‘rganish. 
Amaliy mashg‘ulotning nazariy qismi: 
Zamonaviy texnologiyalar simbiotik
1
tarzda rivojlanib bormoqda va sohalarda 
axborot texnologiyalarning tatbig‘i bu jarayonni jadallashtirish uchun muhim bir 
vosita sifatida qo‘llanilib kelinmoqda. Masalan, internet, bulutli hisoblashlarga 
bog‘liq IoT(Internet of things), sun’iy intellekt va mashinani o‘rganish kabi yangi 
texnologiyalar deyarli barcha sohalarni rivojlanishini osonlashtirdi. 
So‘nggi yillarda raqamli dunyoni shakllantiradigan eng yaxshi axborot 
texnologiyalari tendentsiyalari ro‘yxatini quyida keltirib o‘tamiz: 
sun’iy intellekt; 
blokcheyn; 
kiberxavfsizlik; 
jarayonlarni avtomatlashtirish; 
iot (internet of things); 
bulutli migratsiya; 
Sun’iy intellekt
va mashinali o‘rganish. So‘nggi bir necha yil davomida sun’iy 
intellekt va mashinali o‘rganish rivojlanayotgan axborot texnologiyalari sohasida 
yetakchi o‘rinni egalladi[7]. Ko‘pgina yirik korxonalar o‘z faoliyatidagi 
muammolarni axborot texnologiyalari yordamida yechishni joriy qila boshladilar, 
bu esa mijozlar talablarini qondirish, jarayonlarni avtomatlashtirish, ishlab chiqarish 
muammolarini kamaytirish va yuqori daromadlar kabi sezilarli o‘zgarishlarga olib 
keldi. Intellektual vositalar chiqish asnosida sog‘liqni saqlash, moliya, turli ishlab 
chiqarish, ta’lim kabi turli sohalarda o‘z tatbig‘ini kengaytib bormoqda. Kelgusi 
besh yil ichida sun’iy intellektni joriy qilishni e’tiborsiz qoldiradigan yoki 
kechiktiradigan kompaniyalar rivojlanish tendensiyalari bo‘yicha chetga tushib 
qolish xavfini oshib bormoqda. 
Blokchain 
(so‘zi ingliz tilidan olingan bo‘lib bloklar ketma-ketligi degan 
ma’noni beradi) asosiy vazifasi ma’lumotlarni tartiblangan ketma-ketlikda saqlash.
Har bir block o‘zida 3 xil malumot, blockning hash kod
2
ini, undan oldingi 
blockning hesh kodini va tranzaksiyalarni saqlaydi. 
Garchi ko‘pchilik hali ham blokchainni faqat kriptovalyutalar bilan bog‘lashsa 
ham, uning texnologiyasi markazlashtirilmagan ma’lumotlarni saqlash va 
tranzaktsiyalarning shaffofligini talab qiladigan ko‘plab boshqa sohalarga 
blokchainni muvaffaqiyatli tatbiq etilgan. Hozirda blokchain ta’minot zanjirini 
boshqarish uchun qo‘llaniladi, bu uning barcha bosqichlarida (moliyaviy 
1
Simbioz 
(Symbiosis — birgalikda yashash) — ikki va undan ortiq turlarning birbiriga foyda keltirib birga yashashi. 
Simbiotik munosabatlar oʻsimlik bilan oʻsimlik, oʻsimlik bilan hayvon, hayvon bilan hayvon, oʻsimlik va hayvonlar 
bilan mikroorganizmlar, mikroorganizmlar bilann mikroorganizmlar oʻrtasida boʻlishi mumkin. «Simbioz» terminini 
nemis olimi A. de Bari (1879) taklif etgan.
(Manba: https://uztext.com/56931-text.html) 
2
Hash Code - bu Google tomonidan butun dunyo bo‘ylab talabalar va mutaxassislar uchun tashkil etilgan jamoaviy 
dasturlash musobaqasi(Manba: https://codingcompetitions.withgoogle.com/hashcode).

---

operatsiyalar, 
omborxona, 
inventar 
yozuvlari, 
logistika 
va 
boshqalar) 
soxtalashtirishni 
deyarli 
imkonsiz 
bo‘lishini 
ta’minlaydi. YaqinTibbiy 
ma’lumotlarni boshqarish xavfsizligi ham blockchain texnologiyasidan foydalangan 
holda kuchaytiriladi.