1. Audit və auditor haqqında anlayış və onların mahiyyəti

50.Hazır məhsul və onun satışının uçotunun aparılmasının yoxlanılmasında auditorun istifadə etdiyi əsas normativ sənədlər.
Hazır məhsul - istehsal prosesinin son nəticəsidir. Bu tam olaraq komplektləşdirilmiş, anbara təhvil verilmiş və satış üçün nəzərdə tutulmuş hazır məhsullardır.
Hazır məhsulun dəyəri onun istehsalı ilə müəyyən edilmiş bütün istehsal məsrəflərini (birbaşa və dolayı məsrəflər daxil olmaqla) əhatə edir. Bu məsrəflərə aid edilə bilər:

• 
  Materiallar məsrəfləri (istehsalda istifadə edilmiş xammal və materiallar);
  
• 
  İstehsal avadanlığının amortizasiyası;
  
• 
  İstehsal işçilərinin əmək haqqısı və əmək haqqından sosial-sığorta ayırmaları;
  
• 
  Hazır məhsula aid edilə bilən dolayı xərclərin payı.
  

Ay ərzində çəkilmiş məsrəflərin cəmlənməsindən və bitməmiş istehsalın qalığının qiymətləndirilməsindən sonra istehsal edilmiş məhsulların maya dəyəri hesablana bilər.
İstehsal edilmiş məhsulun faktiki maya dəyəri aşağıdakı kimi hesablanır:

İstehsal edilmiş hazır məhsulun maya dəyəri

=

Bitməmiş istehsal ayın əvvəlinə

+

Ay ərzində istehsal xərcləri

-

Bitməmiş istehsal ayın sonuna

İstehsal edilmiş hər-bir məhsul üzrə bu cür hesablama aparılır. Əgər ay ərzində məhsul istehsal edilməyibsə, ay ərzində çəkilən məsrəflər üstəgəl ayın əvvəlinə bitməmiş istehsalın qalığı ayın sonuna bitməmiş istehsalın qalığına bərabər olacaq.
Hazır məhsul 204 №li "Hazır məhsul" hesabında uçota alınır. Bu hesaba aşağıdakı subhesablar açılır:
204-1 İstehsaldan alınan hazır məhsul;
204-2 Kənd təsərrüfatı məhsullarının yığımı üzrə hazır məhsul.
Hazır məhsulun anbara gəbul edilməsi ilə eyni zamanda müəssisənin müvafiq bölməsinin məsrəfləri silinir. Silinmə üçün əsas təhvil-təslim qaimələri, istehsal cədvəlləri, hazır məhsulun gəbul aktı olur.
Hazır məhsul 204 N-li hesabda aşağıdakı üsullardan biri ilə uçota alınır: