1. Berilganlar bazasi boshqaruvining texnik asoslari. Berilganlarni boshqarish. Big Data. Berilganlar bazasini boshqarish

Tarkibni bo'yicha tasnifi
Misollar: Geografik, Tarixiy, Ilmiy, Multimediali, Mijozlar uchun.
Tarqatish darajasi bo'yicha tasniflash

• 
  Markazlashtirilgan ma'lumotlar bazasi (centralized database):: bitta kompyuterda to'liq qo'llab-quvvatlanadigan ma'lumotlar bazasi.
  
• 
  Tarqatilgan ma'lumotlar bazasi (distributed database) - uning tarkibiy qismlari ba'zi bir mezonlarga muvofiq kompyuter tarmog'ining turli tugunlarida joylashgan.
  
• 
  Bir hil emas (heterogeneous distributed database): turli tarmoq tugunlarida tarqatilgan ma'lumotlar bazasining qismlari bir nechta MBBT yordamida qo'llab-quvvatlanadi.
  
• 
  Bir hil (homogeneous distributed database): turli xil tarmoq tugunlarida tarqatilgan ma'lumotlar bazasining fragmentlari bir xil MBBT yordamida qo'llab-quvvatlanadi.
  
• 
  Parchalangan yoki bo'lingan (partitioned database): ma'lumotlarni tarqatish usuli vertikal yoki gorizontal ravishda parchalanadi.
  
• 
  Replikatsiya qilingan ma'lumotlar bazasi (replicated database): ma'lumotlarni tarqatish usuli replikatsiya (tirajlash) hisoblanadi.
  

Ma’lumotlar bazasini loyihalash bosqichlari.
Ma’lumotlar bazasini loyihalash jarayoni, odatda quyidagi asosiy bosqichlardan tashkil topadi:

1. 
   Predmet sohasini tahlil qilish va ma’lumotlar bazasining axborot iste’moli talablarini aniqlash.
   
2. 
   Ma’lumotlar bazasida modellashtirilishi lozim bo’lgan ob’ektlarni tahlil qilish. Ushbu ob’ektlardan mohiyatlar va ularning xususiyatlarini hosil qilish hamda ularning ro’yxatini tuzish. Masalan, «nomi», «rangi», «og’irligi» va boshqa xususiyatlar «detal» mohiyatining xususiyatlari sifatida keltirilishi mumkin.
   
3. 
   Tanlab olingan MBBT (Paradox, dBase, FoxPro, Clipper, Access, InterBase, SyBase, Informix, Oracle va hokazo) talqinida mohiyatlar va xususiyatlar uchun mos keluvchi axborot ob’ektlarini (masalan, jadvallar va ustunlarni) belgilash.
   
4. 
   Har bir ob’ektni qaytarilmas tarzda belgilaydigan atributlarni aniqlash.
   
5. 
   Ma’lumotlar butunligini belgilaydigan va uni saqlab turishga qaratilgan qoidalarni ishlab chiqish.
   
6. 
   Ob’ektlar (masalan, jadvallar va ustunlar) orasidagi aloqalarni o’rnatish.
   
7. 
   Ma’lumotlarning ishonchliligi hamda zarur hollarda ma’lumotlarning maxfiyligini ta’minlash masalalarini rejalashtirish.