1. Buyruqlar tizimi arxitekturalarini tasniflash

Buyruqlarning formati. Odatdagi buyruq, umumiy holda, quyidagilarni ko'rsatishi kerak:
„ bajarilishi oshirilishi kerak bo'lgan operatsiyani;
„ operatsiya bajariladigan dastlabki ma'lumotlarning (operandlarning) manzillarini;
„ operatsiya natijasi joylashtirilishi kerak bo'lgan manzilni.
Shunga ko'ra, buyruq ikki: amal va manzil qismidan iborat (6.13-rasm).

6.13-rasm. Buyruq tuzilishi
Buyruq formati uning tuzilishini, ya'ni butun buyruq uchun ajratilgan ikkilik raqamlar sonini, shuningdek, alohida buyruq maydonlarining soni va joylashishini belgilaydi. Maydon - bu buyruq komponentini kodlaydigan ikkilik raqamlar to'plami. HM yaratishda buyruq formatini tanlash kelajakdagi mashinaning ko'pgina xususiyatlariga ta'sir qiladi. Mumkin bo'lgan formatlarni baholashda quyidagi omillarni hisobga olish kerak:
„ turli xil buyruqlarning umumiy soni;
„ buyruqning umumiy uzunlibi;
„ buyruq maydonlarining turi (belgilangan yoki o'zgaruvchan uzunlik) va ularning uzunligi;
„ dekodlashning soddaligi;
„ manzillanishi va manzillash usullari;
„ buyruqlarni dekodlash va bajarish uchun uskunalar narxi.

Nazorat savollari

1. 
   Kompyuterning buyruqlar tizimi nimalarni o’z ichiga oladi?
   
2. 
   Kompyuterning buyruqlar tizimi arxitekturasining umumiy xarakteristikasi qanday savollarga javob berishdan iborat?
   
3. 
   Buyruqlar tizimi arxitekturasini qanday sinflarga ajratish mumkin?
   
4. 
   Buyruqlar tizimi arxitekturasini klassifikatsiyalashning asosiy ko'rsatkichlari nimalardan iborat?
   
5. 
   Buyruqlarning tarkibi va murakkabligiga ko'ra BTA qanday klassifikatsiyalanadi?
   
6. 
   Operandlarni saqlanish joyiga ko'ra BTA qanday klassifikatsiyalanadi?
   
7. 
   Stekli arxitekturaning ishlash prinsipi qanday?
   
8. 
   Akkumlyator arxitekturasining ishlash prinsipi qanday?
   
9. 
   Registrli arxitekturaning ishlash prinsipi qanday?
   
10. 
    Kompyuterlarda ifodalanishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlarning qanday turlari bor?