134
w w w . k a r t e p e z i r v e s i . c o m
5. SONUÇ
Türkiye’de 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandumla kabul edilen Anaya-
sa değişikliğiyle, demokratik siyasal sistem temelinde kalmak ve bu temeli daha
da sağlamlaştırmak misyonuyla, halihazırdaki hükümet modelinden başkanlık
sisteminin bir türevi olarak da görülebilecek Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ne geçiş
yapılmıştır. Bu sistemin uygulanmasına da, seçimler erkene alınmadığı takdirde,
en geç Kasım 2019 itibariyle geçileceği öngörülmektedir.
2007 Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi
kuralının getirilmesi ve 2014’te de bunun uygulamaya geçirilmesi sonrasında,
Türk hükümet sistemi parlamenter sistem olmaktan çıkarak, Fransa düzeyin-
de olmasa da bir yarı-başkanlık modeli görüntüsü çizmeye başlamıştır. Ancak
yarı-başkanlık sistemindeki yürütmenin çift başlı yapısının, şimdi olmasa da
gelecekte doğması muhakkak bir çatışmaya davetiye çıkarabilme potansiyelini
ve 7 Haziran 2015 seçim sonuçlarının da ortaya koyduğu muhtemel bir yasa-
ma-yürütme çatışması riskini bertaraf etmek için, başkanlık sistemine, yarısıyla
değil de, tam olarak geçme teşebbüsü anlamındaki bu son Anayasa değişikliği;
sadece verimsiz, ağır işleyen ve koalisyon hükümetlerine çanak tutan ve de her
türden darbe misyonlu vesayet etkisine daima açık olan ve adeta Türkiye uy-
gulaması açısından, hükümetlerin kurulamaması, kurulsa da koalisyonların çok
kısa ömürlü ve de güçsüz olmalarıyla ortaya çıkan siyasal kaotik durumları önle-
mek adına mevcut hükümet modelini değiştirmeyi hedeflemektedir. Bu Anayasa
değişikliği kapsamında, cumhuriyet, demokrasi, laiklik ve üniter yapı ekseninde
özetlenebilecek Türk siyasal sistemini değiştirmeye yönelik herhangi bir hükme
kesinlikle yer verilmemiştir. (Gözler, 2017/a).
Başkanlık sisteminin Türkiye uyarlaması olan Cumhurbaşkanlığı Sistemi de,
parlamenter ve yarı-başkanlık hükümet sistemleri gibi, temsili demokrasinin bir
hükümet modelidir. Hatta başkanlık sisteminin demokratiklik seviyesinin; yürüt-
menin halka seçtirilmesi, kimin hükümeti kuracağının açık ve net olması ve de
başkanın doğrudan halka hesap vermesi gibi özellikleriyle, daha yukarıda oldu-
ğu bile söylenebilir. (Erdoğan, 2017: 10-11). Özetle, yürütmenin iki başlı yapı-
dan çıkıp tek başlı hale getirilmesi ve yürütme yetkilerinin cumhurbaşkanında
toplanması, sadece bir hükümet modeli tercihi olup, anti-demokratik bir rejime
geçmek anlamında yorumlanamaz. Yani 15 Temmuz’un da etkisiyle geçiş süre-
ci hız kazanan Cumhurbaşkanlığı Sistemi, daha güçlü, demokratik ve istikrarlı
hükümetler eliyle yönetilmek suretiyle, her türden darbeci vesayet ihtimaline ka-
pıları kapatmanın yanı sıra, ülkenin maddi ve manevi açıdan yapması gereken
kalkınma ve atılım hamlelerini hızlandırma potansiyeline de sahiptir.
135
w w w . k a r t e p e z i r v e s i . c o m
KAYNAKÇA
ALJAZEERA, (2017). http://www.aljazeera.com.tr/haber/turkiyede-143-bin-kisiyi-1-milletveki-
li-temsil-ediyor, (02.10.2017).
ALKAN, H. (2017). “Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Yasama Denetimi”, Yeni Türkiye Dergisi (Cum-
hurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Özel Sayısı), Yıl: 23, Sayı: 94, (Mart-Nisan 2017), 471-476.
ALTUN, F. (2017). Red Cephesinin Yeni Sanrıları, Retrieved at February 20, 2017 from http://www.
sabah.com.tr/yazarlar/fahrettinaltun/ret-cephesinin-yeni-sanrilari. (28.09.2017).
ATAKLI, C. (2017). “Hükümeti Millet Seçiyor Yalanı”, ).
ATAR, Y. (2017). Türk Anayasa Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara.
ATAY, E. E. (2013). “Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi Işığında Danıştay”, Gazi Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVII, S. 1-2, 1129-1154.
BOZLAĞAN, R. (2016). Türk Tipi Başkanlık, Hayat Yayınları, İstanbul.
CHP, https://www.chp.org.tr/ Public/0/Other/ NEDEN%20 HAYIR.pdf. (30.09.2017).
DOĞAN, M. (2017). http://www.tyb.org.tr/d-mehmet -dogan-tarihimizde-partili-cumhurbaskanla-
ri-25420h.htm, (01.10.2017).
ERDOĞAN, R. T. (2017). “200 Yıllık Arayışın Ürünü: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, Yeni
Türkiye Dergisi (Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Özel Sayısı), Yıl: 23, Sayı: 94, (Mart-Nisan
2017), 9-11.
EREN, A. (2017). “Başkanlık Sistemi 1-Genel Değerlendirme”, yazilari/37-baskanlik-sistemi-1-ge-
nel-degerlendirme, (05.10. 2017).
FENDOĞLU, H. T. (2017). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, Yeni Türkiye Dergisi (Cumhur-
başkanlığı Hükümet Sistemi Özel Sayısı), Yıl: 23, Sayı: 94, (Mart-Nisan 2017), 90-109.
GÖZLER, K. (2017/c). Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 17. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
GÖZLER, K. (2017a). “Cumhurbaşkanlığı Sistemi mi, Başkanlık Sistemi mi, Neverland Sistemi
mi?”, http://www.anayasa.gen.tr/neverland.pdf. s. 3. (30.09.2017).
GÖZLER, K. (2017b). Elveda Anayasa, (16 Nisan 2017’de Oylayacağımız Anayasa Değişikliği
Hakkında Eleştiriler), Ekin Yayınları, Bursa.
GÜL, C. (2017a). “The Transition of the Government System in Turkey in the Context of the Presi-
dential System and Its Relationship with the Democratic Regime”, Current Perspectıves In Socıal
Scıences, Edt. Hasan Arslan/ Mehmet Ali İçbay/ Alina-Andreea Dragoescu, 231-237.
GÜL, C. (2017b). Karşılaştırılmalı Hükümet Sistemlerinde Yürütme, Yetkin Yayınları, Ankara.
GÜLENER, S. (2017). “Anayasa Değişikliğinde Aslında Ne Nedir?”, Açık Görüş-Star, (21.09.2017).
KESER, H. (2017). “Türk Tipi Başkanlık Sistemi Üzerine”, Yeni Türkiye Dergisi (Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sistemi Özel Sayısı), Yıl: 23, Sayı: 94, (Mart-Nisan 2017), 433-438.
KONGAR, E. (2017). http://www.cumhuriyet.com.tr/ koseyazisi/ 677558/ Parti_devletine_hayir.
html. (17.09.2017).
KÜÇÜK, A. (2017a). “Cumhurbaşkanlığı Sistemine Öcülerle Karşı Çıkmak”, http://www.star.com.
tr/acik-gorus/cumhurbaskanligi-sistemine-oculerle-karsi-cikmak-haber-1168354/. (18.09.2017).
KÜÇÜK, A. (2017b). “Cumhurbaşkanlığı Sistemine Yönelik Eleştiriler”, Açık Görüş-Star,
(11.09.2017).