1
"Ekologiya" anlayışı kim tərəfindən elmə daxil edilmişdir?
A)E.Hekkel B)Ç.Darvin C)A.Leopord D)K.Linney E)K.Rulye
2
Ekosistemdə insanın yerini və rolunu, onlar arasındakı qarşılıqlı
təsiri və bu zaman yaranan prosesləri öyrənən elm.
A)Hidrologiya B)Sosiologiya C)Fəlsəfə D)İnsan ekologiyası
E)Anatomiya
3
Orqanizmlərin öz aralarında və mühitlə qarşılıqlı əlaqələrin
qanunauyğunluqlarını öyrənir.A)Sinekologiya B)Demekologiya
C)Autoekologiya D)Kulturologiya E)Filologiya
4
Populyasiyaların ekologiyasını öyrənir.A)Aqroekologiya
B)Biometriya C)Filologiya D)Fitosenologiya E)Demekologiya
5
Biosenozun ekologiyasını öyrənir.A)Sitologiya B)Sinekologiya
C)Autoekologiya D)Demekologiya E)Histologiya
6
Ekologiya elminin inkişaf tarixi neçə əsas dövrə bölünür?A)6 B)4
C)2 D)3 E)7
7
Ekologiyanın inkişafının birinci dövrü hansıdır? A)Qədimdən 1860-
cı illərə qədər B)1260-1780 C)1570-1950 D)1690-1870 E)1750-
1960
8
Ekologiyanın inkişafının hansı dövründə ekoloji biliklər botanikanın
və zoologiyanın tərkibində verilmişdir?A)3-cü B)4-cü C)1-ci D)6-ci
E)5-ci
9
Ekologiyanın inkişafının ikinci dövrü hansıdır? A)1860-2010
B)1930-2000 C)1550-1800 D)1860-1950 E)1460-1750
10
İnkişafının hansı dövründə ekologiya sərbəst elm kimi
formalaşmışdır? A)1-ci B)3-cü C)2-ci D)5-ci E)6-cı
11
Təbii sahələrin yerində otlaqlar, biçənəklər və torpaq yollar
yaradılması... A) modifikasiyadır B) transformasiyadır C)
transkripsiyadır D) transplantasiyadır E) aqrosenologiyadır
12
Təbii sahələrin yerində tarlalar, su anbarları və seliteb sahələr
yaradılması... A) aqrosenozdur B) fitosenozdur C) transformasiyadır
D) modifikasiyadır E)hidrosenologiyadır
13
İnsanın əsas fəaliyyət meydanı aşağıdakılardan hansılardır? A)
Aqroekosistemlər və fitosistemlər B)Hidroekosistemlər və
aqroekosistemlər C)Monoekosistemlər və urbanoekosistemlər
D)Poliekosistemlər və monoekosistemlər E)Aqroekosistemlər və
urbanoekosistemlər
14
Ətraf mühitin çirkləndirilməsi nəticəsində insan orqanizminə daxil
olan maddələr necə adlanır? A) Ksenobiotiklər B)Antibiotiklər
C)Monozalar D)Triotripsinlər E)Polimerrazalar
15
Ekosistem anlayışı elmə ilk dəfə kim daxil etmişdir? A)
C.M.Anderson B)A.Tensli C)M.Biqon D)C.Xarper E)T.Miller
16
Qida zəncirində bir trofik səviyyədən digərinə keçdikdə enerji itkisi
təqribən nə qədər azalır? A)70%-ə qədər B)10%-ə qədər C)75%-ə
qədər D)90%-ə qədər E)20%-ə qədər
17
Qida zəncirində hər sonrakı səviyyə əvvəlki səviyyədən nə qədər
enerji keçirilir? A) 20%-dən artıq olmayaraq B)90%-dən artıq
olmayaraq C)80%-dən artıq olmayaraq D)10%-dən artıq olmayaraq
E)60%-dən artıq olmayaraq
18
Qida zəncirində 1-ci trofik səviyyədə duranlar necə adlanır A) Ət
yeyənlər B)Ot yeyənlər C)Produsentlər D)Konsumentlər
E)Produsentlər və konsumentlər
19
Qida zəncirində 2-ci ya sonrakı trofik səviyyədə duranlar nece
adlandırılır? A)Konsumentlər B)Produsentlər C)Avtotroflar
D)Hidrofoblar E)Dendrobiontlar
20
Biiosenozların qida zəncirində trofik səviyyələrin düzgün qeyd
olunduğu sıranı göstərin 1.Avtotroflar 2.bitkiyeyən formalarla
qidalanan ətyeyənlər 3.digər ətyeyənlərlə qidalanan konsumentlkət
4.bitki yeyən konsumentlər. A)2 4 3 1 B)4 1 2 3 C)1 3 2 4 D)3 4 1 2
E)1 4 2 3
21
Əgər produsentin kaloriliyi 200 couldursa fitofaq tərəfindən tam
yeyildikdə fitofaqın bədənində neçə kalori qalar ?A)300 C B)350C
C)200C D)280C E)1000C
22
Əgər produsentin kaloriliyi 3000 couldursa otyeyən heyvanla
qidalanan yırtıcının bədənində neçə kalori qalar ?A)50 C B)60 C
C)1000 C D)30 C E)300 C
23
Otyeyən heyvanı yemiş yırtıcı başqa yırtıcı tərəfindən yeyilərsə onun
payına bitki qidasının kaloriliyindən neçə coul düşər (produsentin
kaloriliyi 1000 couldur)? A)10 B)5 C)3 D)2 E)
24
Müxtəlif ekosistem tiplərində yeyilmə və detrit zəncirindən keçən
enerji axını müxtəlifdir : 1) Su qruplaşmalarında enerjinin olduqca
az hissəsi detrit zəncirinə qoşulur 2) Quru ekosistemlərinin
əksəriyyətində enerjinin çoxu detrit zəncirinə daxil olur 3) Quru və
su ekosistemlərində enerjinin detrit zəncirinə qoşulması bərabərdir
4) Su quruplaşmalarında enerjinin çox hissəsi dintrit zəncirinə
qoşulur 5)Quru ekosistemlərinin əksəriyyətində enerjinin az hissəsi
detrit zəncirinə qoşulur A) 1 2 B)2 3 C)4 1 D)1 4 E)3 4
25
Vahid zaman ərzində produsentlər tərəfindən yaradılan üzvi kütlə
qruplaşmanın .... A)ikinci məhsulu adlanır B)ilkin məhsulu adlanır
C)itki kütləsi adlanır D)məhvi deməkdir E)dekradisiyası deməkdir
26
Vahid zaman ərzində konsument tərəfindən yaradılan üzvi kütlənin
artımı qruplaşmasının .... A)ilkin məhsulu adlanır B)üçüncü məhsulu
adlanır C)ikinci məhsulu adlanır. D)itki faizi adlanır E)gözlənilən
məhsul adlanır
27
Əgər konsument tərəfindən enerjinin sərfi sürəti bitkinin artım
sürətindən geri qalarsa nə baş verər ? 1)Produsentlərin kütləsi
getdikcə çoxalar 2)üzvi maddələrin artığı yaranar 3) Bataqlıqlarda
torf azalar 4) bataqlıqlar torflaşar 5) meşədə qalın meşə döşəyi
yaranar 6) kiçik su hövzələrində su bitkiləri azalar. 7) kiçik su
hövzələrində su bitkiləri ilə örtülər A) 1 2 4 7 5. B)2 3 5 7 C)3 5 6 1
D)1 2 3 6 E)5 3 6 2 1
28
Ekosistemin bütün canlı komponentləri verilmiş cavabı göstərin ?
A)ağaclar, kollar, otlar B) produsentlər, konsumentlər,, redusentlər
C)detrit, konsumentlər,redusentlər D)konsumentlər, redusentlər,
heyvanlar E)bitkilər, heyvanlar, insanlar
29
Ekoloji piramidanın üç əsas tipi hansılardır ? A)say piramidası,yırtıcı
piramidası, şikar piramidası B)yığım piramidası, kəmiyyət
piramidası,faiz piramidası C)itki piramidası,məhsul piramidası,
yırtıcı piramidası D)say piramidası,biokütlə piramidası,,məhsul
piramidası E)enerji piramidası, faiz piramidası , itki piramidası
30
Vahid zamanda hər özündən əvvəlki trofik səviyyədə biokütlənin və
ya enerjinin miqdarı özündən sonrakılarla müqayisədə... A)azdır
B)bərabərdir C)çoxdur. D) minimaldır E)2 dəfə azdır
31
Sukalıq tsikillər hansı iqlimdə daha kəskin keçir? A) gündüz və gecə
temperaturları arasında böyük fərq olan iqlim şəraitində. B) gündüz
və gecə temperaturları bərabər olan yerlərdə C) günəşin daha çox
qızdırdığı yerlərdə D)küləyin daha çox əsdiyi yerlərdə E)
temperaturun daha soyuq olduğu şəraitdə
32
İlin əlverişsiz dövürlərində bir sıra növlər yaxşı yaşayış şəraiti olan
rayonlara miqrasiya edir.Bu nə ilə əlaqədardır? A)sutkalıq tsikillə
B)növlərin sıxlığı ilə C) qidanın normadan çox olması ilə
D)mövsumi tsikillə . E)növlər arası rəqabətlə
33
Ekosistemlərdə tsiklik dəyişmənin hansı formaları var? 1 növ
dəyişməsi 2. tip dəyişməsi 3. sutkalıq tsikllər 4. mövsumi tsikllər
5.çoxillik tsikklər 6.qida tsikkli A)3 4 5. B)1 6 3 4 C)5 6 4 D)1 2 E)4
6 3
34
F.Klementse görə kompleks iqlim şəraitinə daha çox adaptasiya
olunan qruplaşmaların formalaşması ilə başa çatan nədir A)mövsumi
tsikllər B) sutkalıq tsikllər C)suksesiyalar. D)deqresiyalar
E)reqresyalar
35
Canlı orqanizmlərin fəaliyyəti ilə dəyişməməş substratda başlayan
aşağıdakılardan hansıdır A)ilkin suksesiyalar. B)ikinci suksesiyalar
C)miqrasiyalar D)adaptasiyalar E)ilkin mutasiyalar
36
Əvvəlcədən canlı orqanizmlər kompleksinin fəaliyyəti ilə dəyişilmiş
substratda inkişaf edən aşağıdakılardan hansıdır? A)ilkin
aramorfozlar B)ilkin suksesiyalar C) ikinci suksesiyalar. D)ikinci
mutasiyalar E)ilkin idioadaptasiyalar
37
Təbiətdə maddələrin dövranının bu formasında maddələr
mübadiləsinin simvolu dairə deyil, spiraldır .Düzgün cavabı göstərin
A) Hidrik suksesiyalar B)ikinci suksesiyalar C) maddələrin
biokimyəvi dövranı D)maddələrin miqrasiyası E) təbiətdə
maddələrin böyük dövranı.
38
Biosferin həyatı üçün əsas sayılan və həyatının yaradıcısı olan proses
hansıdır A)maddələrin kiçik dövranı. B)maddələrin böyük dövranı
C)maddələrin dərin qatlara miqrasiyası D) maddələrin
transformasiyası E)üzvi maddələrin biosintezi
39
Ekosistemlərdə maddə və enerjinin ötürülməsi əsasən trofik zəncir
vasitəsi ilə yerinə yetirilir. Bu hansı prosesdir? A) kiçik dövran B)
böyük dövran C) bioloji dövran. D)qida zənciri E)məhsul zənciri
40
Maddələrin kiçik (biogeokimyəvi)dövranında hansı hissələr ayırd
edilir ? A)ehtiyat və mübadiulə fondu. B)məhsul və enerji fondu
C)enerji və ehtiyat fondu D)məhsul və mübadilə fondu E)mübadilə
və enerji fondu
41
Maddələri biogeokimyəvi tsiklində iştirak edən ən mühüm biogen
elementlər olmayan hansılardır? A)Ca, Cu,.H,Cl, K B)Cu,Cl,Fe,P,S
C)O, Na,Cl,C ,N D)S,Ca,Zn,Mg,Ba E)O,C,Ca,S,Cl
42
Tükənən təbii ehtiyatlar aşağıdakı qruplara bölünür: 1) yenidən
bərpa edilməyən faydalı qazıntılar 2)bərpa edilən təbii sərvətlər
3)qismən bərpa edilən təbii sərvətlər 4) bərpa edilən faydalı
qazıntılat 5)öz-özünə bərpa olunan faydalı qazıntılar A) 1 4 5 B)2 3
4 C).1 2 3 D)1 3 5 E)2 3 4
43
Tükənməyən təbii ehtiyatlar aşağıdakı qruplara bölünür: 1) kosmik
(günəş radiasiyası,dəniz qabarmalarının enerjisi) 2) torpaq
ehtiyatları3)meşə ehtiyatları (ağ və kollar)4) iqlim (atmosfer havası,
külək enerjisi) 5)su A) 2 3 4 B)1 3 5 C)1 2 4 D)1 4. 5 E)2 3 5
44
Faktorlar tərkib hissəsinə görə hansı qruplara ayrılır? A)edafik,
biotik ,kimyəvi B)fiziki ,abiotik,antropogen C)kimyəvi, fiziki,biotik
D)antropogen, edafik, kimyəvu E) abiotik,, biotik , antropogen
45
Abiotik faktorlar aşağıdakı qruplara bölünür? A)fiziki, bioloji,
kimyəvi B) coğrafi, kimyəvi,energetik C)fIziki, kimyəvi , edafik
D)antropoloji, fizioloji, mexaniki E)fizioloji, coğrafi, fiziki
46
Biotik faktorların əmələ gəlməsi hansı əsas səbəblərdən yaranır? A)
qida əlaqəsi, sahə əlaqəsi, reprepooduktiv əlaqə B)kimyəvi,fiziki və
bioloji əlaqələr C)mexaniki,fizioloji və astronomik əlaqələr D) qida ,
kimyəvi fiziki əlaqələr E)qida , sahə, mexaniki, kimyəvi əlaqələr
47
Antropogen faktorlar aşağıdakı qruplara ayrılır: 1) insanın digər
canlılara birbaşa təsiri 2) insanın digər canlılara onların yaşama
çəraitini dəyişdirməklə etdiyi təsir 3) digər canlıların insana bir başa
təsiro 4) digər canlıların insana dolayı etdiyi təsir 5) insan heç bir
canlıya təsir etmir A)2 5 B)1.2 C)1 3 D)2 4 E) 4 5
48
Canlıların təbii şəraitinin antropogen "təkamülü" hansı əsas
mərhələlər keçir ? A)Transkripsiya , transformasiya B)
Mutasiya, modifikasiya C)Modifikasiya,transkripsiya
D) Transformasiya,mutasiya E)Modifikasiya,.transformasiya
49
Orqanizmin ətraf mühitindən tələbləri hansı şərtlərlə ölçülür ? A)
minimal və maksimal ekoloji tələb B)fiziki və kimyəvi ekoloji tələb
C)coğrafi və fiziki ekoloji tələb D)minimal və bioloji tələb
E)maksimal kimyəvi tələb
50
Bitkilərin məhsuldarlığı və onun stabilliyi torpaqda bol olan qida
maddələrindən yox, minimal miqdarda olan qida maddələrindən
asılıdır.Bu əsas qanundur? A)mahsuldarlıq qanunu B)Y.Libiz.
qanunu C)Maksimal tələb qanunu D) Belə bir qanun yoxdur
E)B.Şerford qanunu
Dostları ilə paylaş: |