1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

2NaCl 2Na + Cl₂
CaCl₂ → Ca + Cl₂
2CuSO₄ + 2H₂O → 2Cu + O₂ + H₂SO₄
BİLET-18
1.AVOQADRO QANUNU VƏ ONDAN ÇIXAN NƏTİCƏ
1811-ci ildə İtalyan alimi Avoqadro belə bir qanun kəşf etmişdi.
Eyni şəraitdə müxtəlif qazların bərabər həcmlərində bərabər sayda hissəciklər olur
(molekul, atom, elektron, ion və s.) Bu qanundan çıxan nəticələr:
1. Eyni şəraitdə qaz halında olan müxtəlif maddələrin bir mol miqdarının həcmi bərabərdir. Məsələn, normal şəraitdə (O⁰ C və 1 atm. = 103,3 kPa ) dəm qazının, hidrogenin, oksigenin və digər qazların molyar kütləsinin uyğun olaraq öz sıxlıqlarrına ( 1 litrin kütləsi ) böldükdə bərabər həcmlər alınır:
V_CO = 28,01 q/mol / 1,25 q/l = 22,4 l/mol
V_H2 = 2,02 q/mol / 0,9 q/l = 22,4 l/mol
V_O2 = 32 q/mol / 1,43 q/l = 22,4 l/mol.
Normal şəraitdə qaz halında olan müxtəlif maddələrin bir mol miqdarının həcmi eyni olub, 22,4 litrə bərabərdir. Bu həcm qazların molyar həcmi adlanır.
2. Qazların 22,4 litrində və həmçinin istənilən maddənin bir mol miqdarında olan molekul və ya atomların sayı Avoqadro ədədi ( N_A = 6,02x10²³ mol^-1 ) adlanir.
3. Bir qazın kütləsinin digər qazın kütləsinə olan nisbəti, birinci qazın ikinci qaza görə nisbi sıxlığı deyilir.
p₁ / p₂ = m₁ / m₂ ; m₁ / m₂ = M₁ / M₂
Qazların nisbi sıxlığı D ilə işarə olunur. D = M₁ / M₂
Qaz halında olan maddələrin molekul kütləsi onların hidrogenə görə sıxlığının iki mislinə bərabərdir.