1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

Eyni şəraitdə müxtəlif qazların bərabər həcmlərində bərabər sayda hissəciklər olur
(molekul, atom, elektron, ion və s.) Bu qanundan çıxan nəticələr:
1. Eyni şəraitdə qaz halında olan müxtəlif maddələrin bir mol miqdarının həcmi bərabərdir. Məsələn, normal şəraitdə (O⁰ C və 1 atm. = 103,3 kPa ) dəm qazının, hidrogenin, oksigenin və digər qazların molyar kütləsinin uyğun olaraq öz sıxlıqlarrına ( 1 litrin kütləsi ) böldükdə bərabər həcmlər alınır:
V_CO = 28,01 q/mol / 1,25 q/l = 22,4 l/mol
V_H2 = 2,02 q/mol / 0,9 q/l = 22,4 l/mol
V_O2 = 32 q/mol / 1,43 q/l = 22,4 l/mol.
Normal şəraitdə qaz halında olan müxtəlif maddələrin bir mol miqdarının həcmi eyni olub, 22,4 litrə bərabərdir. Bu həcm qazların molyar həcmi adlanır.
2. Qazların 22,4 litrində və həmçinin istənilən maddənin bir mol miqdarında olan molekul və ya atomların sayı Avoqadro ədədi ( N_A = 6,02x10²³ mol^-1 ) adlanir.
3. Bir qazın kütləsinin digər qazın kütləsinə olan nisbəti, birinci qazın ikinci qaza görə nisbi sıxlığı deyilir.
p₁ / p₂ = m₁ / m₂ ; m₁ / m₂ = M₁ / M₂
Qazların nisbi sıxlığı D ilə işarə olunur. D = M₁ / M₂
Qaz halında olan maddələrin molekul kütləsi onların hidrogenə görə sıxlığının iki mislinə bərabərdir.
M_x = M_H2 · D_H2 ; M_x = 2·D_H2
M_x - qazın molekul kütləsi, D_H2 - onun hidrogenə görə sıxlıgıdır.
Qazların molekul kütləsi onların havaya görə sıxlığına əsasən də hesablanır.
M_x = 29 · D_hava 29 - havanın orta molekul kütləsidir.
2. ELEKTROLİZ PROSESİ.ELEKTROLİZİN I,II QANUNLARI
Elektroliz prosesində elektrik enerjisi kimyəvi enerjiyə çevrilir. Elektrolitdən (məhlulda və ya əridilmiş halda) sabit elektrik cərəyanı keçdikdə, elektrodlarda baş verən oksidləşmə və reduksiya nəticəsində maddələrin ayrılması ilə gedən proseslərə elektroliz deyilir.
Elektroliz prosesi elektrolizer adlanan qurğuda (elektroliz vannası ) aparılır. Elektrolit olaraq CuCl₂ məhlulu doldurulmuş vannaya elektrodlar salınır və onlar sabit cərəyan mənbəyi ilə birləşdirilir.
Elektrolitdən cərəyan keçməmiş ionlar xaotik hərəkətdə olur, cərəyan buraxıldıqda isə onların nizamlanmış hərəkəti başlanır. Müsbət ionlar (kationlar) katoda, mənfi ionlar (anionlar) isə anoda tərəf hərəkət edir və elektrodlar üzərində yüksüzləşirlər. Elektroliz zamanı katod elektronları kationa verdiyi üçün reduksiyaedici, anod isə anionlardan elektron qəbul etdiyi üçün oksidləşdirici olur. Deməli, katod səthində reduksiya, anod səthində oksidləşmə prosesi baş verir. Qalvanik elementlərdən fərqli olaraq elektroliz prosesində mənfi elektrod katod, müsbət elektrod isə anod olur.