1. Urf-odat va mavsum-marosimlar bilan bog’liq asarlar

O`rim qo`shiqlari–dehqon mehnatining samarasi hzaga chiqayotgan o`rim lahzalarida kuylanadi. O`roqchi hasharchilarning o`rim-yig`im paytida o`zlarini ovutish uchun maxsus to`qigan qo`shiqlari o`rim qo`shiqlari deb hritiladi. Bu xil qo`shiqlarda dehqonning bilak kuchi, uning asosiy mehnat quroli-o`roq maqtaladi. Arpa, bug`doyning xalq tirikchiligi uchun naqadar qimmatliligi, ro`zg`orning qut-barakasini ta`minlovchi vosita ekanligi tarannum etiladi.

• O`rim qo`shiqlari–dehqon mehnatining samarasi hzaga chiqayotgan o`rim lahzalarida kuylanadi. O`roqchi hasharchilarning o`rim-yig`im paytida o`zlarini ovutish uchun maxsus to`qigan qo`shiqlari o`rim qo`shiqlari deb hritiladi. Bu xil qo`shiqlarda dehqonning bilak kuchi, uning asosiy mehnat quroli-o`roq maqtaladi. Arpa, bug`doyning xalq tirikchiligi uchun naqadar qimmatliligi, ro`zg`orning qut-barakasini ta`minlovchi vosita ekanligi tarannum etiladi.
• Hozirgi paytda donni, asosan, kombaynlar yordamida o`rib-yig`ib olish tufayli o`rim qo`shiqlarini ijro etish deyarli so`nib, ular unutilib bormoqda.
• YAnchiq qo`shiqlari yoki ho`p –maydalar. Bu turkumga kiruvchi mehnat qo`shiqlari xalq o`rtasida «Ho`p qo`shiqlari», «Maydalar», «Ho`p maydalar» yoki «Maydagul» deb hritiladi. Ularni o`rilgan donni xirmon qilib yanchayotganda, mungli baland ovoz bilan cho`zib ijro qiladilar. Bu xil qo`shiqlarda dehqonning yoz bo`yi qilgan og`ir mehnati natijasida etishtirilgan hosilni tezroq yanchib olish istagi bayon etiladi. YAnchiq qo`shiqlari galagov tashkil qilingan maxsus maydonda kuylanadi. SHuning uchun yanchiq qo`shiqlarida “galagov” so`zi ko`p uchraydi:
• Mayda dedim, xo`p deding, mayda-yo, mayda,
• Ho`pga maylim yo`q deding, mayda-yo, mayda,
• Galagovga qo`shganda, ho mayda-yo, mayda,
• Ko`rgiligim ko`p deding, mayda-yo, mayda.

Adabiyotlar ro’yhati

• Adabiyotlar ro’yhati
•  
• O’zbek xalq og’zaki poetik ijodi (X.Razzoqov, T.Mirzaev, O.Sobirov, K.Imomov). Toshkent: «O’qituvchi» nashriyoti, 1980 yil.
• H.Zaripov. Fozillar fazilati. 1969 yil.
• M.Qodirov. O’zbek xalq og’zaki dramasi. Toshkent: «Fan» nashriyoti, 1963 yil.
• M.Afzalov. O’zbek xalq ertaklari haqida. Toshkent: «Fan» nashriyoti, 1974 yil.
• B.Sarimsoqov. O’zbek adabiyotida saj`. Toshkent, 1978 yil.
• M.Qodirov. Masxaraboz va qiziqchilar san`ati. Toshkent, «Fan» nashriyoti, 1971 yil.
• M.Qodirov. Xalq qo’g’irchoq teatri. Toshkent, «Fan» nashriyoti, 1972 yil.
• G’.Jaxongirov. O’zbek bolalar fol’klori. Toshkent, «O’qituvchi» nashriyoti, 1975 yil.
•  
•