10-laboratoriya mashg`uloti. Mavzu: Toza virus preparatlarni olish usullarini o’rganish. Virusga qarshi himoyaning nomaxsus omillari

Molekulyar og‘irligi	17,5-23 kd	23 kd
20-23 kd
Aminokislotalar miqdori	166	166	146
Genlar soni	24 gacha	1	1
Genlarning joylashishi	9 –xromosoma	9 -xromosoma	12 –xromosoma
Kislotaga chidamliligi	+	+	-
Ishlab chiqaruvchi asosiy hujayralari	V-limfotsitlar	Epiteliotsitlar, monotsitlar	T-limfotsitlar
Induktorlar	Viruslar, V-mitogenlar	Viruslar, nuklein kislotalar	Antigenlar, T-mitogenlar
Faollanishi	Tez	tez	Sekin

Interferonlar faolligi Xalqaro birlik-XB da o‘lchanadi.


Interferonlarning biologik xususiyati

1. 
   Turga xos maxsuslikka ega – odamdagi interferon faqatgina odam organizmida ta’sir ko‘rsatadi, boshqa biologik turdagi organizmlarda nofaoldir.
   
2. 
   Turli viruslar interferonga har xil sezgirlikni namoyon qilsada, DNK-genomli viruslarga ham, RNK-genomli viruslarga ham universal ingibirlovchi ta’sir ko‘rsatadi.
   
3. 
   Immunomodulyator ta’sirga ega – fagotsitozni kuchaytiradi, me’yoriy killerlar va maxsus sitotoksik hujayralar faolligini oshiradi.
   
4. 
   O‘smalarga qarshi ta’sirga ega.
   
5. 
   Kuchsiz antigen hisoblanadi.
   

Interferonlarning ishlab chiqarilishi: Organizm hujayrasining genomida interferon sintezini (ishlab chiqarilishini) kodlovchi genlar saqlanadi, biroq ular repressirlangan (susaygan) holatda bo‘ladi. Bu genlarning derepressiyasini (kuchayishini) interferon induktorlari amalga oshirishi mumkin. Bu xususiyatga ham tabiiy va ham sun’iy moddalar, masalan, barcha viruslar (vaksinali shtammlar ham) yoki ularning nuklein kislotalari (asosan, 2 ipli RNK), virus tabiatiga ega bo‘lmagan mikroorganizmlar, bakteriya yoki eukariot hujayralar ekstraktlari, ayrim antibiotiklar (kanamitsin va boshqalar), vazodilyatatorlar (dibazol, papaverin), ronkoleykin va boshqalar egadir.
Interferonlar ajratib olinishiga ko‘ra 2 guruhga bo‘linadi (2-jadval):
Tabiiy interferonlar (leykotsitar, limfoblastli, diploidli) va sun’iy (rekombinant) interferonlar.
2-jadval
IFN ning dorivor preparatlari

IFN turi	Tabiiy	Sun’iy
a – IFN	1. In’eksiya uchun 2. Ingalyasiya uchun 3.Tug‘ri ichakka shamchalar 4. IFN mazlar 5.Egiferon 6.Vellferon	1. Berofor 2. Ko‘zga tomizish uchun 3. Viferon 4. Intron-A 5. Reaferon 6. Roferon 7. Realdiron
β – IFN	1. Rebif 2. Feron 3. Fron	1. Betaferon
γ - IFN	-	1. Imukin 2. Gammaferon 3. Mega-gamma IFN

Tabiiy interferonlar immunomodulyatorlik faollikka ega, bundan tashqari bakteriyalar keltirib chiqaradigan yiringli kasalliklarda ham yaxshi natija beradi. Sun’iy interferonlar esa virusga qarshi va onkogen kasalliklarda qo‘llaniladi.