100 Soruda Merkez Bankacılığı

4.Merkez Bankasının temel yetkileri nelerdir?
Merkez Bankası Kanunu’nun 4. maddesinde Bankanın temel yetki-
leri şu şekilde belirlenmiştir:
a) 
Türkiye’de banknot ihracı imtiyazı tek elden Bankaya aittir.
b)
Banka, hükûmetle birlikte enflasyon hedefini tespit eder, buna 
uyumlu olarak para politikasını belirler. Banka, para politikasının uy-
gulanmasında tek yetkili ve sorumludur.
c)
Banka, fiyat istikrarını sağlamak amacıyla Merkez Bankası Kanun-
da belirtilen para politikası araçlarını kullanmaya, uygun bulacağı 
diğer para politikası araçlarını da doğrudan belirlemeye ve uygula-
maya yetkilidir.
d)
Banka, olağanüstü hallerde ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu-
nun kaynaklarının ihtiyacı karşılamaması durumunda, belirleyeceği 
usul ve esaslara göre bu Fona avans vermeye yetkilidir.
e)
Banka, nihai kredi mercii olarak bankalara kredi verme işlerini 
yürütür.
f)
Banka, bankaların ödünç para verme işlemlerinde ve mevduat ka-
bulünde uygulayacakları faiz oranlarını, belirleyeceği usul ve esasla-
ra göre bankalardan istemeye yetkilidir.
g)
Banka, mali piyasaları izlemek amacıyla bankalar ve diğer mali ku-
rumlardan ve bunları düzenlemek ve denetlemekle görevli kurum 
ve kuruluşlardan gerekli bilgileri istemeye ve istatistiki bilgi topla-
maya yetkilidir. 
5.Merkez Bankasının müşavirlik görevleri nelerdir? Bankanın 
hükûmetin mali ajanı ve haznedarı olması ne demektir?
Banka, hükûmetin mali ve ekonomik müşaviri, mali ajanı ve hazne-
darıdır. 
Merkez Bankası Kanunu’nun 41. maddesine göre Banka, hükûmetin 
mali ve ekonomik danışma organıdır. Bu çerçevede, Banka, para ve 

---

100 Soruda Merkez Bankacılığı
11
kredi politikası konusunda hükûmetçe incelenmesi istenilecek hu-
suslar hakkında görüş bildirir.
Ayrıca, Devletin uluslararası mali ve ekonomik ilişkilerinde Bankaya, 
hükûmetin mali ajanlığı verilebilir.
Mali ajanlık sıfatıyla Merkez Bankası, aşağıdaki işlemleri gerçekleş-
tirebilir ve bu statüyle yapılan işlemlerden dolayı Merkez Bankasına 
üçüncü şahıslardan herhangi bir sorumluluk yüklenemez: 
• Her türlü devlet iç borçlanma senetlerinin mali servisi 
• Özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara 
dayanan kararlara göre kambiyo denetlemesi
• Özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara 
dayanan kararlara göre dış ticaret rejimi tatbikatı 
Merkez Bankası, ayrıca, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının talebi 
üzerine Devletin yurt içinde ve yurt dışında tahsilat ve ödemeleri-
ni ve Hazine işlemlerini, görev ve yetkileri çerçevesinde yapmakla 
sorumludur.

---