100 Soruda Merkez Bankacılığı

1.Para politikası nedir?
Para politikası; fiyat istikrarı, finansal istikrar, ekonomik büyüme ve
istihdam artışı gibi hedeflere ulaşabilmek için paranın elde edilebi-
lirliğini ve maliyetini etkilemeye yönelik olarak alınan kararları ifade 
etmektedir. Para politikasının uygulanmasından merkez bankaları 
sorumludur. Merkez bankaları, para politikasını oluştururken çeşitli 
araçlar kullanabilirler. En çok kullanılan para politikası araçlarından 
biri kısa vadeli faiz oranıdır. Bu oran, merkez bankalarının finansal 
kuruluşlarla gecelik veya haftalık gibi çok kısa vadelerde yaptığı iş-
lemlerde kullanılan faiz oranını ifade etmektedir.
2.Merkez Bankasının temel amacı nedir? 
14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 
Kanunu’nda
1
açıklandığı üzere, Bankanın temel amacı fiyat istikra-
rını sağlamaktır. Fiyat istikrarı, ekonomik birimlerin karar alma sü-
reçlerinde etkili olmayacak ölçüde düşük ve istikrarlı bir enflasyon 
oranını ifade eder. Yine Merkez Bankası Kanunu, Bankanın fiyat is-
tikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı 
para politikası araçlarını doğrudan kendisinin belirleyeceğini ifade 
etmektedir; yani Merkez Bankası araç bağımsızlığına sahiptir.
3.Merkez Bankasının temel görevleri nelerdir?
Merkez Bankası Kanunu’nun 4. maddesinde Bankanın temel görev-
leri şu şekilde sıralanmıştır:
a)
Açık piyasa işlemleri (APİ) yapmak,
b)
Hükûmetle birlikte Türk lirasının iç ve dış değerini korumak için 
gerekli tedbirleri almak ve yabancı paralar ile altın karşısındaki mu-
adeletini tespit etmeye yönelik kur rejimini belirlemek, Türk lirası-
nın yabancı paralar karşısındaki değerinin belirlenmesi için döviz ve 
efektiflerin vadesiz ve vadeli alım ve satımı ile dövizlerin Türk lirası 
ile değişimi ve diğer türev işlemlerini yapmak,
c) 
Bankaların ve Bankaca uygun görülecek diğer mali kurumların yü-
kümlülüklerini esas alarak zorunlu karşılıklar ve umumi disponibilite 
ile ilgili usul ve esasları belirlemek,
d) Reeskont ve avans işlemleri yapmak,
e) Ülke altın ve döviz rezervlerini yönetmek,
f) Türk lirasının hacim ve tedavülünü düzenlemek, ödeme ve men-
1
Bundan sonra Merkez Bankası Kanunu olarak anılacaktır.

---

10
100 Soruda Merkez Bankacılığı
kul kıymet transferi ve mutabakat sistemleri kurmak, kurulmuş ve 
kurulacak sistemlerin kesintisiz işlemesini ve gözetimini sağlamak 
ve gereken düzenlemeleri yapmak, ödemeler için elektronik ortam 
da dahil olmak üzere kullanılacak yöntemleri ve araçları belirlemek,
g) Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı ve para ve döviz piyasaları ile 
ilgili düzenleyici tedbirleri almak,
h) Mali piyasaları izlemek,
ı) Bankalardaki mevduatın vade ve türleri ile özel finans kurumların-
daki katılma hesaplarının vadelerini belirlemek.