11Equation Chapter Section 1kuchli sho'rlangan yerlarda o'rmonlar barpo etish istiqbollari

Vazifalar. Ko‘pgina hududlarda chuqur issiq buloqlar tuz hosil qiluvchi omil hisoblanadi. Bunday buloqlardan tuzlar ham, gazlar ham ajralib chiqadi.
O‘zbekiston hududlarida tez o‘sadigan va mahsuldor daraxt turlarini (terak, ok akatsiya, tol va x.k.) yetishtirish foydalidir.
O‘rmon rekultivatsiyasi natijalarni ko‘zda tutilgan o‘zlashtirish darajasi bo‘yicha noqazilma qurilish materiallari karerlari yaroqli, kam yaroqli va yaroqsiz turlarga bo‘linadi. O‘rmon rekultivatsiyasi uchun yaroqli karerlarga nishabi 7⁰ gacha bo‘lgan va tuproq aralashma tarkibida 30-40% granit, 15% gacha karbonat va 6-10% gil bo‘lgan nishabli yerlar (suv bosmaydigan), kam yaroqli yerlarga-12-20⁰ suv bosadigan, 50% gravit va karbonat miqdori 20-40%.
O‘rmon rekultivatsiyasini amalga oshirish karerlarni to‘liq ko‘mish va buzilgan yerlarni jiddiy tekislashni talab etmaydi. Qisman tekislash, cho‘qqilar tepasini qirqish va qiyaliklarni gil aralashmali tuproqlarda 10-12⁰ gacha qum tuproqlarda 4-6⁰ gacha keltirib tekislashtirish yetarlidir.
Metodika. Biologik rekultivatsiyalash buzilgan yerlar unumdorligini qayta tiklash bo‘yicha agrotexnik, fitomeliorativ va boshqa tadbirlar majmuasini o‘z ichiga oladi. Buzilgan yerlarni daraxtlar o‘tkazish orqali qayta tiklash har-xal maqsadlar uchun o‘rmonzorlar yaratish yo‘li bilan olib boriladi. Qishloq xo‘jaligini rekultivatsiyalash odatda sanoat ishlab chiqarishigacha oldin unumdor bo‘lgan tuproqli yerlarda o‘tkaziladi va u 2 bosqichda bajariladi.
Natijalar. Birinchi bosqichda qishloq xo‘jalik ekinlari yetishtirish mumkin bo‘lishi darajasigacha tuproq unumdorligini qayta tiklashga erishiladi. Buning uchun tuproq sharoitlarida unchalik talab etmaydigan, kasallik va begona o‘tlarga chidamli, juda ko‘p yer osti massasi yaratadigan ekinlar ishlatiladi.
Ikkinchi bosqichda hosildorligi tuproq unumdorligi qayta tiklanib borishi bilan normal darajagacha o‘sib boruvchi qishloq xo‘jalik ekinlari yetishtiriladi.
Xulosa. Yerlarni qishloq xo‘jaligi uchun o‘zlashtirishi quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi : rekultivatsiyalashning texnik bosqichidan keyin tuproqga birlamchi ishlov berish ; o‘g‘itlar kiritish va ko‘p yillik ekinlar ekish. Biologik o‘zlashtirish davri odatda 3 yilni tashkil etadi (ba’zan esa undan ham oshiq), undan keyin uchastka qishloq xo‘jaligi foydalanishiga kiritiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Vоrоbyоv S.А., Каshtаnоv А.N., Likоv А.M., Mаkаrоv I.P. Zеmlе-dеliе. M.: Аgrоprоmizdаt. 1991.
   
2. 
   ZаurоvЕ.I. Dеhqоnсhilikdаnlаbоrаtоriyаishlаrivааmаliymаshg’u-lоtlаr T:. «О’qituvсhi»,1979 .
   
3. 
   О’zbеkistоnRеspublikаsining "Suvdаnfоydаlаnishtо’g’risidа"giqоnuni, T.1993.
   
4. 
   U.Nоrqulоv, X.Shеrаliеv «Qishlоqxо’jаligimеliоrаtsiyаsi» T.2003.
   
5. 
   https://kknеws.uz/
   
6. 
   pаrliаmеnt.gоv.u
   
7. 
   www.lеx.uz