12. Sinif türk edebiyati konu anlatimli etkiNLİk defteri


Beni Öp Sonra Doğur Beni ………………………………………………………………



Yüklə 1,73 Mb.
səhifə10/17
tarix26.05.2018
ölçüsü1,73 Mb.
#46280
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   17

Beni Öp Sonra Doğur Beni ………………………………………………………………




  1. Tütünler Islak ………………………………………………………………




  1. Zamana Adanmış Sözler ………………………………………………………………




  1. Çivi Yazısı ………………………………………………………………




  1. Sivil Şiirler ………………………………………………………………




  1. Monna Rosa ………………………………………………………………




  1. Güneşi Yakanların Selamı ………………………………………………………………




  1. Körfez ………………………………………………………………




  1. Gül Muştusu ………………………………………………………………




  1. Üvercinka ………………………………………………………………




  1. Bakışsız Bir Kedi Kara ………………………………………………………………




  1. Kınar Hanımın Denizleri ………………………………………………………………




  1. Dirlik Düzenlik ………………………………………………………………




  1. Hızırla Kırk Saat ………………………………………………………………




  1. Umutsuzlar Parkı ………………………………………………………………




  1. Soğuk Otların Altında ………………………………………………………………




  1. Dünyanın En Güzel Arabistan’ı ………………………………………………………………




  1. Şahdamar ………………………………………………………………




  1. Sonrası Kalır ………………………………………………………………




  1. Türkiye Şarkısı ………………………………………………………………




  1. Yerçekimli Karanfil ………………………………………………………………




  1. Günaydın Yeryüzü ………………………………………………………………




  1. Gök Onları Yanıltmaz ………………………………………………………………




  1. Ortodokslular ………………………………………………………………




  1. Göçebe ………………………………………………………………




  1. Virgülün Başından Geçenler ………………………………………………………………


7. İKİNCİ YENİ SONRASI TOPLUMCU ŞİİR (1960–1980)

İsmet Özel, Nihat Behram, Refik Durbaş, Ataol Behramoğlu, Süreyya Berfe
Özellikler:

  1. Şairler kendilerini toplumun sözcüsü olarak görmüşlerdir.

  2. Şiirde içeriğe önem vermişlerdir.

  3. Ümit, geleceğe inanç gibi temaları işlemişlerdir.

  4. Açık anlatıma yöneliş vardır.

  5. Şiirde mesajı vurgulamak amacıyla slogan üslubundan yararlanılmıştır.

  6. Geleneksel söyleyişten yararlanılmıştır.

BEYAZ, İPEK GİBİ YAĞDI KAR

İstedim ki

Daha güzel

Olsun şu dünya.

İstedim ki

Beyaz

İpek gibi yağan karın altında

Bitsin artık

Bu sürüp giden alçaklıklar.

Bir bebek

Ölüm tehdidi altında yaşamasın

Beşiğinde.

Ve paramparça olmasın

Sımsıcak

Capcanlı

Yaşayıp giderken insanlar.

Bırakın, beyaz

İpek gibi yağan karın altında

Hayallerimiz olsun.

Yaşayalım

Özgür

Güzel

Düşünceli.

Anlatalım

Düşündüklerimizi birbirimize.

Sevinç egemen olsun her yerde

İnsanca

Bir kaygı.

Beyaz, ipek gibi yağdı kar.

Yağsın.

Dünya daha güzel olacak

İnanıyorum buna.

Bir insan kalbinin güzelliğine

Çocukluğuna

Sonsuz cesaretine, olanaklılığına

İnandığım kadar.

Ataol Behramoğlu

İSMET ÖZEL (1944- … )

  • Halen Bilgi Üniversitesi’nde şiir üzerine dersler vermekte ve Gerçek Hayat dergisinde haftalık, Milli Gazete’de günlük fıkralar yazmaya devam etmektedir.

  • Şiirlerinde mistisizm ve batı şiiri geleneğini birleştirmiştir.

  • Önceleri sol ve maddeci görüşü savunan İsmet Özel, sonraları Müslüman dünya görüşüne bağlanır.

ŞİİR: Evet İsyan, Geceleyin Bir Koşu, Cellâdıma Gülümserken, Bir Yusuf Masalı …
Mataramda Tuzlu Su
West Indies, Kızıl Elma, İtaki, Maçin!

Uzun yola çıkmaya hüküm giydim.

Beyazların yöresinde nasibim kalmadı

yerlilerin topraklarına karşı suç işledim

zorbaların arasında tehlikeli bir nifak

uyrukların içinde uygunsuz biriyim

vahşetim beni baygın meyvaların lezzetinden kopardı

kendime dünyada bir acı kök tadı seçtim

yakın yerde soluklanacak gölge bana yok

uzun yola çıkmaya hüküm giydim.
Uzak nedir?

Kendinin bile ücrasında yaşayan benim için

gidecek yer ne kadar uzak olabilir?

Başım açık, saçlarımı ikiye ortadan ayırdım

kimin ülkesinden geçsem

şakaklarımda dövmeler beni ele verecek

cesur ve onurlu diyecekler

halbuki suskun ve kederliyim

korsanlardan kaptığım gürlek nara işime yaramıyor

rençberlerin o rahat ve oturmuş lehçesinden tiksinirim

boynumda bana yargı yükleyenlerin

utançlarından yapılma mücevherler

sırtımda sağır kantarı gizli bilgilerin

mataramdaki suya tuz ekledim, azığım yok

uzun yola çıkmaya hüküm giydim.
Bir hayatı, ısmarlama bir hayatı bırakıyorum

görenler üstünde iyi duruyor derdi her bakışta

askerden kantinden satın aldığım cep aynası

bazı geceler çıkarken

Uçarı bir gülümseyişle takındığım

muşta gibi lükslerim de burda kalacak

siparişi yargıcılar tarafından verilmiş

bu hayattan ne koku, ne yankı, ne de boya

taşımamı yasaklayan belgeyi imzaladım

burada bitti artık işim, ocağım yok

uzun yola çıkmaya hüküm giydim.

İSMET ÖZEL

ATAOL BEHRAMOĞLU (1942- … )

ŞİİR: Bir Ermeni General, Bir Gün Mutlaka, Ne Yağmur Ne Şiirler…
Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var
Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:

Yaşadın mı, yoğunluğuna yaşayacaksın bir şeyi

Sevgilin bitkin kalmalı sevilmekten

Sen bitkin düşmelisin koklamaktan bir çiçeği
İnsan saatlerce bakabilir gökyüzüne

Denize saatlerce bakabilir, bir kuşa, bir çocuğa

Yaşamak yeryüzünde, onunla karışmaktır

Kopmaz kökler salmaktır oraya
Kucakladın mı sımsıkı kucaklayacaksın arkadaşını

Kavgaya tüm kaslarınla, gövdenle, tutkunla gireceksin

Ve uzandın mı bir kez sımsıcak kumlara

Bir kum tanesi gibi,bir yaprak gibi,bir taş gibi dinleneceksin
İnsan bütün güzel müzikleri dinlemeli alabildiğine

Hem de bütün benliği seslerle, ezgilerle dolarcasına

İnsan balıklama dalmalı içine hayatın

Bir kayadan zümrüt bir denize dalarcasına
Uzak ülkeler çekmeli seni, tanımadığın insanlar

Bütün kitapları okumak, bütün hayatları tanımak arzusuyla yanmalısın

Değişmemelisin hiçbir şeyle bir bardak su içmenin mutluluğunu

Fakat ne kadar sevinç varsa yaşamak özlemiyle dolmalısın

Ve kederi de yaşamalısın, namusluca, bütün benliğinle

Çünkü acılar da sevinçler gibi, olgunlaştırır insanı

Kanın karışmalı hayatın büyük dolaşımına

Dolaşmalı damarlarında hayatın sonsuz taze kanı
Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:

Yaşadın mı büyük yaşayacaksın, ırmaklara, göğe, bütün evrene karışırcasına

Çünkü ömür dediğimiz şey, hayata sunulmuş bir armağandır

Ve hayat, sunulmuş bir armağandır insana

ATAOL BEHRAMOĞLU
BEBEKLERİN ULUSU YOK


İlk kez yurdumdan uzakta yaşadım bu duyguyu
Bebeklerin ulusu yok
Başlarını tutuşları aynı
Bakarken gözlerinde aynı merak
Ağlarken aynı seslerinin tonu
Bebekler, çiçeği insanlığımızın
Güllerin en hası, en goncası
Sarışın bir ışık parçası kimi
Kimi kapkara bir üzüm tanesi
Babalar, çıkarmayın onları akıldan
Analar, koruyun bebeklerinizi
Susturun susturun söyletmeyin
Savaştan, yıkımdan söz ederse biri
Bırakalım sevdayla büyüsünler
Serpilip gelişsinler bir fidan gibi
Senin benim hiç kimsenin değil
Bütün bir yeryüzünündür onlar
Bütün insanlığın gözbebeği
İlk kez yurdumdan uzakta yaşadım bu duyguyu
Bebeklerin ulusu yok,
Bebekler, çiçeği insanlığımızın
Ve geleceğimizin biricik umudu.

ATAOL BEHRAMOĞLU

SÜREYYA BERFE (1943 - … )

ŞİİR: Gün Ola, Savrulan…


ÖLÇME DEĞERLENDİRME – İKİNCİ YENİ SONRASI TOPLUMCU ŞİİR

1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D) , yanlış ise (Y) yazınız.

  1. İkinci Yeni sonrası toplumcu şiir, sosyal ve politik sorunlar karşısında bireyin eleştirel duruşunu ve özgürlük arayışını yansıtır. ( )

  2. İkinci Yeni sonrası toplumcu şiir ile Nâzım Hikmet'in toplumcu gerçekçi şiir anlayışı arasında bir ilişki yoktur. ( )

  3. İkinci Yeni sonrası toplumcu şairler, şiire yükledikleri işlev bakımından Türk şiirinde Namık Kemal, Tevfik Fikret, Mehmet Akif ve Nâzım Hikmet çizgisine bağlanırlar. ( )


2. İkinci yeni sonrası toplumcu şiirde biçimden çok ……………………….……. . önem verilmiştir.
3. İkinci Yeni sonrası toplumcu şiir ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

  1. Şiir toplum bilincini uyaran ve toplumu dönüştüren bireysel bilincin sesidir.

  2. Şairler kendilerini toplumun sözcüsü olarak kabul etmişlerdir.

  3. Şiirsel mesajı daha vurucu hâle getirmek için politik veya sosyal bir mesajın kısa ve
    yoğun bir ifadesi olan slogan üslubundan yararlanılmıştır.


  4. Şiir dili, söyleyiş ve anlatım bakımından ikinci Yeni akımına bağlı kalmışlardır.

  5. Geleceğe inanç, ümit, direnme ve sorgulama isteği temaların genel özelliğidir.


4. Aşağıdakilerden hangisinde 1960-1980 dönemi toplumcu şairler bir arada verilmiştir?

  1. İsmet ÖZEL, İlhan BERK, Süreyya BERFE

  2. İlhan BERK, Ataol BEHRAMOĞLU, Mehmet Akif ERSOY

  3. Sezai KARAKOÇ, ismet ÖZEL, Necip Fazıl KISAKÜREK

  4. Refik DURBAŞ, Nihat BEHRAM, Yahya Kemal BEYATLI

  5. İsmet ÖZEL, Ataol BEHRAMOĞLU, Süreyya BERFE


8. 1980 SONRASI ŞİİR

Haydar Ergülen, Hüseyin Atlansoy
ÖZELLİKLER:

  1. Geleneksel şiire bir yöneliş var

  2. Yapı ve söyleyiş içerikten önemlidir.

  3. Kapalı anlatım var.

  4. Şiiri düz yazıya yaklaştırma var.



HAYDAR ERGÜLEN (1956 - …)

  • Alevi-Bektaşi kaynaklarından yararlanmıştır.

  • Şiirlerinde divan şiiri geleneğinin etkisi vardır.

  • Bir süredir, Radikal gazetesinde Açık Mektup köşesinde denemeler yazıyor.

  • Karşılığını Bulamamış Sorular adlı ilk şiir kitabı 1980 yılında yayımlandı.

ŞİİR: Karşılığını Bulamamış Sorular, Sokak Prensesi, Sırat Şiirleri, Hafız ve Semender
Atlı
Atını uzun sür, yola bağlanma,

yollar kısa, zamana sür atını,

peşindeki ölümü yorulur sanma

bir hançer sırtına kavuşur gibi

kavuşur ölüm de atlıya:-Göğe

doğru çevirin şunun çizmelerini!

Hangi hana bağlasan bir oda

bulamazsın içinde gezdirdiğin yalnıza

bulsan viran ömür baksan kör kuyu

zaman zalimin yüklediği korkuyu

yedeğine vur ve sür üstüne atını:

Güneş ki maviyken göğe bağlıdır

o bile eğlenmedi bu siyah kasabada

onun kaybettiği çölde yol aranır mı

nice gölge yerle bir olur, çölde

usanır gezginden eskittiği yollar da;

ne han kalır atlıya ne yalnıza

kılavuz,atını uzun sür,ölümdür

hepimizin çobanı bu sürek avında

ölümü baştan çıkarma, hem gençsin daha
Atını uzun sür, hem zaman var daha.

HAYDAR ERGÜLEN (40 Şiir ve Bir adlı kitabından)

HÜSEYİN ATLANSOY (1962- … )

ŞİİR: İntihar İlacı, Balkon Çıkmazında Efendilik Tarihi, Şehir Konuşmaları, İlk Sözler, Kaçak Yolcu…

Gül

bir gül ararım
yetmiş bir diken batsın ellerime

öyle bir nârım ki yanarken gül


burcu bir toprak
dökülsün isterim bedenime

su dökülsün
su dökülsün su üstüme
konduğunda çiğler üstüne aksın dilim
ateş! üstüne ateş, güller saçılsın üstüme

bir gül açılsın


sevgilinin şefaati dileğince
yetmiş bir kerre yetmiş bir ince diken
batsın ellerime

Allahım
günahkâr dağlarımı bassın deryaların


bir gül açılsın bir gül için
bin gül içinde


Hüseyin Atlansoy
ÖLÇME DEĞERLENDİRME – 1980 SONRASI ŞİİR

1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D) , yanlış ise (Y) yazınız.

  1. 1980 sonrası Türk şiiri Garip Hareketi'nin tesiri altındadır. ( )

  2. 1980 sonrası Türk şiirinde kültür ve medeniyet tarihimizin konu ve kavramlarına imge
    düzeyinde sıkça göndermeler yapılması dikkati çeker. ( )


  3. 1980 sonrası Türk şiirinde biçim ve ölçü bakımından halk ve divan şiiri geleneklerine
    dönüş başlamıştır. ( )


2. Aşağıdaki noktalı yere uygun kelimeleri yazınız.

1980 sonrası Türk şiiri uzak çağrışımlarla yüklü imgelere değer vermesiyle ………………………………. şiirinin imge anlayışını devam ettirir.
3. Aşağıdakilerden hangisi 1980 sonrası Türk şiirinin özelliklerinden biridir?

  1. Açık ve basit bir anlatımın tercih edilmesi

  2. Türk şiir geleneğinden uzaklaşılması

  3. Hece ölçüsünün kullanılması

  4. Yapı ve söyleyişten daha çok içeriğe önem verilmesi

  5. Düz yazıya yaklaşılıp anlatmaya imkân veren temalara yer verilmesi

4. Aşağıdakilerden hangisi Haydar ERGÜLEN'in şiir kitabıdır?

  1. Safahat

  2. Memleketimden İnsan Manzaraları

  3. Hafız ve Semender

  4. Kendi Gök Kubbemiz

  5. Yerçekimli Karanfil



    1. Evet İsyan ………………………………………………………………

    2. İlk Sözler ………………………………………………………………

    3. Geceleyin Bir Koşu ………………………………………………………………

    4. Cellâdıma Gülümserken ………………………………………………………………

    5. Karşılığını Bulamamış Sorular ………………………………………………………………

    6. Bir Yusuf Masalı ………………………………………………………………

    7. Şehir Konuşmaları ………………………………………………………………

    8. Bir Ermeni General ………………………………………………………………

    9. İntihar İlacı ………………………………………………………………

    10. Bir Gün Mutlaka ………………………………………………………………

    11. Kaçak Yolcu ………………………………………………………………

    12. Ne Yağmur Ne Şiirler ………………………………………………………………

    13. Sokak Prensesi ………………………………………………………………

    14. Gün Ola ………………………………………………………………

    15. Sırat Şiirleri ………………………………………………………………

    16. Savrulan ………………………………………………………………

    17. Hafız ve Semender ………………………………………………………………

    18. Balkon Çıkmazında Efendilik Tarihi………………………………………………………………


CUMHURİYET DÖNEMİ HALK ŞİİRİ


UZUN İNCE BİR YOLDAYIM
Uzun ince bir yoldayım

Gidiyorum gündüz gece

Bilmiyorum ne haldayım

Gidiyorum gündüz gece
Dünyaya geldiğim anda

Yürüdüm aynı zamanda

İki kapılı bir handa

Gidiyorum gündüz gece
Uykuda dahi yürüyom

Kalkmaya sebep arıyom

Gidenleri hep görüyom

Gidiyorum gündüz gece
Kırk dokuz yıl bu yollarda

Ovada dağda çöllerde

Düşmüşüm gurbet ellerde

Gidiyorum gündüz gece
Düşünülürse derince

Irak görünür görünce

Yol bir dakka miktarınca

Gidiyorum gündüz gece
Şaşar Veysel işbu hâle

Gâh ağlaya gâhi güle

Yetişmek için menzile

Gidiyorum gündüz gece

Âşık Veysel Şatıroğlu

KARA TOPRAK

Dost dost diye nicesine sarıldım


Benim sadık yarim kara topraktır.
beyhude dolandım, boşa yoruldum
Benim sadık yarim kara topraktır.




Nice güzellere bağlandım kaldım
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum
Her türlü istediğim topraktan aldım
Benim sadık yarim kara topraktır

Koyun verdi, kuzu verdi, süt verdi


Yemek verdi, ekmek verdi, et verdi
Kazma ile dövmeyince kıt verdi
Benim sadık yarim kara topraktır

Adem'den bu deme neslim getirdi


Bana türlü türlü meyve bitirdi
Her gün beni tepesinde götürdü
Benim sadık yarim kara topraktır.

Karnın yardım kazmayınan, belinen


Yüzün yırttım tırnağınan, elinen
Yine beni karşıladı gülünen
Benim sadık yarim kara topraktır

İşkence yaptıkça bana gülerdi


bunda yalan yoktur herkes de gördü
Bir çekirdek verdim, dört bostan verdi
Benim sadık yarim kara topraktır.

Havaya bakarsam hava alırım


Toprağa bakarsam dua alırım
Topraktan ayrılsam nerde kalırım
Benim sadık yarim kara topraktır.

Bir dileğin varsa iste Allah'tan


Almak için uzak gitme topraktan
Cömertlik toprağa verilmiş Hak'tan
Benim sadık yarim kara topraktır.

Hakikat istersen açık bir nokta


Allah kula yakın, kul da Allah'a
Hakkın gizli hazinesi toprakta
Benim sadık yarim kara topraktır.

Bütün kusurumu toprak gizliyor


Melhem çalıp yaralarım düzlüyor
Kolun açmış yollarımı gözlüyor
Benim sadık yarim kara topraktır.

Her kim ki olursa bu sırra mazhar


Dünyaya bırakır ölmez bir eser
Gün gelir Veysel'i bağrına basar
Benim sadık yarim kara topraktır.
 
ÂŞIK VEYSEL





  • Günümüz halk şairleri konu ve tema bakımından şiiri daha da genişletmişlerdir.

  • Şekil bakımından halk şiirinde değişiklik görülmez.

  • Toplumu ilgilendiren her türlü tema açık bir anlatımla dile getirilmiştir.

  • Âşık Veysel, Abdurrahim Karakoç, Aşık Mahzuni Şerif, Aşık Feymani, Şeref Taşlıova, Karslı Murat Çobanoğlu 20. yy. halk şiirinin başlıca temsilcileridir.



ÂŞIK VEYSEL ŞATIROĞLU (1894-1973)

  • 25 Ekim 1894’te Sivas’ın Şarkışla ilçesi Sivrialan köyünde dünyaya gelmiştir. 21 Mart 1973’te yine Sivrialan’da yaşamını yitirmiştir. Çocukken çiçek hastalığı yüzünden bir gözünü, daha sonra bir kaza sonucu diğer gözünü kaybetti. Saz çalmayı öğrendi. Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Emrah, Dadaloğlu gibi halk ozanlarından etkilenerek türkü yorumu ve sazda ustalaştı. İki kez evlendi. 7 çocuğu oldu. Ölüm nedeni akciğer kanseridir. Şimdi Şarkışla’da her yıl adına bir şenlik yapılır.

  • Anadolu’yu kent kent dolaşıp şiirlerini sazıyla seslendirmiştir.

  • Köy Enstitüleri’nde saz ve halk türküleri dersleri vermiştir.

  • En güzel şiirlerinden bazılarını ölümünden hemen önce yazmıştır.

  • Türkçesi yalındır ve dili ustalıkla kullanmıştır.

  • Tekniği gösterişsiz ve nerdeyse kusursuzdur. Şiirlerinde erişilmesi güç anlam zenginliği ve söyleyiş güzelliğine ulaşmıştır.

  • Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içedir.

  • Şiirlerinde; aşk, özlem, hayat, ölüm, doğa ve yurt sevgisi, birlik ve beraberlik, sosyal sorunlar ve tasavvuf gibi temaları işlemiştir.

  • Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de var.

  • ŞİİR: Deyişler, Sazımdan Sesler, Dostlar Beni Hatırlasın


ÖLÇME DEĞERLENDİRME – HALK ŞİİRİ

1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D) , yanlış ise (Y) yazınız.

  1. Cumhuriyet Dönemi halk şiirinde geleneksel konuların yanı sıra yeni ve güncel konulara da yer verilmiştir. ( )

  2. Cumhuriyet Dönemi halk şairleri şiirlerinde yapısal yenilikler ile geleneksel biçim ve türlerden uzaklaşmışlardır. ( )

  3. XIX. yy. halk şiirinde olduğu gibi XX. yy. halk şiirinde de divan şiiri etkisi kendini hissettirir. ( )


2. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun kelimeleri yazınız.

XX. yy. halk şiirinde Âşık Veysel, Âşık Murat ÇOBANOĞLU ve Âşık Mahzuni Şerif gibi, şiiri
ni ……………………….. eşliğinde besteli olarak söyleyen şairlerin yanı sıra bu geleneğe bağlanmayan,


bazı şiirleri başkaları tarafından bestelenen …………………………………..……………. gibi şairler de yetişmiştir.
Yüklə 1,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   17




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə