2 soat 13- mavzu. Iqtisodiy o

---

 
 
 
 
 
(2
soat)
13-
MAVZU.
Iqtisodiy o
`
sish va milliy boylik

---

175
 
MAVZU BO’YICHA TOPSHIRIQLAR 
 
 
 
1. Rasmdagi bo’sh kataklarni to’ldiring va izoxlang
Siz iqtisodiyotining 
yuqori o‘sish sur’atlarini ta’minlayotgan omillar-ga nimalarni qo‘shgan bo‘lar 
edingiz? Takliflaringizni asoslang va yoz-ma ravishda bayon qiling, 
 
21.1-rasm 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Reja 
1 
Iqtisodiy o’sishning mazmuni, turlari va ko’rsatkichlari. 
2 
Iqtisodiy o’sishning omillari. 
3 
Iqtisodiy o’sish modellari. 
4 
Milliy boylik va uning tarkibi. 
O‘zbekiston iqtisodiyotining yuqori o‘sish sur’atlarini 
ta’minlayotgan omillar 
Amaliy mashg`ulot materiallari

---

Iqtisodiy o‘sish
176
2.Klasterda keltirilgan iqtisodiy tushunchalarni ta’riflang
21.2-rasm 
 
 
3. Venn diagrammasidagi bog’liqlikni taxlil qilib izox bering 
 
 
 
 
 
 
 

---

Iqtisodiy o‘sish
177
4.Sxemadagi iqtisodiy o’sishning ijobiy va salbiy tomonlarini yozing 
(t-sxema
) 
IJOBIY TOMONLARI
SALBIY TOMONLARI
Ishlab chiqarishning ortishi 
Atrof muhitning ifloslanishi 
Mamlakatni nufuzining ortishi 
Ishsizlik muammosining kelib chiqishi 
 
 
5. TOIFALASH JADVALI 
 
TURLARI OMILLAR KO’RSATKICHLAR OQIBATLAR MOHIYATI 
Ekstensiv
Tabiiy 
resurslar 
Natural
Ishlab chiqarish 
hajmining 
oshishi 
YaIMning 
mutloq 
o’sishi 
Intensiv
Inson 
resurslari 
Qiymat 
Boylikning 
oshishi 
Aholi jon 
boshiga 
to’g’ri 
keladigan 
YaIM 
Aralash 
Fan-texnika 
taraqqiyoti 
Aholi turmush 
darajasining 
oshishi 
Xarajatlar 
birligiga 
to’g’ri 
keladigan 
YaIM 
Ekologiyaning 
buzilishi 
YaIMning 
nisbiy o’sishi 
 
Masala va mashqlar 
1. Aytaylik, mamlakatning real YaMM 2011 yil 3,5 mlrd. dollar, 2012 yili 
esa 4,5 mlrd. dollarni tashkil etdi. Aholisi esa shu davr ichida 2 mln. kishidan 2,3 
mln.kishiga ko‘paydi. 
a) YaIMni o‘sish sur’ati; 
b) YaIMni aholi jon boshiga o‘sish sur’atini hisoblang; 

---

Iqtisodiy o‘sish
178
YaIM hajmi, o‘sish sur’ati va aholi jon boshiga o‘sish sur’atiga ko‘ra qanday 
xulosa chiqarish mumkin? Fikringizni izohlang.
2. YaIM 2010 yili 18 mlrd. dollarni 2011 yili esa 25 mlrd. dollarni tashkil 
etgan. Shu davrda narxlar 25% o‘sgan. Nominal va real YaIM o‘sish sur’atini 
hisoblang. Iqtisodiy o‘sishga qanday omillar ta’sir qiladi? 
3. O‘zbekistonda 2011 yili yaratilgan YaIM hajmi joriy baholarda 77790,6 
mlrd. so‘mni tashkil etdi. Bu 2010 yilga ishlab chiqarilgan YaIMdan 15959,4 mlrd. 
so‘mga ko‘p. Aholi esa 29,5 mln. kishiga etdi. 2010 yili esa 29,1 mln. kishi edi. 
Narx o‘rtacha 7,6% ga ortdi desak, nominal va real YaIM o‘sish sur’ati, YaIMning 
aholi jon boshiga qanday o‘zgargan hisoblang. 
Mamlakatimizda barqaror iqtisodiy o‘sishga erishish uchun qanday chora-
tadbirlar ko‘rilayapti? Izohlang. 
4. Berilgan ishlab chiqarish funksiyasi u = AK
0,2 
- L
0,3
. O‘lcham A yil davo-
mida 4%ga, o‘sgan. Band bo‘lganlar 5%, kapital esa 3% ga o‘sgan. Real ishlab 
chiqarish xajmi necha foizga o‘sgan. Bu iqtisodiy o‘sishning qaysi modeli, deb 
hisoblaysiz?
5. Oltinchisi ortiqcha. Quyidagilarni diqqat bilan o‘qing. Tushunchalar ichida 
guruhga taalluqli bo‘lmagan tushunchani aniqlang va uni ro‘yxatdan chiqaring. 
Sababini izohlang.
Tushunchalar
: tabiiy resurslar miqdori va sifati, mehnat resurslari miqdori va 
sifati, asosiy kapital hajmi, texnik taraqqiyot va texnologiya, daromadning iste’mol 
va jamg‘arishga ajratilishi, investitsiyaning o‘sishi.