3- o’zbekistonda siyosiy islohotlarning amalga oshirilishi

5 –масала
Endigi masala- O`zbekistonda demokratiyaning yanada chuqurlashuvi hamda ko`ppartiyaviylikning qaror topishiga to`xtalamiz.
Mustaqillik sharofati bilan yakka partiyaviylikga barham berildi. Sobiq ittifoq davrida kommunistik partiya yakka hukmron partiya edi. Uning g`oyasiga ko`ra, har bir insonning dunyo qarashi kommunistik mafkurada shakllanishi lozim edi. Kommunistlar tub aholining mafaati, mentaliteti hamda davlatchilik tarixi bilan umuman hisoblashmas edi. Ularda fikrlar xilma-xilligiga yo`l qo`yilmas, jamoat birlashmalariga aralashishlik partiya ishining asosi edi.
Siyosiy partiyalarning erkin faoliyat ko`rsatishishi- demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini barpo etishning asosiy garovidur.
Mamlakatimiz birinchi Prezidenti Islom Karimov ta’kidlaganidek: “Partiya degani- bu mansab uchun, lavozim uchun kurash emas, balki muayyan g`oya uchun uni jamiyatda ustuvor bo`lishi va ro`yobga chiqishi uchun kurash demakdir. Agar partiya ma’nosini mana shu nuqtayi nazardan tushunar ekanmiz , qancha partiya bo`lsa bo`laversin, ularni faoliyatiga tegishli sharoit yaratib beriladi ” degan edi.
Hozirgi kunda Respublikamizda 5 ta siyosiy partiya mvjud va 2 ta ijtimoiy harakat faoliyat ko`rsatmoqda. 1997-yil 14- sentabrda O`zbekiston Kommunistik partiyasining oxirgi XXIII se’yzdi bo`lib o`tdi, unda bu partiya KPSS tarkibidan chqib yangi siyosiy tashkilot- O`zbekiston XDP tuzish haqida Bayonot qabul qildi va shu yili 1- noyabrda partiyaning ta’sis Qurultoyida O`zbekiston Xalq Demokratik partiyasiga asos solindi. Bu partiyaning “O`zbekiston ovozi”, “Голос Узбекистана” gazetalari bor.
“Vatan taraqqiyoti” partiyasi 1992-yil 24-may kuni tashkil topgan. Bu partiya 2000-yil 14-aprelda Fidokorlar Milliy demokratik partiyasi bilan qo`shildi va “Fidokorlar Milliy Demokratik Partiyasi” nomini oldi.
O`zbekiston “Adolat” sotsial demokratik partiyasi 1992- yil 18- fevralda boʻlib oʻtgan I ta'sis Qurultoyida tashkil topdi. Partiyaning dasturi va nizomi e'lon qilindi. Partiyaning "Adolat" nomli gazetasi bor.
“Milliy Tiklanish Demokratik Partiyasi” 1995- yil 1- iyunda tashkil topdi. Dasturi va nizomi qabul qilindi.
" Milliy tiklanish" nomli haftalik gazetasi bor, hozirgi kunda Oliy Majlis qonunchilik Palatasida 36 ta deputat faoliyat ko'rsatmoqda. Oʻzbekiston Leberal Demokratik Partiyasi 2003-yil 15-noyabrda tashkil topgan boʻlib, bu partiya Respublikadagi Ishbilarmon va Tadbirkorlarni himoya qiluvchi partiyalardir.
2015- yilgi saylovlarda OʻzLeDeP Oliy Majlis qonunchilik palatasida eng ko'p, 52 nafar deputat etib saylandi. 2019 - yil yanvarda Respublikamizda yosh partiya “O’zbekiston Ekologiya partiyasi” tashkil topdi.
Xalq deputatlari viloyat kengashiga 60 ta dan ko’p bo’lmagan, tuman va shahar kengashlariga esa 30 ta dan ko’p bo’lmagan deputatlar guruhi shakillantiriladi.

Ommaviy axborot vositalari xalqga ilmiy, huquqiy, siyosiy, iqtisodiy madaniyat tarqatuvchi “To`rtinchi hokimiyatdir”. U boshqaruv organlarining kamchiliklarini, xatolarini tanqid qiladi. Uning huquqiy asoslari hujjatlarda o`z aksini topdi:

1. O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 67- moddasida yoki 29-moddasida-har kim o`zi hohlagan axborotni olish va uni tarqatish huquqiga ega diyelgan;
2. 1997-yil 27-aprelda “Ommaviy Axborot Vositalari to`g`risida” Qonun qabul qilindi. Endi ular erkin faoliyat yuritishi mumkin, chunki qabul qilingan qonun bor;
3. 2017-uilning 11- fevralida O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning: “Matbuot va axborot sohasida boshqaruvni yanada takomillashtirish to`g`risidagi Farmoni e`lon qilindi. Unga ko`ra Respublikada “Matbuot va Axborot Agentligi” tashkil etildi. Mustaqillik yillarida Respublika ommaviy axborot vositalari, noshirlik, matbaachilik faoliyatini rivojlantirish, so`z va axborot erkinligini ta’minlash borasida O`zbekiston Respublikasining 10 dan ortiq Qonunlari, 150 dan ortiq qonun osti hujjatlari qabul qilindi.
2020-yil 29-dekabrdagi O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Oliy Majlisga Murojaatnomasida Ommaviy axborot vositalari faoliyatiga ham baho berib o`tdi: “Oshkoralik va so`z erkinligi bu-davr talabi, bu-O`zbekistondagi islohatlarning talabi. Xolis va adolatli jurnalis va blogerlarning tanqidiy chiqishlari yaxshi, ularning bu chiqishlari rahbarlarga yoqmaydi. Ammo, bu ishlarni 2021-yilda ham yanada jonlantirish kerak. Uning uchun tashkil etilgan “Axborot va Ommaviy Kommunikatsiyalar Agentligini”, uning faoliyatini tanqidiy ko`rib chiqish kerak deb ta’kidladi Respublikamiz Prezidenti Shavat Mirziyoyev.