3-Mavzu: Proyeksion chizmachilik. O‘z dst 305: 97 Ko‘rinishlar. Mashg’ulot rejasi
Buyumning ikki ko’rinishi bo’yicha uchinchisini yasash
Yüklə 37,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
6. Buyumning ikki ko’rinishi bo’yicha uchinchisini yasash.
Umuman chizmalarni o‘qish – birinchidan chizmada tasvirlangan detalning shaklini to‘la tasavvur qilish va uning konstruktiv xususiyailarini aniqlash; ikkinchidan, chizmaga qo‘yilgan hamma o‘lchamlarni o‘qib chiqib, ular detalning qaysi qismiga oidligini aniqlash demakdir. Bulardan tashqari, chizmani o‘qish natijasida detalning nomi, u qanday materialdan tayyorlanganligi va chizmaning masshtabi aniqlab olinadi. Chizmani o‘qishda eng qiyini – tasvirlangan detalning shaklini tasavvur qilishdir. Bunga o‘rganish uchun mumkin qadar ko‘p chizmalarni o‘qish kerak. Ko‘pincha chizmalar ikkita proyeksiyalarda, ya’ni bosh va ustdan yoki bosh va chapdan ko‘rinishlarda chiziladi. Bunday chizmalarni o‘qish, chizmada tasvirlangan detalning yaqqol tasvirini chizish yoki uning uchinchi proyeksiyasini yasash yo‘li bilan amalga oshiriladi. 3.6-shaklda detalning bosh va ustdan ko‘rinishi tasvirlangan. Uning yondan ko‘rinishini chizish talab qilingan bo‘lsin. 3.6-shakl 3.5-shakl 3.7-shakl Umumiy ko‘rsatmalardan keyin darhol detalni qanday geometrik sirtlardan tuzilganligini tahlil qilamiz. Detal ustma-ust qo‘yilgan ikkita parallelepiped, silindr va ostki qismini prizma qilib o‘yib olingan sirtlardan tuzilgan. Detalning yondan ko‘rinishini chizish 3.7-shaklda bosqichlarda mukammal ko‘rsatilgan. Har qaysi bosqich yo‘g‘on chiziqlarda chizilgan. 1-bosqich (3.7-shakl, a). Detalning eng katta qismi – parallelepiped A o‘lchamda chiziladi. 2-bosqich (3.7-shakl, b). B o‘lchamdagi parallelepiped chiziladi. 3-bosqich (3.7-shakl, c). Ustidagi silindr C o‘lchamda chiziladi. 4-bosqich (3.7-shakl, d). Ostidagi prizmatik o‘yilma A o‘lchamda shtrix chiziqlarda chiziladi. Agar 3.8-shaklda berilgan detalning yaqqol tasviri berilgan bo‘lsa (3.9- shakl), bu detalning yondan ko‘rinishini A strelka yo‘nalishida chizish oson bo‘ladi (3.10-shakl). Detalning berilgan ikkita ko‘rinishiga binoan uchinchi ko‘rinishini grafik usulda topish ham mumkin. 3.8-shakl 3.9-shakl 129-shakl 3.10-shakl Buning uchun 3.11-shakl, a da ko‘rsatilgandek yordamchi chiziq o‘tkaziladi. Bu doimiy chiziq deyilib, gorizontal yoki vertikal chiziqqa nisbatan 45° burchakda ingichka chiziqda o‘tkaziladi. Detal proyeksiyasidan juda ham uzoqlashib ketmasin. Detalning yon ko‘rinishi bosh ko‘rinish bilan bitta gorizontal chiziqda joylashgani uchun, bosh ko‘rinish asosi va ustki tekisliklaridan ingichka chiziqlar chiziladi. Detalning ustdan ko‘rinishidan ham ingichka chiziqlar o‘tkazib, 45° li chiziq bilan kesishtiramiz va kesishuv nuqtalaridan vertikal chizsak, bosh ko‘rinishdan chizilgan gorizontal chiziqlarni kesib, detalning yon ko‘rinishining umumiy konturini hosil qiladi (3.11-shakl, b). Detalning bo‘laklarini (qirqilgan joyini) yon ko‘rinishda aniqlash uchun bosh ko‘rinishdagi qirqilgan joy balandligidan ingichka chiziq o‘tkaziladi (3.11- shakl, c). Detaldagi silindrik teshikni yondan ko‘rinishini yasashda ham shu yordamchi chiziqdan foydalaniladi (3.11-shakl, d). Eng oxirida yordamchi chiziqlar o‘chiriladi va chizma chiziqlari ustidan qalam bilan yurgizib chiqiladi (3.11-shakl, e). 130- shakl 3. 11-shakl 3. 3-shakl [1] O’z o’zini tekshirish uchun savollar 1. Nechta asosiy ko’rininishlar bor va ular qanday ataladi? 2. Qanday ko’rinish bosh ko’rinish deb ataladi? 3. Mahalliy va qo’shimcha ko’rinishlar qanday xollarda qo’llaniladi? 4. Buyumning yetishmagan ko’rinishini yasash tartib-qoidalari nimalardan iborat? Yüklə 37,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|