29
selüloz ayrıştırıcılar için uygun bir koşul olmaktadır. Tropik ve subtropik
bölgeler mikroorganizma aktivitelerinin en yoğun ve en hızlı olduğu yerlerdir.
Streptomyceteceae familyasını oluşturan mikroorganizmaların ren de talaşı ve
odun kabuğunun yapı maddesi olarak kullanıldığı deneylerde hem sayıca hem
de tür bakımından çok olmaları selüloz ve lignin ayrışmasının iyi olacağını
vurgular. Lignin ve selüloz parçalayıcıları enzimlerin yanı sıra antibiyotik
de salgıladıklarından bu tür mikroorganizmaların termik ve biyolojik
dezenfeksiyonda rolü ve etkinliği açıkça görülmektedir. Deney düzeni
kurulurken "odunkabuğu+arıtma" çamuru karışımının rutubeti % 40 olması
halinde mikroorganizma koloni sayısının çok daha fazla olacağı görülmüştür.
Deney sürecince rutubetin % 40 tutulmasının mikroorganizma aktivitesine
etkisinin daha fazla olacağı açıkça anlaşılmaktadır.
4.1.
Katı
Artıkların
Kompostlaştırılmasında
Faaliyet
Gösteren
Mikroorganizma Türleri ve İşlevleri
4.1.1. Deneyin Tanıtımı
İlerde, yani bugünlerde arıtma tesislerinin yapılacağı ve sayısıda artacağı
düşünülerek, 1970'li yıllarda İzmir'den Stuttgart' a bavullarla götürülen
kurutulmuş
çöplerle
oradaki
arıtma
tesisi
çamurları
ile
birlikte
kompostlaştırılmaya çalışılmıştır. Bu ara çeşitli deney konuları seçilmiştir.
Tablo 9'de deney konuları Tablo 10 'de de deneylerin tanıtımları verilmiştir.
Deneyin yürütüldüğü kompostlaştırma reaktörü Şekil 5'de görülmektedir.
Kompostlaştırma prosesi sırasında daha ziyade mikroorganizma sınıflarından
Actinomycetes, Eubacteriaceae, Myxobacteriaceae gibi bakteri sınıflarına ve
Myxomycetes, Phycomycetes, Ascomycetes, Basidiomycetes ve Fungi
imporfecti mantar sınıflarına rastlanmaktadır.
Burada oluşan hücre sayısı, Actinomycetes'in değişimi kompostun olgunluk
durumuna, yani yaşına bağlı olarak değişmektedir. Şekil 6'de mikroorganizma
sayısının yaşına göre değişimi verilmiştir. Beş yıllık kompost iyice mineralize
olmuş ve topraklaşmıştır. Hücre sayısı 2,5 x10
8
'e kadar düşmüştür.
Kompostlaştırmada oluşan mikroorganizmaların organik, anorganik bileşenleri
vardır. Bu bileşenlerin ortalama değerleri ve salınımları Tablo 11'de verilmiştir.
Ayrışma sırasında da sıcaklık aralığına göre oluşacak mikroorganizma türleri ve
bunların sayıları da Tablo 12'de gösterilmiştir.
30
Burada görülen mikroorganizmaların büyük çoğunluğu kemoorganotrofik ve
kemolitotrofiktir.
Kemoorganotroflar
baskın
durumdadır.
Şekil 7'de
mikroorganizmaların beslenme tarzları verilmiştir.
4.1.2. Kompostlaştırma Çalışmasının Sonuçları
Kompostlaştırma işlemi sırasında ayrıştırma işlevini yapan mikroorganizmalar
olduğundan, hangi deneyde hangi tür mikroorganizmaların, oluşturulan yapay
ortam gelişmişliklerini saptamak konusunda yardımcı olmaktadır.
Tablo 9 :İzmir çöpleri ile yapılan kompostlaştırma deneyleri ve
konuları
-------------------------------------------------------------------------
Deney 1.2
1- Kaba saman + AÇ = Dl Kl D2 Kl
2- Şnce odun kabuğu + AÇ = Dl K2 D2 K2
3- Kaba rende talaşı + AÇ = Dl K3 D2 K3
4- Styropor (yapay madde) = Dl K4 D2 K4
5- Sadece AÇ = Dl K5 D2 K5
6- Çevre havası = Dl K6 D2 K6
-------------------------------------------------------------------------
Deney 3
-------------------------------------------------------------------------
1- Kaba saman + AÇ = D3 Kl
2- Şnce saman + AÇ = D3 K2
3- Şnce Odun kabuğu + AÇ (% 60 su) = D3 K3
4- Şnce Odun kabuğu + AÇ (% 40 su) = D3 K4
5- Kaba rende talaşı = D3 K5
6- Yıllık ham çöp (H-Şzmir) + AÇ = D3 K6
-------------------------------------------------------------------------
Deney 4.
-------------------------------------------------------------------------
1- Şnce odun kabuğu + AÇ = D4 K1
2- kaba rende + ince hızar talaşı = D4 K2
3- Yazlık ham çöp (II-Şzmir) + AÇ = D4 K3
4- Kışlık ham çöp (II-Şzmir) + AÇ = D4 K4
5- Yıllık Ham Çöp (II-Şzmir) + AÇ = D5 K5
6- Çevre havası = D6 K6
-------------------------------------------------------------------------
31
Tablo 10 :Kompostlaştırma deneyi konularının tanıtımı ve özellikleri
--------------------------------------------------------------------------------------------
Dl Kl Dl K2 Dl K3 Dl K4 Dl K5
-------------------------------------------------------------------------------------------
1500 gr.AÇ 1500 gr.AÇ 1500 gr.AÇ 1500 gr.AÇ 1500 gr.AÇ
200 gr.kaba 780 gr.Ş.Od.Kab. 700 gr.Ren. 40 gr.Styropor -
saman talaş
-------------------------------------------------------------------------------------------
Toplam.1700 gr. 2280 gr. 2200 gr. 1540 gr. 1800 gr.AÇ
------------------------------------------------------------------------------------------
D2 Kl D2 K2 D2 K3 D2 K4 D2 K5
------------------------------------------------------------------------------------------
1500 gr.AÇ 1500 gr.AÇ 1500 gr.AÇ 1500 gr.AÇ 1800 gr.AÇ
200 gr.kaba 780 gr.Ş.Od.Kab.700 gr.Rende 40 gr.Styropor
Saman talaş
------------------------------------------------------------------------------------------
Toplam: 1700 gr 2280 gr. 2200 gr. 1540 gr. 1800 gr.
------------------------------------------------------------------------------------------
D3Kl D3 K2 D3 K3 D3 K4 D3 K5
-----------------------------------------------------------------------------------------
1000 gr.AÇ 1000 gr.AÇ 1300 gr.AÇ 1000 gr.AÇ 1000 gr AÇ
350 gr.Kaba 350 gr.ince 700 gr.O.Kab. 1200 gr.O. 700 gr.Hizar
Saman saman kabuğu talaşı
-------------------------------------------------------------------------------------------
Toplam: 1350 gr. 1350 gr. 2000 gr. 2200 gr. 1700 gr.
-------------------------------------------------------------------------------------------
D4 Kl D4 K2 D4 K3 D4 K4 D4 K5
--------------------------------------------------------------------------------------------
1000 gr.AÇ 1000 gr.AÇ 1000gr.AÇ 1000 gr.AÇ 850 gr.AÇ
900gr.O.Kab. 350gr.Hiz.tal. 1200gr.Y.H. 1200gr.Kış 1700gr.Kış+yaz
150 gr.R.tal. çöp komp. çöp komp. lık
---------------------------------------------------------------------------------------------
Toplam: 1900 gr. 1500 gr. 2200 gr. 2200 gr. 2550 gr.
--------------------------------------------------------------------------------------------
Dostları ilə paylaş: |