4- amaliy ish Operatsion tizimda (Windows ot) parolga asoslangan autentifikatsiya mexanizmini o‘rnatish va sozlashni o‘rganish Ishdan maqsad

---

4- amaliy ish 
Operatsion tizimda (Windows OT) parolga asoslangan autentifikatsiya 
mexanizmini o‘rnatish va sozlashni o‘rganish 
Ishdan maqsad
:
 
Windows operatsion tizimida foydalanuvchi qayd 
yozuvlarini yaratish hamda parolga asoslangan autentifikatsiya mexanizmini 
sozlashni o‘rganish ko‘nikmalariga ega bo‘lish 
Nazariy qism 
Windowsning ko‘p foydalanuvchili muhitida ishlashning o‘ziga xos 
xususiyati shundaki, har bir foydalanuvchi dasturiy ta'minot va apparat 
kompyuterlari bilan ishlashda uning huquqlari va vakolatlarini belgilaydigan o‘z 
akkauntiga ega bo‘lishi kerak. Foydalanuvchi qayd yozuvini administrator yaratadi 
va uni o‘zi o‘zgartirishi mumkin. 
Qayd yozuvi
Windowsda foydalanuvchini aniqlaydigan barcha ma'lumotlarni 
o‘z ichiga olgan yozuvi: 

tizimga kirish uchun foydalanuvchi uchun zarur bo‘lgan uning ismi va 
paroli; 

foydalanuvchi a’zo bo‘lgan guruhlarning nomlari; 

tizimda ishlash va uning manbalariga kirishda unga tegishli huquqlar 
va ruxsatlar. 
Kompyuter manbalariga kirish uchun foydalanuvchi ruxsatnomalari 
quyidagilarga bo‘linadi. 
to‘liq kirish
- barcha resurslardan cheksiz foydalanish imkoniyati; 
oddiy kirish
- kompyuterni sozlash va dasturlarni o‘rnatish qobiliyati, lekin 
boshqa foydalanuvchilarning fayllari va papkalariga kirish imkoniyati yo‘q; 
cheklangan kirish
- kompyuterda ishlash, hujjatlarni yaratish va saqlash 
qobiliyati, lekin dasturlarni o‘rnatish yoki potentsial xavfli o‘zgarishlarni amalga 
oshirish qobiliyatisiz tizim fayllari va parametrlari. 
Kompyuter resurslaridan foydalanish darajasi bo‘yicha foydalanuvchilar 
asosan quyidagi toifalarga bo‘linadi: 

---

Ma'murlar
- kompyuterga yoki domenga to‘liq, cheklanmagan kirish 
huquqiga ega bo‘lish; 
Foydalanuvchilar
- kirish huquqlari cheklangan, tizim parametrlarini 
o‘zgartirish huquqiga ega emas va ko‘plab sertifikatsiz dasturlarni ishga tushira 
olmaydi; 
Mehmonlar
- odatda hisob qaydnomasidan tashqari foydalanuvchilar bilan bir 
xil huquqlarga ega “Mehmon”, hatto cheklangan huquqlarga ega bo‘ladi. 
Parollar siyosati.
Parollar xavfsizligi siyosatini amalga oshirish va 
rejalashtirish xavfsizlik paramertlarini eng muhim tomoni hisoblanadi. 
Foydalanuvchilar xavfsizlik siyosatini sozlamasdan kuchsiz parollarni qо‘llashadi. 
Bunday holatlarda parolning hattoki oddiy holatlarda terilishi buzg‘unchilarga katta 
yutuqlarga erishishiga imkon beradi. 
4.1-jadval 
Parollar siyosatini sozlash paramertlari