4-mavzu. Elastiklik

2) talab yoki taklif elastikligi koeffitsienti 1 ga teng (, =1).

• Bunday talab yoki taklif «birga teng elastik» deb ataladi. U talab yoki taklif etilayotgan tovar miqdorining foizdagi o‘zgarishi narxning foizdagi o‘zgarishi bilan teng borishini anglatadi;

3) talab yoki taklif elastikligi koeffitsienti 1 dan kichik (, <1).

• Bunday talab yoki taklif «noelastik» yoki «nisbatan noelastik» deb ataladi. U talab yoki taklif etilayotgan tovar miqdorining foizdagi o‘zgarishi narxning foizdagi o‘zgarishiga qaraganda ahamiyatsiz darajada ro‘y berishini anglatadi.

4. Talabning narx bo‘yicha elastikligi va mahsulot / daromad uchun sarflangan umumiy xarajatlar

• Iste’molchi daromadining bir foizga o‘zgarishi talabning necha foizga o‘zgarishini ifodalovchi ko‘rsatkich talabning daromad bo‘yicha elastikligi ko‘rsatkichi deyiladi va quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
• bu yerda: - ning foiz bo‘yicha o‘zgarishi; - R (Revenue) ning foiz o‘zgarishi.
• Talabning daromad bo‘yicha elastiklik ko‘rsatkichini quyidagi formula bo‘yicha ham aniqlanadi.

 

Misol uchun, iste’molchi daromadi oyiga 3 million so‘m bo‘lganida 5 kg go‘sht mahsulotlari iste’mol qilib, daromadi 4,5 million so‘mga qadar oshganda, uning go‘sht mahsulotlari iste’moli hajmi oyiga 8 kg ga etdi, deb faraz qilaylik. Iste’molchining go‘sht mahsulotlariga talabining daromad bo‘yicha elastikligi ko‘rsatkichini hisoblaymiz:

 

Demak, iste’molchi daromadining 1% ga ortishi o‘z navbatida uning go‘sht mahsulotlariga bo‘lgan talabi miqdorining 1,2% ga ortishiga olib kelmoqda.