6-LABORATORIYA ISHI.
SQL TILI. SQL OPЕRATORLARINI YOZISH. BAZAVIY
VA FOYDALANUVCHI MAʼLUMOT TIPLARI. MAʼLUMOTLAR MANIPULYATSIYA
QILISH
6-LABORATORIYA MASHG’ULOTINI BAJARISH UCHUN NAMUNA
Nazariy qism
SQL tilining operatorlar guruhi.
SQL tilining o'zi
operatorlar,
iboralar va hisoblangan
funktsiyalardan iborat. Odatda operatorlar tomonidan ishlatiladigan zaрiralangan so'zlar
odatda
katta harflar bilan yoziladi. Ularni
kichik harflar bilan emas, balki katta
harf bilan yozish xatoga
olib kelmaydi.
Operatorlar quyidagi guruhlarga bo'lingan:
1.
Ma'lumotni aniqlash operatorlari (Data Definition Language, DDL) iboralari:
CREATE ma'lumotlar bazasi obyekti yaratadi (ma'lumotlar bazasi, jadval, ko'rinish,
foydalanuvchi va boshqalar).
ALTER obyektni o'zgartiradi
DROP obyektni olib tashlaydi
2.
Ma'lumotlar manipulyatsiyasi tili (Data Manipulation Language, DML) operatorlari
SELECT belgilangan shartlarga javob beradigan ma'lumotlarni tanlaydi
INSERT yangi ma'lumotlar qo'shadi
UPDATE mavjud ma'lumotlarni tahrirlaydi
DELETE ma'lumotlarni yo'q qiladi
3.
Ma'lumotni boshqarish tili (Data Control Language, DCL) operatorlari
GRANT foydalanuvchi yoki guruhga obyektda muayyan
operatsiyalarni bajarishga
ruxsat beradi
REVOKE avval berilgan ruxsatlarni bekor qiladi
DENY ruxsatdan ustun bo'lgan taqiqni belgilaydi
4.
O‘tkazmalarni boshqarish tili (Transaction Control Language, TCL)
COMMIT tranzaktsiyani qo'llaydi
ROLLBACK joriy operatsiya doirasida qilingan barcha o'zgarishlarni qaytaradi
SAVEPOINT tranzaktsiyani kichik qismlarga ajratadi
SQL standartlari turli xil ma'lumotlar bazalari o'rtasida ma'lumotlar bazalarini ko'chirish
imkoniyatini beradi. Turli ma'lumotlar bazalari o'zlarining SQL sintaksisidan foydalanadilar.
Masalan, SQLite bir qator ma'lumotlar turlarini tushunmaydi.
Turli xil ma'lumotlar bazalarida SQLni "protsessual" qilish uchun o'z kengaytmalari mavjud.
Ular saqlanadigan protseduralar va protsessual qo'shimchalar tillari. Masalan, Oracle ma'lumotlar
bazasida PL/SQL, PostgreSQL PL/pgSQLdan foydalanadi.
Dialektlarning
mavjudligiga qaramay, faqat DDL va DML-ni o'z ichiga olgan so'rovlar
odatda
turli
xil
ma'lumotlar
bazalari
o'rtasida
ko'chiriladi.