7-Laboratoriya ishi

Tormoz yuritmasini xisoblash
Mexanik tormoz yuritmasinining uzatishlar soni quyidagicha aniqlanadi:

To’xtatib turish tormoz tizimini boshqarish organi (richag)dagi kuchni aniqlaymiz: (bu kuch 400N dan oshmasligi kerak)
;
bu erda: U_tyu- tormoz yuritmasining uzatishlar soni;
η_tyu - tormoz yuritmasining foydali ish koeffitsienti.
Gidravlik tormoz yuritmasining uzatishlar soni quyidagicha aniqlanadi.

bu erda: a – xaydovchining kuchi qo’yilgan nuqtadan asosiy tormoz tsilindrining shtokigacha bo’lgan masofa;
b – sosiy tormoz tsilindri shtokidan tayanchgacha bo’lgan masofa;
D – asosiy tormoz tsilindrining diametri;
d – g’ildirak tormoz tsilindrining diametri.
Xaydovchining tormoz pedaliga qo’yilgan kuchi quyidagicha aniqlanadi:
mm
bu erda: R^G’- faol kolodkaga qo’yilgan kuch, N;
U_p- tormoz pedalining uzatishlar soni;
η_TYu - gidravlik tormoz yuritmaning FIK, (0,95...0,98).
Tormoz pedalining yo’li quyidagicha aniqlanadi:

bu erda: V_old va V_orq-tormozlanish vaqtida oldingi va orqa g’ildirak tsilindrlariga kiradigan suyuqlik hajmi

K_q-tormoz suyuqligining hajmini oshishini xisobga oladigan koeffitsient (rezinali shlanglar uchun) K_d=1,05...1,1;
S_o- tormoz pedalinig erkin yo’li;
d_old - oldingi g’ildirak tsilindrining diametri;
d_orq - orqa g’ildirak tsilindrining diametri;
δ_old- oldingi g’ildirak tsilindri porshenining siljishi;
δ_orq - orqa g’ildirak tsilindri porshenining siljishi;
Tormoz pedalining to’la yo’lini aniqlayotganda tormoz pedalining zaxira yo’lini ham xisobga olishi kerak (tormoz kolodkalarining qoplamalarini eyilishini xisobga oluvchi), aks holda tormoz pedali polga yoki boshqa to’siqqa qadalib qolishi mumkin.
Pnevmatik tormoz yuritmasida keruvchi mushtdagi moment quyidagicha aniqlanadi:
;
bu erda: R^/ va R^//- tormoz mexanizmining kolodkalaridagi yuritma tarafdan ta’sir etuvchi kuchlar (tormoz mexanizmini xisoblaganda topiladi);
r - keruvchi musht radiusi (rqconst);
_{Tormoz kamerasi (tsilindri) shtokidagi kuch quyidagicha aniqlanadi:}
;
bu erda: l - keruvchi musht richagining uzunligi, sm;
Tormoz kamerasidagi (tsilindridagi) bosim quyidagicha aniqlanadi:

bu erda: F₁-tormoz kamerasidagi diafragmaning (tsilindrdagi porshenning) yuzasi;
Tormoz kranining porshenga ta’sir etuvchi kuch quyidagicha aniqlanadi:

bu erda: F₂ - tormoz kranidagi porshen yuzasi;
P_pr - tormoz kranidagi prujina kuchi.
Tormoz pedalidagi xaydovchining kuchi quyidagicha aniqlanadi:

bu erda: - tormoz pedalining o’lchamlari;
Agar R_x me’yordan (R_x=700N) oshib ketsa, u xolda pnevmatik tormoz yuritmaning geometrik o’lchamlari o’zgartiriladi.
Pnevmatik tormoz yuritmasining uzatishlar soni quyidagicha aniqlanadi:

V. Hisobot yozish:
1. Mеxanik va gidravlik tormoz yuritmalarining tuzilishini chizish.
2. Tormoz yuritmalarini rostlash ishlarini ketma-ketlikda yozish.
3. Tormoz tizimilariga paydo bo‘ladigan nosozliklarni va ularning bartaraf qilish usullari to‘g‘risida umumiy ma’lumotlarni jadvalga kiritish (8-jadval).
4. Berilgan topshiriq yuzasidan internet ma’lumotlarini olish.

№