8 Mavzu: Oziq-ovqat xavfsizligini baholash me'zonlari. Reja
Oziq-ovqat xavfsizligini baholash tamoyillari va darajalari
Yüklə 271,33 Kb. Pdf görüntüsü
|
| Oziq-ovqat xavfsizligini baholash tamoyillari va darajalari;
Xalqaro tashkilotlar miqyosida oziq-ovqat xavfsizligini baholash uchun MDH ishtirokchilari bo’lgan davlatlarning oziq-ovqat xavfsizligini oshirish konsepsiyasida taklif etilgan ko’rsatkichlaridan foydalanish mumkin. MDH a’zolari bo’lgan davlatlarning oziq-ovqat xavfsizligini oshirish konsepsiyasi 2010 yil 19 noyabrda MDH hukumat boshliqlari Kengashining Qarori bilan tasdiqlangan bo’lib, unda mamlakatning oziq-ovqat xavfsizligi darajasini baholash quyidagi ko’rsatkichlar majmui keltirilgan: • oziq-ovqat mahsulotlarini iste’mol qilish uchun iqtisodiy imkoniyatlarning mavjudligi oziq- ovqatlarga ketadigan xarajatlarning barcha turdagi tovar va xizmatlarga qilinadigan jami xaraj atl arga ni sb ati dar; • ichki bozorning ayrim oziq-ovqat mahsulotlari bo’yicha salohiyatli sig’imi- muayyan oziq-ovqat mahsulotini rasional iste’mol qilishning jon boshiga to’g’ri keladigan miqdorining shu mahsulotni iste’mol qilishning amaldagi miqdoriga ko’paytmasidir; • ayrim oziq-ovqat mahsulotlari bo’yicha oziq-ovqat mustaqilligining darajasi- aniq turdagi oziq- ovqat mahsulotini mamlakatning o’zida ishlab chiqarish hajmining shu mahsulotni amalda iste’mol qilish hajmiga nisbatidir; • biologik sifat ko’rsatkichi mahsulotning ozuqaviy qimmati bo’lib, 1 gramm oziq-ovqat mahsulotida hayotiy muhim ozuqaviy moddalar va energiyaning miqdori bilan belgilanadi: energetik quvvat (kkal), oqsil (mg),yog’lar (mg), uglevodlar (mg); • biologik xavfsizlik ko’rsatkichi oziq-ovqat mahsulotidagi zararli ingridiyentlarning miqdori bilan belgilanadi, u yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan me’yoriy darajadan oshmasligi kerak; • inson rasionining sutkalik ozuqaviy va energetik qimmati; • har bir alohida oziq-ovqat mahsulotini iste’mol qilishning yetarlilik darajasi; • davlat resurslarida don zahiralarining yetarlilik daraj asi; • toza ichimlik suvi zahiralarining yetarlilik darajasi; • aholining har xil toifalari uchun oziq-ovqat mahsulotlarini iste’mol qilish imkoniyatlarining mavjudlik darajasi; • mamlakat oziq-ovqat ta’minoti hamda agrosanoat majmualari resurs ta’minotining importga qaramligi darajasi; • strategik, operativ va o’tkinchi oziq-ovqat zahiralarining ularning me’yoriy darajaliga taqqoslangan hajmlari; • mamlakatimizda ishlab chiqariladigan qishloq xo’jaligi va baliq mahsulotlari hamda oziqovqat mahsulotlarining ularni umumiy iste’mol qilish hajmidagi va tovar resurslaridagi ulushi (solishtirma hissasi); • oziq-ovqat mahsulotlariga bo’lgan fiziologik ehtiyojlarning ularning xavfsizligi, ozuqaviy energetik qimmatini hisobga olgan holda qondirilish darajasi; • ishlab chiqarilayotgan qishloq xo’jaligi va baliq mahsulotlari, xomashyo va oziq-ovqkat mahsulotlarining ichki bozordagi tovar resurslari umumiy hajmidagi solishtirma hissasini foizdagi ifodasi. MDH ning a’zolari bo’lmish davlatlarning oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash darajasining majmuaviy bahosi sifatida ishlab chiqarilayotgan qishloq xo’jaligi va baliq mahsulotlari, xomashyo hamda oziq-ovqat mahsulotlarining ichki bozordagi tovar resurslarining umumiy hajmiga bo’lgan nisbatining foizdagi ifodasidan foydalaniladi. Oziq-ovqat xavfsizligini baholashning xalqaro tashkilotlarning hujjatlarida taklif etilgan asosiy bo’sag’aviy qiymat va ko’rsatkichlaridan tashqari mamlakatning oziq-ovqat xavfsizligi borasidagi salohiyat darajasini quyidagi yo’nalishi va mezonlar bo’yicha inobatga olish hamda baholash lozim: • qishloq xo’jaligining ishlab chiqarish salohiyati, u mavjud ishlab chiqarish quvvatlari, yerlar va mehnat resurslari bo’yicha baholanadi; • qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishining taraqqiyot va barqarorlik darajasi, bunda mavjud texnika va texnologiyalarning amaldagi sifati, ASM tarmoqlari va tashkilotlarining moliyaviy-iqtisodiy holatini baholash natijalari inobatga olinadi; • mamlakatimizdagi ishlab chiqarish resurslari bilan ta’minlanganlik darajasi, bunga byudjetdan moliyalashtirish va boshqa manbalar ham kiritiladi; • mamlakatimizdagi tashkilotlar tomonidan ishlab chiqarilayotgan agrar mahsulotlar va oziqovqat mahsulotlarining sifati; • importning ko’lami, jumladan mamlakatdagi ishlab chiqarish bilan aholining oziq-ovqat mahsulotlariga bo’lgan ehtiyojlari bilan taqqoslangan holda; • oziq-ovqat mahsulotlarining ochiqlik dvarajasi bilan import intervensiyasiga qarshi ta’sir ko’rsatish mexanizmi; • atrof-muhitning ifloslanishi va ta’qiqlangan preparatlar, texnologiyalar, jumladan genmodifikasiyalashgan organizm (GMO), o’sishni rag’batlantirish vositalari, antibiotiklar va boshqalardan foydalanish nuqtai-nazaridan tarmoqning ekologiyalashganlik darajasi; • oziq-ovqat xavfsizligiga qo’yilgan talablarning huquqiy qonunchilikka, me’yoriy hujjatlar tizimiga, davlat agrar siyosatining yo’nalishlariga hamda jahon tendensiyalari va me’yorlariga mosligi; • oziq-ovqat xavfsizligiga tahdid va tahlikalar. 3 Yüklə 271,33 Kb. Dostları ilə paylaş:
|