Virtual mümkün olan maqazin ıdeyasımn tam reallaşması
məqsədləri üçün sizin fırmanız haqqmda məlumatı ayrıca yerləş-
dirmək lazımdır, bu hor bir ıstifadəçi üçün vacıbdir. Hətta o hcç
nə almasa, o sizin haqqmızda bıləcək. Serverın bölmoiənndən bi-
rini həm mövcüd, lıəm potensial əməkdaşlara həsr etmək olar,
burada siz keyfıyyətii əiaqələrin qurulması üçün on vacib və ope-
rativ informasiyanı yeriəşdirə bılorsiz. Bu cür daımı informasiya
axıniarı yaradaraq biznesin stabilliyinə ümid etmək olar.
Ən yeni texneoİogiyaların koməyi ilə İntemet vasitəsi iİə vir-
tuai kommersiya fırma üçün rəqabət movqelərinin güclonməsi
deməkdir. İstənilən haida bu bazarda siz özünüzü aparıcı dünya
korporasıyaiarı ilə bərabər hesab edə biiərsiniz, çünki digərlərin-
dən pis oİmayan İnternet maqazin yarada bilərsiniz. Bu zaman əıı
əhəmiyyətli an ondadır ki, sizin fəaliyyət sahəsinizə yer kürəsi-
nin bütün ərazisi daxii olur. Qeyd olunan tcndensiyalar bu bazarm
yüksək əhəmiyyətin təyin edir.
Sizin rəqabətdavamlı oimağımza əməhmiyyətli şəkildə təsir
edə biləcək digər amii operativlikdir. Sizin maqazin gündə 24 sa-
at işləyərək informasiya axtarışı bir neçə saniyə çəkocok istifado-
çılərin sorğularına tez və adekvat reaksiya göstərə biiər. Həmçi-
nin şəbəkənin effektiv marketinq aləti kimi əhəmiyyətin qeyd ct-
mok lazımdır. İstənılən ıstifadəçi, hətta aiıcı olmasa belo tokliı
oiunan anketi doldura bilər. Bu yolla xüsusi xərc çəkmədən po-
tensial alıcını, onun maraq dairəsini öyrənmək olar və goiocokdə
əidə oiunmuş noticəiori həm virtual, həm reai biznesin həyata ke~
çirilməsində istifadə etmək oiar.
Nəhayət ən vacib amii kimi nisbətən kıçik xərcləri nəzərə ai-
maq lazımdır. Bu iİk növbədə virtual maqazinin vo ya Web-ser-
verin təşkili prosesinə aiddi, bu da prinsipcə sadə ticarət nöqtəsı-
nin təşkilindən ucuz başa gəiir. Bu zaman sizin virtual maqazin
bütün dünyadan aiıcıiara xidmət edə bilər, ikincisi, malların vo
xidmətiərin ticarətinə xərciər azaiır. Nümunə üçün xidmot perso-
naiına xərciəri nəzərə aiaq: Web-maqazinin normai fəaliyyəti
üçün daha az sayda işçi iazımdır, çünkı onların çoxlu sayda
flınkşiyaların (əsasən söhbət müştəriyə xidmətın gö.stəriimosin-
dən gedir) bilavasitə virtual maqazin öz üzərinə götürür.
Təchizatçılarla və biznes üzrə əməkdaşlarla münasıbətin opti-
mallaşdırılması xərclərə müsbət təsir göstərir, müvafiq olaraq daha
rəqabətli qiymətin formalaşmasına səbəb olur. Və əlbəttə ki, rek-
lam. Öz şirkətiniz, məhsulunuz və s. haqqmda informasiyanı yaya-
raq siz daha çox şəbəkə alıcılarım cəlb edırsiniz, buda digərindən
savayı sizin imicinizi və potensial alıcılarla münasibətlərinizi yax-
şüaşdırmağa kömək edir. Bütün yuxanda sadalananlar virtual ma-
qazin vasitəsi üə elektron kommersiyanın aparılmasının yüksək ef-
fektivliyin təyin edir.
Artıq bu gün istənilən şirkət virtual maqazinin fəaliyyətindən
gəlir əldə edə bilər. Bıırada istənilən məhsul: dəftərxana sahəsin-
dən tutmuş daşınmaz əmlak obyektlərinə qədər satüa bilər. Söz-
süz ki, hələlik Amerika on-line maqazinlər yerli İnternet-maqa-
zinlərdən daha çox çeşiddə mal təklıf edir, lakin bizdə də onlann
sayı artıq çoxdur və mal seçimi zəngindir. Bir çox kompüter fır-
maları Öz virtual maqazinlərin şəbəkə açıb və ya açırlar, İntemet
vasitəsi ilə kompakt-disk, videokasset, almaq olar, daşınmaz əm-
lakın, avtomobillərin satışı barədə təkliflərə rast gəlınır, turist
putyovkasın almaq olar. Siz hər-hansı bir virtual maqazinə daxil
olmaq və ya onunla tanış olmaq istəyirsinizsə, axtarış server-rub-
rikatom olan Yahoo daxil olaraq Busıness: Elektronic Commerce
bÖIməsinə aşağıdaki ünvanla daxil olun: www.yahooxom/busi-
ness/electronic commerce, burada elektron kommersiya ilə məş-
ğul olan şirkətlərin genış siyahısı verilib.
Minlərlə şirkət hər ay öz virtual maqazinlərinin qapıların ılk
dəfə olaraq açır. Bunun üçün şəbəkə biznesinin aparılmasını ge-
cikdirmək lazım deyil, mümkün ımkanları aktiv istifadə etmək la~
zımdır. Bu gün ölkəmizin bir çox bölgələrində informasıya vaku-
umu nəticəsində bir çox şirkətlər istehlakçı tapmaqda çotinlik ço-
kir. Bu cür problemləri elektron kommersiya vasitəsi ilə həll et-
mək olar. Lakin bu gün İntemetin Azərbaycan hissəsi üçürı ən
yaxşı mal kimi informasiya dəyərləndirilir.
İnformasiya ilə ticarət. Şəbəkədə kommersiyaııın ən qədim
formalarından bırıdır. Bütün ınformasiya həcmi arasında 30-40%
biznesə və maliyyəyə aıddir. Bızncs və maliyyə ü/.ro informasıya
serverinin təqdım olunması variantlarına baxdıqda bır neço vari-
ant ayırd etmək olar.
Birincisi, İntemetdə ehtiyyatlar üzrə kataloqlann və sorğu sıs-
temlərinin mövcud ohnasın qeyd etmək lazıındır. Onlar xüsusi
olaraq istifadəçilərin şəbəkədə işm asanlaşdırmaq üçün yaradıl-
mışdır. Bu cür sistemlərin interfeysi müəyyən açar üzrə məlumat-
ların axtanimasını təşkil etməyə imkan verir. Lakm bu cür servi-
sin təqdim olunmasını elektron kommersiya hesab etmək olmaz,
çünki xidmətlərdən istifadə pulsuz əsasda həyata keçirilir. Bu nö-
və aid Azərbaycan serverləri arasmda Rambler apxtarış sistemm,
həmçinin Azərbaycan İntemetinin yeni layihəsin - chtiyyatların
rubrikatomn qeyd etmək olar. Bu cür layihələr səhifodə yerləşdi-
rilən böyük həcmdə reklam hesabına gəlir əldə etməyə kömək
edir, çünki ən çox daxil olunan serverlərdəııdir.
İnformasiya biznesinin digər forması müxtəlif çap nəşrlərinin
İntemetə kütləvi gəlişi ilə bağlıdır. Bu zaman noşr cdən şirkət
çap nəşrinin materiallannı və ya elektron versiyanı ycrloşdirilən
Web-server təşkil edir. Əsas məqsəd nəşr orqanımn oxucularınm
sayının artırılmasidır.
Bundan əlavə nəşr orqanmm elektron versiyasına abunə olmaq
olar. Bu halda müəyyən pul vəsaitləri nəşriyyatm hesabına köçü-
rülməsindən sonra istifadəçi informasiyaya daxil olmaq üçün mü-
əyyən ad və parol əldə edir, Lakin nəzərə almaq lazımdır kı, adə-
tən informasiyanm istifadəsinə görə ödənişin edilməsi cohdləri
ona səbəb olurdu ki, müştərilər bu xıdmetdən irntina edirdi və
anoloji informasiyanm pulsuz verilən xidmətinə kcçir. Bununla
əlaqədr qızıl ortanı tapmaq lazımdır: əsasəndə daha təzə və ope-
rativ informasiyanı pullu əsaslarla, buraxılış arxivlərini isə istəni-
Iən istifadəçi üçün daxil olmasına yol veriləıı edir.
Şəbəkədə daha fundamental elektron nəşriər WWW texnolo-
giyasında realiaşan ıri çap nəşrlərınin anaioqları, dıgər sözlərlə
hiperınətn kitabları, ensiklopediyalar olmuşdur. Nümunə kimi hı-
permətn multimediya ensiklopedıyası kimi düııyanın ən qədim
ensiklopediyalarmdan biri olan “Britanika^ nın reallaşmasıdır.
Dostları ilə paylaş: |