9- mavzu Ilmiy-texnikaviy taraqqiyotni prognozlashtirish. Reja

9- mavzu Ilmiy-texnikaviy taraqqiyotni prognozlashtirish.
Reja:
9.1. ITTning mohiyati, davriyligi va uni prognozlashtirish konsepsiyasi.
9.2. ITTni rivojlanishining turli bosqichlarida prognozlashning masala va usullari.
9.3. ITT rivojlanishining prognoz baholanishi va bosh yo’nalishlari.
Ikkinchi bosqich– XIX asr oxiri XX asr boshlaridagi ikkinchi sanoat inqilobi. Mashina asosidagi ishlab chiqarishni rivojlantirish, ishlab chiqarishning energetik asosining o’zgarishi, texnik baza asosida ilmning rivojlanishi, ishlab chiqarishni avtomatlashtirish darajasiga o’tish, yangi tarmoqlarni barpo etish.
Ilmiy-texnikaviy taraqqiyot – bu xo’jalik hayotidagi yangi bilim va erishilgan yutuqlarni ochish va ulardan foydalanishning uzilmas va og’ir jarayonidir.
ITT bir nechta bosqich etaplaridan o’tgan.
Birinchi bosqich – XVIII asr oxiri va XIX asr boshlaridagi birinchi sanoat inqilobi. Ilmiy asosda mashinali ishlab chiqarishga o’tish.
Uchinchi bosqich – XX asrdagi uchinchi sanoat inqilobi, u o’z navbatida ilmiy-texnik inqilobga aylanib bordi.
Rivojlanishning barcha bosqichlarida ITT qiyidagi shakllarda amalga oshiriladi:
EVOLYUSION
REVOLYUSION (INQILOBIY)
ARALASH
ILM VA TEXNIKA RIVOJLANISHINI TARTIBGA SOLISH VA PROGNOZLASH QUYIDAGI PROGNOZ HUJJATLARINING TIZIMI VOSITASIDA AMALGA OSHIRILADI:
muddati 15 yilgacha bo’lgan ilmiy-texnikaviy rivojlanishining umumdavlat prognozi.
5-10 yilga mo’ljallangan makroiqtisodiy vatarmoq darajasida bo’lgan xusu-siy ilmiy-texnik prognozlar.
10-15 yilga mo’ljallangan davlatning maqsadli ilmiy-texnik dasturlari.
ILMIY-TEXNIKAVIY RIVOJLANISHNING UMUMDAVLAT PROGNOZIDA QUYIDAGILAR MAVJUD:
Mahalliy va jahon ilm va texnikasida erishilgan muhim yutuqlarning texnik-iqtisodiy baholanishi.
Ilmiy texnik yutuqlarini xalq xo’jaligida ishlatilishi haqidagi xulosalar.
ITT bosh yo’nalishlarini va birlamchi tarmoqlararo ilmiy-texnik masalalarni aniqlash.
Bu masalalarni yechish bevosita va yo’llarining variantlari - ITTning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini baholash.
Bu masalalarni yechish bevosita va yo’llarining variantlari - ITTning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini baholash.
1) Ilmiy-texnik potensialni rivojlantirish,rasional joylashtirish va samarali foydalanish.
2) Moddiy ishlab chiqarish sohasida progressiv tuzilmaviy o’zgarishlarni ta’minlash, uning samaradorligini va mahsulot raqobatbardoshligini oshirish.
3)Davlat iqtisodiyotini rivojlantirishda ilm va fan texnikaninghissasini oshirish, muhim ijtimoiy masalalarni amalga oshirish.
4) Mamlakat mudofaa kuchlarini mustahkam-lash.
5) Ekologik muhitni yaxshilash va boshqalar.
Boshqichlarning maxsusligi maqsadlarning xarakter va tuzilmasini hamda prognozlashtirish masalalarini va ularni yechish usullarini belgilab beradi.