A. A. Toshboyev

Ishlab chiqarish jarayonlarining mexanizatsiyalash darajasi – traktor, mashinalar yordamida bajarilgan jami ish (etalon gektarda) miqdorini fermer xo‘jaliklari bo‘yicha bajarilgan jami ishlar hajmiga (etalon ga) nisbati va yuzga ko‘paytirish yo‘li bilan aniqlanadi.



Md = ^Mi_Ji ×100% ;


Bunda:


Md – ishlab chiqarishning mexanizatsiyalashganlik darajasi, foizda; Mi – mashina, traktorlar va boshqa mexanizmlar yordamida bajarilgan

ish (Et.ga);

Ji – jami bajarilgan ish miqdori (Et.ga).

5. 
   Yangi texnika va texnologiyalardan foydalanish darajasi yangi texnika, texnologiya joriy etilmasdan avval qilingan xarajatlardan, ular joriy etilganidan so‘ng qilingan xarajatlar miqdori, summasi ayirilib, aniqlangan raqam dastlabki xarajatlarga taqsimlanadi va 100 foizga ko‘paytiriladi:
   

Xt = ^{X 1 - X 2} ×100 % ;


X 1


Bunda:


X1 – yangi texnika, texnologiya joriy etilmasdan oldingi xarajatlar (so‘m);


X2 – yangi texnika, texnologiya joriy etilgandan keyingi xarajatlar (so‘m).

6. 
   Mashina-traktor hamda avtomashinalar parkidan foydalanish koeffitsiyenti – xo‘jalikda foydalanilgan mashina-tarktorlar sonining mav-jud bo‘lgan mashina-traktorlar soniga nisbatidir.
   

MTPFk = _Ms^Fs ;


Bunda: MTPFk – mashina-traktor parkidan foydalanish koeffitsiyenti. Fs – foydalanilgan mashina-traktorlarning soni (dona);


Ms – mavjud bo‘lgan mashina-traktorlarning soni (dona).

7.