A. A. Toshboyev

birinchidan, bu turdagi MTPlari dehqon va fermer xo‘jaliklariga masofa jihatdan yaqin;

• 
  ikkinchidan, yer o‘lchamlaridan qat’i nazar, birdek sifatli xizmat ko‘rsatish imkoni mavjud;
  

• 
  uchinchidan, shirkatning o‘zi ham qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchisi bo‘lganligi uchun xizmat tariflari optimal belgilanadi;
  

• 
  to‘rtinchidan, shirkatda to‘plangan ilg‘or tajribalarni dehqon va fermer xo‘jaliklari faoliyatida ham qo‘llash mumkin va hokazo.
  

Texnikalarni ijaraga berishda shartnoma tuzib, uzoq muddatli va qisqa muddatli ijara shakllaridan foydalanish zarur. Bunday texnika dehqon va fermer xo‘jaliklariga vaqtincha foydalanishga berilib (mexanizatorsiz), ijara muddati davomida texnikaga xizmat ko‘rsatish, agar shartnomada boshqacha tartib ko‘zda tutilmasa, muqobil MTP zimmasiga yuklatiladi. Shartnoma bahosini belgilashda esa ijaraga berilayotgan texnika amortizatsiya ajratmalari va ijaraga beruvchining o‘rtacha rentabellik me’yori hisobga olinishi lozim. Texnikalarni uzluksiz va soz ishlashini nazorat qilish va ta’minlash maqsadida muqobil MTPlari ko‘chma diagnostika va ta’mirlash-texnik xizmat ko‘rsatish ishlarini tashkil qilishi lozim, bu xizmatlar uchun haq ham shartnoma tuzish davrida kelishib olinadi.

Ishlab chiqarish xizmati mavjud texnika bilan iste’molchilarning talabnomalari asosida ish hajmini bajarishlari kerak. Shuningdek, texnika vositalari doimo ishga shay bo‘lib turishi va talab qilingan ish miqdori qisqa muddatda bajarib berilishi zarur, bu nihoyatda muhim masala bo‘lib, iste’molchilar orasida ishonchning paydo bo‘lishiga olib keladi. Bu esa, o‘z navbatida, kafolatlangan ish bilan ta’minlanish omili bo‘ladi. MTP tarkibida bu tizimni mayda guruhlarga bo‘lish (jumladan, markaziy ustaxona, avtosaroy,

-107-

ta’minot saqlash, haydov, chopiq traktorlari guruhi va hokazo) noto‘g‘ri bo‘ladi. Bunday qilish ortiqcha buyrokratik holatni keltirib chiqaradi. Ishlab chiqarish xizmatida ishlayotgan har bir muhandis, ta’mirlovchi yoki mexanizator bo‘ladimi, bir necha turdagi ishlarni bajarish, bir necha turdagi texnikada ishlashni bilishi kerak.
Muqobil MTP fermerlar mablag‘larini jamlash yo‘li bilan tuziladimi, shirkat xo‘jaligi mashina-traktor parki negizida tuziladimi, ushbu tizimdan foydalanish mumkin, faqat tizimning yuqorisiga fermerlar kengashi yoki shirkat boshqaruvi qo‘yilishi mumkin (4-chizma).

Har bir xizmat turidan (marketing talabnoma va reklama, ishlab chiqarish, moliya-hisob tizimlari) band bo‘lgan ishchilar soni umumiy bajarilayotgan servis xizmati hajmi va iste’molchilar soniga qarab belgilanadi.

Fermerlar

uyushmasi

Muqobil MTP

boshqaruv raisi

Marketing,	Ishlab	Moliya-hisob
talabnoma va	chiqarish	xizmati
reklama xizmati	xizmati

Iste’molchilik