Abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika inverseteti boshlang’ich ta’lim va sport tarbiyaviy ish yo’nalishi 4- bosqich talabasi vaxabova gulxayoning pedagogik maxotat fanidan taqdimoti

ABDULLA QODIRIY NOMIDAGI JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA INVERSETETI BOSHLANG’ICH TA’LIM VA SPORT TARBIYAVIY ISH YO’NALISHI 4- BOSQICH TALABASI VAXABOVA GULXAYONING PEDAGOGIK MAXOTAT FANIDAN TAQDIMOTI

O`z -o`zini tarbiyalash va o`z ustida ishlash

• Reja:
• 1. O`z ustida ishlash va o`z-o`zini tarbiyalashning psixologik-pedagogik asoslari.
• 2. O`z-o`zini tarbiyalash metod va vositalari.
• 3. O`kituvchi irodasi xamda xis-tuygusini tarbiyalash va ularni mustakil tarbiyalash usullari.
• 4. Xulosa.

• O`kituvchi o`z-o`zini tarbiyalashi uchun, avvalo o`zini atroflicha chukur o`rganishi, o`z ishidagi yutuk va kamchiliklarni ko`ra olishi kerak. O`z-o`zni o`rganish va boshka kishini anglash uchun xam zarurdir. Boshka yutuklarni o`rganmay, o`zini boshkalar bilan kiyos kilmay turib, o`zini shaxs sifatida o`rganish mumkin emas. O`zini anglash, o`zini baxolash xususiyati boshka kishilar bilan munosabat protsessida, birgalikdagi faoliyat vaktida tarkib topadi.

• Pedagogik vazifasi-fakat irodaviy fazilatlar doirasini ko`rsatib berishdan, ularning muxim axlokiy prinsplari bilan ichki alokasini ochib berishdan tashkari o`z irodasini o`zi tarbiyalashga intiluvchi o`kuvchiga yordam berish, irodaviy fazilatlarni rivojlantirishning kanday usullari kam samarador va kaysi birlari jiddiy yordam bermasligini ko`rsatishdan iboratdir. Agar pedagogik adabiyotda ta`rif-tasvirlanayotgan yoshlar kullayotgan sodda va yasama usullarga e`tibor beradigan bo`lsak, yana xam muximdir. O`kuvchilardan biri «sabr-tokatini rivojlantirish» uchun kinokomediya ko`rsatilayotganda kulmaslikka xarakat kildi, kimdir ko`lini pichok bilan kesda yoki kaniz bo`ylab sayoxat kildi va xakozo? Irodani mustakil tarbiyalashning ana shu usullari samarasizligi eng avvalo shundaki, o`spirin bir laxzalik «irodaviy xatti-xarakat» ni amalga oshirib, o`zining irodasi kuchli ekanligi to`grisidagi fikrni tasdiklay oladi. Aslida esa irodani kundalik xayotda, o`kishda va birinchi navbatda uchraydigan kiyinchiliklarni muntazam ravishda bartaraf etish ni tashkil etadi. 

• Eng avvalo o`kituvchi o`zida pedagogik kobiliyatning kanday xislatlari borligini o`rganishi kerak. Pedagogik faoliyatga muxabbati yuksak o`kituvchi ishga chin ko`ngildan berilib ishlaydi, xech kanday formalizmga yo`l ko`ymaydi. O`z kasbini sevgan o`kituvchi doimiy ravishda goyaviy-siyosiy saviyasini oshirish va bilim doirasini kengaytiradi, o`z predmetini chukur bilish ustida kunt bilan ishlaydi.
• Ma`lumki, insoniyat kamolotga chorlovchi imkoniyatlari shunchalik kupki, ularga erishish maksadlari intilishida sabr-tokat bilan uz ustida ishlash orkali erishishi mumkinligini tarixiy faktlarda kuramiz.

• Buyuk nemis pedagogi D. Disterverg xar bir ukituvchi uz-uzini tarbiyalashni uz oldiga sharafli vazifa kilib belgilashi lozim.
• Rus pedagogi A.B. Lunacharskiy; «Pedagog uzida insoniyat idealini shakllantirishi lozim» -degan edi.
• Aynan insoniyatning guzal fazilatlarini uzida shakllantirish xar bir pedagogning kasbiy tayorgarligining poydevorini tashkil etadi. Ushbu poydevorda pedagogning kasbiy maxorati uz ustida ishlash tufayli kundan-kunga usib borishi mumkin.

• Inson uz odatlarning bir xillik kun tartibi xukimronligi ta`siriga kirib, uzining rejalarini keyingi kunga yoki xaftaga yoki yillarga koldira boshlaydi. Uz-uzini ishontirish, sobit kadam iroda orkaligina uzining kobiliyatlarini namayon etishga erishish mumkin. Uzini tarbiyalashning psixologik sharoitlardan biri uz-uzidan norozilik bulib, uni L.N. Tolstoy, «. . . Men telba, uzgalarga kizigi yuk, chidamsiz va bolalardek uyalchanman».
• Uz-uzini tarbiyalash uz faoliyatini taxlil kilishdan va uz shaxsini takomillashtirishdan boshlanadi. Ukituvchi uz ustida ishlashi, uz-uzini tarbiyalashda kuydagi uslublardan foydalanadi:
• Uz-uzini bilish:
• a) uzini kuzatish.
• b) uzxarakatlarini taxlil etishi.
• v) uz-uzini sinashi.
• g) urtoklarining fikrini tushuna olish
•  

• Uziga baxo berish: a) uzini kuzatish.
• b) uziga xarakteristika berish.
• v) uz-uzini takdirlash.
• Uz-uzini tarbiyalash tashabbuskorlik va mustakillikka undaydi. Uz shaxsiy fazilatlarini taxlil kilishga, xatti-xarakatlarini uylashga urgatadi. Uz-uzini nazorat kilish uchun uzining yurish-turishi, intizomi, ijobiy odatlarining ortib borishi va aksincha, salbiy odatlarining kamayib borishini kuzatib boradi. Uz-uzini baxolash ukituvchini, uz imkoniyatlarini baxolashda, uzidan konikish xosil kilishda yordam beradi.
• Ukituvchi uz-uzini
• Tarbiyalash bilan birga uz ustida tinmay ishlab, uzining goyaviy-siyosiy ongini doimiy ravishda ustirib va pedagogik maxoratini takomillashtirib boradi.

• QIMMATLI VAQTINGIZNI SARFLAB E’TIBOR BILAN KUZATGANINGIZ UCHUN KATTA RAXMAT