Academic Research in Educational Sciences Volume 3

 
KIRISH 
Alanga va nur bir-biri bilan qanchalik uyg‘unlashgan bo‘lsa, hayot bilan 
faoliyat ham bir-biriga shu qadar mustahkam bog‘langan. Nimaiki nur sochsa, 
shubhasiz, yoritadi, nimaiki yashayotgan ekan, so‘zsiz harakatda bo‘ladi. Hayot kabi 
ijodiy jarayon ham shunchalik poyonsiz, betakror va ko`p qirraliki, unda har bir 
yozuvchining ehtiyojiga, iqtidoriga yarasha o`rin hamma vaqt 
topiladi. Ijod mahsuli bo‘lgan badiiy adabiyot fikr ommasi, qalb 

---

Academic Research in Educational Sciences 
Volume 3 | Issue 2 | 2022
ISSN: 2181-1385 
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-2-178-183 
SJIF: 5,7 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
 
179
 
February, 2022 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal 
hislari bilan doimo sayqallanadigan, to‘xtashni bilmaydigan, borgan sari nurlanishi, 
chaqnashi oshib boradigan yog‘du. 
Zero, badiiy adabiyot ijtimoiy ong shakli sifatida tarixiy taraqqiyot 
qonuniyatlariga bo`ysunadi. Jamiyatda yuz bergan o`zgarishlar badiiy adabiyotda 
ham o`zgarishlarni keltirib chiqaradi. Biror badiiy asarning tasvir nozikligini, 
obrazlar tizimini to`g`ri tushunmoq, tili, jozibasini his etmoq uchun shu asar 
yaratilgan davr badiiy tafakkuriga xos xususiyatlarni bilish kerak bo`ladi. 
“Davr va adabiyot g`oyat murakkab muammodir. Chunki zamonning asosiy 
belgisi uning tinimsiz harakatdaligi, o‘zgarib turishi bo‘lsa, asl adabiyotning bosh 
xususiyati uning o‘zi yaratilgan zamonga qaraganda ko‘proq yashashga intilishi, 
barqarorroq bo‘lishga urinishidir.
Zamonda turib zamonni ko‘rish qiyin, uning biror jihatini baholash yanada 
mushkul. Shuning uchun istiqlol davri adabiyoti, unga xos belgilar haqida gapirish 
g‘oyat mas’uliyatlidir.”[1]
Bugungi kunda o`zbek adabiyoti vakillari orasida Ulug`bek Hamdam o`zining 
chuqur sermazmun roman va hikoyalari bilan xalq og`ziga tushgan yozuvchilardan 
biridir. Uning “Muvozanat”, ”Isyon va Itoat”, “Sabo va Samandar” kabi romanlari, 
“Uzoqdagi Dilnura” qissa va hikoyalar to`plami XX asr o`zbek adabiyotida o`z 
o`rniga ega. Shuningdek, “Tangriga eltuvchi isyon”, “Atirgul” va “Seni kutdim” 
she’riy to`plamlari, “Badiiy tafakkur tadriji”, “Yangilanish ehtiyoji”, “Yangi o`zbek 
she’riyati” nomli monografiyalari ham nashr etilgan. Ulug`bek Hamdam zamonaviy
o`zbek adiblari orasida asarlari boshqa tillarga ko`p o`girilayotgan va O`zbekistondan 
tashqarida e’tirof etilayotgan oz sonli ijodkorlardan biridir. Uning “Isyon va itoat” 
romani, “Yolg`izlik” qissasi, o`nga yaqin hikoyasi va she’rlari ruschaga tarjima 
qilindi. Ijodkorning “Tosh” degan hikoyasi va bir qancha she’rlari ingliz tiliga 
o`girildi. “Muvozanat” romani va “Tosh” hikoyasi Amerikada e’tirof etildi.