Adil niFTİ OĞlu məMMƏdov tibb elmləri namizədi

 

 

 

149

Səkkizinci yerdə göz orqanları  xəstəliyi durur – 4,1% 

(1000 nəfərə 32,0 müraciət), o cümlədən konyuktivit – 2,6% 

(1000 nəfərə 20,5 müraciət). 

Doqquzuncu yerdə qan dövranı orqanlarının xəstəlikləri 

durur – 3,5% (1000 nəfərə 27,3 müraciət). O cümlədən 

miokardin distrofiyası – 0,7% (1000 nəfərə 5,8 müraciət). 

Onuncu yerdə  əsəb sistemi xəstəlikləri durur – 1,8% 

(1000 nəfərə 14,4 müraciət), o cümlədən bel-oma radikuliti, 

nevrit və oturaq nervin nevrozu – 0,7% (1000 nəfərə 5,7 

müraciət). 

On birinci yeri sümük, əzələ və toxuma xəstəlikləri tutur 

– 1,4% 1000 nəfərə 10,8 müraciət). 

On ikinci yeri ağız boşluğu və dişlərin xəstəlikləri tutur 

– 1,4% (1000 nəfərə 11,0 müraciət). 

Bunlardan sonra xüsusi çəkisi 1,3-dən 0,02-yə  qədər 

olan xəstəliklər qrupu gəlir: qadın cinsiyyət orqanlarının 

xəstəlikləri – 1,3% (1000 nəfərə 10,5 müraciət), böyrək və 

sidik orqanlarının xəstəlikləri – 1,2% (1000 nəfərə 9,9 

müraciət), nomenklaturaya düşməyən və düzgün 

işarələnməyən xəstəliklər – 1,1% (1000 nəfərə 8,4 müraciət), 

maddələr mübadiləsi və allergik pozulmalar – 1,0% (1000 

nəfərə 8,0 müraciət), revmatizm – 0,8% (1000 nəfərə 6,5 

müraciət), qan yaradıcı xəstəliklər sistemi – 0,7% (1000 nəfərə 

5,8 müraciət), hamiləlik xəstəlikləri, doğuşların və doğuşdan 

sonrakı patologiyası – 0,7% (1000 nəfərə 5,5 müraciət), 

vitamin çatmamazlığı  xəstəlikləri – 0,4% (1000 nəfərə 3,1 

müraciət), kişi cinsiyyət orqanlarının xəstəlikləri (zöhrəvi 

xəstəliklərdən başqa) – 0,2% (1000 nəfərə 1,9 müraciət), 

zəhərlənmə – 0,2% (1000 nəfərə 1,3 müraciət), yeni törəmə – 

0,2% (1000 nəfərə 1,6 müraciət), endokrin sistemi xəstəlikləri 

– 0,1% (1000 nəfərə 0,9 müraciət), psixi pozulma – 0,02% 

(1000 nəfərə 0,2 müraciət). 

Yuxarıda göstərilənlərdən aydın olur ki, xəstəliklərin 

strukturasının  əsas hissəsini infeksion xəstəliklər, həzm 

orqanlarının xəstəlikləri, burun, qulaq, boğaz xəstəlikləri, 

tənəffüs orqanlarının xəstəlikləri, travmalar, dəri xəstəlikləri, 

parazitar xəstəliklər, göz orqanlarının xəstəlikləri tutur ki, 

onların payına üst-üstə xəstəliklərin 83,9%-i düşür. 

 

 

 

150

 

Xəstəxanaya qəbul 

 

Naxçıvan MSSR-də kənd əhalisinin xəstəxanaya qəbulu 

məsələsi yuxarıda qeyd edildiyi kimi, doqquz kənd sahə və bir 

kənd rayon xəstəxanalarında öyrənilmişdir. 

Xəstəxanada aparılan xəstəlik tarixindən, yeni 

doğulmuşun inkişaf tarixindən, uşağın inkişaf tarixindən və 

başqa sənədlərdən məlumatlar xüsusi hazırlanmış statistik 

kartaya köçürmə yolu ilə  əldə edilmişdir. Bu materialların 

nəticəsində aydın oldu ki, 1962-ci ildə bu xəstəxanalara 1640 

nəfər kənd  əhalisi qəbul olunmuşdur ki, bu da ilkin 

müraciətlərin sayının 17,8%-nə  və bütün əhalinin sayının 

14,0%-nə  bərabər olmuşdur.  Əhalinin 1000 nəfərinə 140,1 

xəstəxanaya qəbul düşür. Əhalinin siniflər və  nozoloji forma 

üzrə    xəstəxanaya yerləşdirilməsi aşağıdakı 36-cı  cədvəldə 

göstərilib. 

 

---

 

 

 

151

36-cı cədvəl 

 

Naxçıvan MSSR-də 1962-ci ildə kənd əhalisinin 

kənd  xəstəxanalarına yerləşdirilməsi 

 

Xəstəxanaya yerləş-

dirilənlərin sayı 

Xəstəliyin adı 1000 

nə-

fər əhali-

yə xəstə-

lərin sayı 

100 nəfər 

xəstə-

lənənlərə 

1000 nəfər 

əhaliyə 

Xəstənin 

çarpayıda 

qalma 

müddəti 

1  2 3 4 5 

Cəmi 787,9 

17,8 

140,1 

8,8 

Infeksion xəstəliklər

152,8 15,6  21,1 8,3 

O cümlədən: 

angina

69,4 17,7 12,3 7,6 

Viruslu qripp 

26,1 

18,4 

4,8 

6,4 

Parazit xəstəliklər 

33,7 58,7 19,8 4,9 

O cümlədən:  

askaridoz 

24,8 68,9 17,1 4,8 

Travmalar 63,7 

8,6 

5,4 

9,1 

Burun, qulaq və 

boğaz 

125,2 13,1  16,4 7,2 

O cümlədən:  

tonzillitlər 

12,5 24,4  3,1 7,0 

Yuxarı tənəffüs 

yollarının iltihabı 

78,3 14,1 11,0 7,1 

Tənəffüs yollarının 

xəstəlikləri 

80,6 32,1 25,9 10,3 

O cümlədən:  

bronxitlər 

35,5 24,3  8,6 10,5 

Ağ ciyərlərin krupoz

iltihabı 

3,1 69,4 2,1 13,3 

Ocaqlı pnevmoniya 

36,5  

38,6 

14,1 

9,6 

Qan dövranı 

orqanlarının 

xəstəlikləri 

27,3 15,5  4,0 13,1 

Həzm 

orqanlarının 

xəstəlikləri (diş və 

ağız boşluğunun 

xəstəliklərindən 

başqa) 

125,8 21,6  27,2 9,9 

O cümlədən: 

qastritlər 

33,2 14,4  4,8 8,5 

 

 

 

152

dispepsiyalar 20,4 33,5  6,8 7,7 

Enteritlər və 

kolitlər 

43,5 18,1  7,8 8,6 

Xroniki hepatit və 

qara ciyərin 

sirrozu 

10,7 28,8  3,1 14,5 

Dəri xəstəlikləri 46,5 

7,9 

3,7 

9,7 

O cümlədən:  

piodermiya 

32,1 7,9  2,5 8,9 

Sairə xəstəliklər 124,0  10,9 

13,6  10,7 

 

Cədvəldən göründüyü kimi müraciətlərin sayına görə 

xəstəxanaya yüksək faiz qəbul əsasən ağ ciyərin krupoz iltihabı 

(69,4%), askaridoz (68,9%), ocaqlı pnevmaniya (38,6%), 

dispepsiyalar (33,5%), xroniki hepatit və qara ciyərin sirrozu 

(28,8%), tonzillitlər (24,4%), bronxitlər (24,3%), viruslu 

qoripp (18,4%), enteritlər və kolitlər (18,1%), anginalar 

(17,7%), qastritlər (14,4%) və yuxarı  tənəffüs yollarının 

iltihabı (14,1%) xəstəliklərin hesabına olmuşdur. 

Siniflər üzrə  xəstəxanaya  ən çox qəbul etmək 

koeffisienti (100 xəstələnmişlərə) parazitar xəstəliklər (58,7%), 

tənəffüs yolları xəstəlikləri (32,1%) həzm orqanları xəstəlikləri 

(21,6%), infeksion xəstəliklər (15,6%), qan dövranı 

orqanlarının xəstəlikləri (15,5%), burun, qulaq və boğaz 

xəstəlikləri (13,1%), sairə  xəstəliklər (10,9%), travmalarla 

(8,6%) və dəri xəstəlikləri (7,9%) üzrə olmuşdur. 

Xəstələrin xəstəxanaya qəbulu ən çox həzm orqanlarının 

xəstəliklərinin  (1000 nəfərə 27,2) hesabına olmuşdur. 

Onlardan 7,8 hadisə enteritlər və kolitlərə, 6,8 – dispepsiyalara, 

4,8 – qastritlərə  və 3,1 xroniki hepatitlərə  və qara ciyər 

sirrozuna düşür; 

Ikinci yerdə  tənəffüz orqanlarının xəstəlikləri durur 

(1000 nəfərə 25,9), onlardan ocaqlı pnevmaniya 14,1 hadisə, 

bronxitlər – 8,6, ağ ciyərlərin krupoz iltihabı – 2,1 hadisə; 

 Üçüncü yerdə infeksion xəstəliklər durur (1000 nəfərə – 

21,1), o cümlədən angina xəstəliyinə görə  xəstəxanaya qəbul 

olunanlar 12,3 və viruslu qripplə 4,8 hadisə; 

Dördüncü yerdə parazitar xəstəliklər durur (1000 nəfərə 

19,8) onlar arasında askaridozlar 17,1 hadisə; 

---