39
məqsədlər ola bilər. Məsələn, gənc ağırlıq qaldıranlardan ötrü ən
yaxşı
məqsəd
klassik
hərəkətlər
texnikasının
mənimsənilməsindən II-III idman dərəcələri normalarının yerinə
yetirilməsindən ibarət ola bilər.
Çox illik, perespektiv planın məqsədi isə idman ustası
normasını yerinə yetirməsini hesab etmək olar.
Bu çox çətin məsələdə olsa, hər halda yerinə yetirilməsi
mümkündür. Həmin məsələnin həyata keçirilməsindən
ötrü izahat
yolu ilə, başqa idmançıların və idmançının şəxsi təcrübəsindən
götürülmüş inandırıcı misallarla, qarşıya qoyulan məqsədə nail
olmağın reallığı və mümkünlüyü barədə idmançıda inam
yaratmaq lazımdır.
İdmançının işini sadələşdirmək və asanlaşdırmaq prespekti
məqsədə nail olunması gedişinə daha yaxşı nəzarət etməkdən,
məşq işinin nəticələrinə qarşı böyük məqsəd aydınlığı, inamlılığı
istiqamətini yaratmaqdan ötrü mərhələlər müəyyən edilir. Yəni,
mərhələ məqsədləri qarşıya qoyulur. Adətən bu məqsədlər 2
klassik hərəkətlərin göstəriciləri illərə görə müəyyən olunur. Bu
zaman həmin göstəricilərin əldə olunmasını təmin eədn xallar və
vasitələr göstərilir. Bu isə prespektiv məqsədi əsaslandırır və
reallaşdırır. Məqsədin reallığı idmançının həvəsini artırır, onu
məqsədyönlü inadlıq və gərgin təlim-tərbiyə işinə qarşı daha
böyük mənəvi qüvvə ilə silahlandırır. İdmançının öz idman
fəaliyyətinin və qarşısında duran məqsədin (optimal) ictimai
mahiyyətini dərk etməsi, onun məqsəd aydınlığını artmasının
mühüm şərtidir.
İradəlilik keyfiyyətlərindən biri olan
təşəbbüskarlıq, qarşıya
qoyulan məqsədin əldə olunması sahəsində müəyyən şəraitdə
idmançının öz şəxsi planı üzrə hərəkət etməsindən, həm də bu
zaman yaradıcılıq bacarığını göstərməsindən ibarətdir.
Lakin bu heçdə o demək deyilldir ki, şəxsi təşəbbüskarlıq
göstərən idmançının, məşqçinin heç bir yardıma ehtiyacı qalmır.
Həmən yardım məsələnin daha tam və uğurlu müstəqil
həllinin üsullarını göstərmək tərzində edilir. Bu halda təşəbbüsün
mükafatlandırılması və bəyənilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.
40
Qətiyyətlilik və cəsarət – ağırlıqqaldırmada idman
fəaliyyətinin mühüm iradə keyfiyyətidir.
Qətiyyətlilik və cəsarət dedikdə idman fəaliyyəti təcrübəsində
meydana çıxan məsələnin hərtərəfli əsaslandırılmış həllini vaxtlı-
vaxtında axtarıb tapmaq və məsuliyyəti öz üzərinə götürməkdən
çəkinməyərək, həmən keyfiyyətləri risk və təhlükə şəraitində
həyata keçirmək bacarığı anlaşılır.
Məhşur idmançıya qarşı birincilik uğrunda mübarizədə böyük
çəkili ağırlığın götürülməsi, yaxud rekord nəticəsinin
göstərilməsi
lazım gəldikdə, idmançının qətiyyətliliyi və cəsarəti özünü xüsusi
ilə büruzə verir.
Yarışlarda iştirak zamanı bərabər qüvvəli və güclü rəqiblərə
qarşı mübarizədə qətiyyətlilik və cəsarət daha yaxşı tərbiyyə
olunur.
Həmən iradə keyfiyyətlərini tərbiyyə etməkdən ötrü: müxtəlif
yarışlarda tez-tez çıxış etmək lazımdır. Yarışlar idman
mübarizəsi
şəraitində əsas rəqiblərlə görüşlər idmançının öz qüvvəsinə
inamını tərbiyə etməkdən ötrü ən ciddi məktəbdir, lakin ayrı-ayrı
idmançılardan ötrü bütün yarışlarda layiqli rəqiblər olmaya da
bilər. Belə hallarda qiyabi yarışlar forması tövsiyyə edilir.
Bundan ötrü məşq salonunda idmançıların və onların
mümkün olan soyadı, atasının adı və idman göstəriciləri yazılıb
vurulmalıdır,
idman
göstəriciləri
müəyyən
ardıcıllıqla
göstərilməlidir. Hazırlıq prosesindən idmançının və onun
rəqibinin
göstəriciləri
dəyişildikdə,
həmin
siyahıdakı
göstəricilərin düzülüşündə də müəyyən dəyişiklik edilməlidir.
Beləliklə, idmançı qiyabi sürətdə öz rəqiblərinə qarşı mübarizə
aparmağa və onlara qalib gəlməyi öyrənir, həmdə bununla
birlikdə idmançının qətiyyətliliyi, cəsarətliliyi və qələbə əzmi
tərbiyə olunur və iradə keyfiyyəti kimi inad, səy və fəallığının
azalmadan, bu zaman bir sıra o cümlədən hətta gözlənilməz
çətinlikləri aradan qaldıraraq uzun müddətli və gərgin mübarizə
aparmaq bacarığı kimi xarakterizə edilir.
Qələbə qazanmaqdan ötrü yarışlarda idmançının apardığı
idman mübarizəsinin gedişində əksər hallarda soyuqqanlılıq və