Agronomiya va biotexnologiya fakulteti Biologiya yo'nalishi

Xlorofill hosil bolishi

• Xlorofill hosil bolishi
• Xlorofill hosil bo‘lishi ikki fazada amalga oshadi. 1- qorong‘ilik fazasi, bunda xlorofillning asosi — protoxlorofill hosil bo‘ladi. 2- yorug‘lik fazasi bo‘lib, bunda protoxlorofilldan xlorofill hosil bo‘ladi. Xlorofill hosil bo‘lishi o‘sim liklar turiga va tashqi sharoitga bog‘liq. Ba’zi o‘simliklar qorong‘ida ham (masalan, organlarning o‘simtalari), yorug‘liksiz yashil rangga kirishi mumkin, ammo ko‘pchilik o‘simliklarda xlorofill yorug‘likda protoxlorofilldan hosil bo‘ladi. Yorug‘lik bo‘lmagan taqdirda etiolirlangan o‘simliklar o‘sib, ularning poyasi nozik va cho‘zilgan barglari mayda va och sariq bo‘ladi. Bu o‘simliklar yorug‘likka chiqarilsa, ularning bargi tezda yashil rangga kiradi, ya’ni barglardagi protoxlorofill yorug‘da tezda xlorofillga aylanadi.

Xlorofill hosil bo‘lishida harorat alohida ahamiyatga ega. Agar bahor sovuq kelsa, to kunlar isimaguncha ba’zi o‘simliklarning bargi yashil rangga kirmaydi. Bu jarayonda past haroratda protoxlorfill hosil bo‘lishi susayadi. Xlorofill hosil bo‘lishi uchun past harorat + 2°C bo‘lsa, yuqori harorat +50°C bo‘lar ekan. Haroratdan tashqari, xlorofill hosil bo‘lishi uchun mineral elementlardan Fe juda zarur. Mabodo, Fe yetishmasa, xloroz kasalligi yuzaga keladi. Protoxlorfill sintezlanishida Fe katalizatorlik rolini bajarishi mumkin. Xlorofill hosil bo‘lishi uchun N va M g elementlari zarur, chunki ular molekula tarkibiga kiradi. Plastidalarning bo‘lishi ham asosiy shartlardan biridir, ular ko‘k rangga kiradi. Mabodo, plastidalar bo‘lmasa, o‘simliklar rangsizlanib, albinizm kasalligiga uchraydi, zaxira moddalari tugaguncha yashab, keyin nobud bo‘ladi. Bu holat irsiy o‘zgarishlar natijasida yuzaga chiqadi.

• Xlorofill hosil bo‘lishida harorat alohida ahamiyatga ega. Agar bahor sovuq kelsa, to kunlar isimaguncha ba’zi o‘simliklarning bargi yashil rangga kirmaydi. Bu jarayonda past haroratda protoxlorfill hosil bo‘lishi susayadi. Xlorofill hosil bo‘lishi uchun past harorat + 2°C bo‘lsa, yuqori harorat +50°C bo‘lar ekan. Haroratdan tashqari, xlorofill hosil bo‘lishi uchun mineral elementlardan Fe juda zarur. Mabodo, Fe yetishmasa, xloroz kasalligi yuzaga keladi. Protoxlorfill sintezlanishida Fe katalizatorlik rolini bajarishi mumkin. Xlorofill hosil bo‘lishi uchun N va M g elementlari zarur, chunki ular molekula tarkibiga kiradi. Plastidalarning bo‘lishi ham asosiy shartlardan biridir, ular ko‘k rangga kiradi. Mabodo, plastidalar bo‘lmasa, o‘simliklar rangsizlanib, albinizm kasalligiga uchraydi, zaxira moddalari tugaguncha yashab, keyin nobud bo‘ladi. Bu holat irsiy o‘zgarishlar natijasida yuzaga chiqadi.