Aholining turmush darajasi va uning daromadlari. Reja: Turmush darajasi tushunchasi va uning ko’rsatgichlari tuzishi

Iste’mol savati-bu insonning salomatligini saqlash va uning hayoti faoliyatini ta’minlash uchun zarur bo’lgan oziq-ovqat mahsulotlari, nooziq-ovqat tovarlari va xizmatlarning minimal to’plamidir. Aslida, iste’mol savati uchta savatdan iborat: oziq-ovqat, nooziq-ovqat, xizmat savatchalari. Iste’mol savatida oziq-ovqat savati muhim o’rin tutadi. Oziq-ovqat savati-bu bir odamning bir oyda ovqatlanishi uchun ketadigan maxsalotlar to’plami (u mahsulotlar istemolining minumal me’yori asosida hisoblab chiqilgan). Bu to’plam jismoniy ehtiyojlarga mos keladi, zarur kaloriyani taminlaydi, asosiy oziq moddalar mavjud va ovqatlanishni tashkil etishning ananaviy ko’nikmalariga to’g’ri keladi (2-jadval).
Aholining turli ijtimoiy-demografik guruhlari uchun tavsiya etilayotgan oziq-ovqat mahsulotlari to’plami (yiliga kg hisobida).

T.r	Mahsulot turi	O’rtacha aholi jon boshiga	Erkaklar (16-59 yosh)	Ayollar (16-59 yosh)	Pensio- nerlar	Bolalar
						0-6 yosh	7-15 yosh
1	Non mahsulotlari	130,8	177,0	124,9	119,0	279,0	112,3
2	Kartoshka	124,2	160,0	120,0	90,0	85,0	135,0
3	Sabzavotlar	94,0	80,8	96,8	96,8	85,0	120,0
4	Meva-chevalar	19,4	14,6	12,6	10,6	34,4	44,4
5	Shakar va qandolat mahsulotlari	20,7	20,8	19,8	18,8	19,7	16,1
6	Go’sht mahsulotlari	26,6	32,2	25,0	19,8	18,7	33,5
7	Baliq mahsulotlari	11,7	12,7	10,7	12,7	8,7	12,5
8	Sut mahsulotlari	212,4	201,7	179,4	174,1	179,0	303,4
9	Tuxum (dona)	151,4	180,0	150,0	90,0	150,0	180,0
10	O’simlik yog’i va margarin	10,0	11,2	9,8	8,9	6,8	11,7

Ushbu jadval mahsulotlar iste’molining minimal me’yori asosida Rossiya fanlar Akademiyasining ovqatlanish institutida hisoblab chiqilgan.

Shunday qilib, iste’mol savoti va yashash minimumi insonning hayot faoliyatini to’laroq ta’riflash imkonini beradi va u aholi turmush darajasi, hamda, daromad ko’rsatkichlari tizimining tarkibiy qismidir.


Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
1.Abdullaev Yo. «Bozor iqtisodiyyoti asoslari» Toshkent: «Mehnat»-1997 yil, 306-316 betlar.
2.Abdurahmonov Q., Bozorov.N., Volgin N. va boshqalar. «Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi». Toshkent: «O’qituvchi»-2001 yil, 111-155 betlar.
3.Abdurahmonov Q.H, Xolmo’minov Sh.R. «Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi». Toshkent-2004 yil, 76-96 betlar.
4.Dodoboev Yu.T, Xudoyberdiyev A. «Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi». Farg’ona-2001 yil, 219-222 betlar.
5.Usmonov S.N., Dodoboev Yu.T. «Bozor iqtisodiyoti asoslari». Toshkent: «fan»-1999 yil, 235-236 betlar
6.O’lmasov A. «Iqtisodiyot asoslari». Toshkent: «Mehnat»-1997 yil, 191-203 betlar.
http://fayllar.org