Ajiratiw hám aniqlaw(sipat analizi)usillari''

II.2. Tiykarǵi ámellerdi orınlaw usılları
Shóktiriw: centrifuga probirkasındaǵı eritpege shóktiriwshi reagentden qosıp shayqatıladı. Dáslepki eritpeniń kólemi 2 sm³ ten artıq bolmawi kerek.
Qizdırıw : suw juwınıw bólmesiinde alıp barıladı.
Eritpeni puwlatıw onı konsentrlaew maqsetinde atqarıladı : asbest tor ústinde farfor kishkene kese yamasa tigelde qızdırıw menen alıp barıladı. Qurǵaqlay qaldıq suwitilǵanģa keyin eritilip probirkaǵa ótkeriledi.
Centrifugalaw - eritpeni shókpeden ajıratıw ushın qollanıladı. Centrifuga probirkalarında atqarıladı.
Centrifuga menen islew qaǵıydası :
1. Centrifuganıń keri uyalarına 2 (anıqlanıwshı eritpe hám posongi) probirka jaylastırıladı. a) elektrik centrifuga uyalarına 2 den kem bolmaǵan probirkalar jaylastırıladı; b) centrifuga qopqog'i tıǵız tuyıqitiladi; v) elektr tarmaǵına ulanib, aylanıw tezligi saylanadı ; g) 1-2 min em-mida centrifuga qaqpaǵi ashılmaǵan jaǵdayda aylantırıladı ; d) centrifuga tolıq toqtaǵannan keyin qaqpaǵ'i ashılıp, probirkalar alınadı. Shógiw tolıqlıǵı tekserip kóriledi. Onıń ushın centrifugat (probirka daǵı tınıq eritpe) ga 1-2 tamshı shóktiriwshi qosıladı. Eger eritpe tınıqlıǵınsha qalsa, shógiw tolıq bolǵanlıǵın ańlatadı. Keri jaǵdayda shóktiriw qayta tákirarlanadı. Shókpe ústindegi tınıq eritpe ayrıqsha probirkaǵa ajıratıp alınadı.
Shókpeni juwıw - kristall shókpeler distillengen suw, amorflari bolsa kúshli elektrolit (mısalı, NH4NO3) eritpesi menen juwıladı. Onıń ushın shókpege 1-2 ml erituvchi suyıqlıqtan qosıp shıyshe tayaqsha menen shókpe aralastırıladı hám centrifugalanadı.
Shókpeni eritiw - oǵan kislota, silti, ammiak hám basqa eritpelerdi qosıw menen atqarıladı.
Ekstraksiyalaw - yarım mikroprobirkalarda yamasa ajıratıwshı voronkada orinlanadi. Probirka daǵı eritpege 5-20 tamshı organikalıq eritiwshi qosıp, jaqsılap aralastırıladı. Qatlamlar tınıqlasqan soń olar ajıratıp alınadı.
Reaksiyalardı orınlaw. Hámme reaksiyalar ximiyalıq taza ıdıslarda ótkeriledi.
Probirkada atqarılatuǵın reaksiyalar. Yarım mikroprobirkalar (probirkalar ) de atqarıladı. Probirkaǵa 3-5 tamshı analiz etiletuǵın eritpe salıp, tiyisli ortalıq payda etilgennen soń, ústine probirka diywallarına tiygisbesten 2-3 tamshı reagent qosıp, shıyshe tayaqsha menen aralastırıladı, 1-2 min keyin sırtqı nátiyje (belgi) baqlanadı.
Mikrokristalloskopik reaksiyalar - maysizlandirilǵan (maysizlandiriw ushın spirt hám efir aralaspası isletiledi) buyım aynasında atqarıladı. Buyım aynasına shıyshe tayaqsha menen analiz etiletuǵın eritpeden bir tamshı qosılıp, janına bir tamshı reagent jaylastırıladı. Keyininen eki tamshı shıyshe tayaqsha járdeminde birlestiriledi. Zárúr bolsa, eritpe bir az puwlatiladi. Eger reaktiv qattı jaǵdayda bolsa, onıń kishi bólekshesi analiz etiletuǵın eritpediń shetine jaylastırıladı. 1-2 min den keyin payda bolǵan kristallar mikroskop astında baqlanadı.
Tamshı reaksiyası - filtr qaǵazında ótkeriledi. Analiz etiletuǵın eritpe kapillyar járdeminde qaǵazǵa ótkeriledi. Keyininen daq orayına basqa kapillyar járdeminde reaktiv qosıladı. Daq diametri 0, 5 sm den aspawı kerek.
Shóktiriw xromatografiyasi reaksiyaları - tamshı reaksiyalar sıyaqlı filtr qaǵazda orinlanadı. Xromatografik daqlar bir birinen ajırasıwı ushın daq orayına suw tamiziladi.