Algilanan risk ve tüketiCİ etnosentrizm eğİLİMİNİn yerli marka cep telefonlarina yöneliK

40

Algılanan Risk ve Tüketici Etnosentrizm Eğiliminin Yerli Marka Cep Telefonlarına Yönelik Tutum Üzerinde Etkisi

Tablo 5’te yapılar arası korelasyonlar ve yapılara ait AVE değer-

lerinin karekökü (koyu yazılan değerler) verilmektedir. Yapılar arası 

korelasyon değerleri ve AVE değerlerinin karekökü karşılaştırıldığın-

da tüm yapıların birbirinden ayrıştığı görülmektedir. Ölçme aracının 

ayırma geçerliliği açısından sorun teşkil etmediği söylenebilir.

BULGULAR 

Bulgular ve tartışma bölümünde araştırmaya katılanların demog-

rafik özellikleri, ölçek maddelerine ait skorlar, araştırmanın ölçme ve 

yapısal modeliyle ilgili sonuçlar verilmektedir.

Araştırmaya Katılanların Demografik Özellikleri

Araştırmaya katılan 489 kişinin %45’u erkek, %55’i kadındır. Ka-

tılımcıların yaş ortalaması 26,60, standart sapması 8,82’idir. Katılım-

cıların %87,90’ının aylık geliri 3900 TL’nin altındadır.

Araştırmaya Katılanların Algıladıkları Risk, Etnosentrizm 

Eğilimi Ve Tutum Düzeyleri

Tablo 6’da katılımcıların ölçek maddelerine verdikleri cevapların 

toplam skorları ve bu skorların ölçek madde sayısına bölünmesiyle 

bulunan ölçek ortalama skorları verilmektedir. Risk ölçeklerinin orta-

lamasının 3 seviyesinin altında olduğu görülmektedir. Katılımcıların 

yerli marka cep telefonlarına yönelik tutumunun biraz (2,80) olum-

suz olduğu söylenebilir. Katılımcıların etnosentrizm ölçek skorları 

ise 15,03 düzeyinde (standart sapma= 4,32) gerçekleşmiştir.

---

41

Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi

Mustafa Bilgehan Kutlu | Hakan Kağnıcıoğlu

Cilt 3 . Sayı 1. Nisan 2017

Tablo 6. Katılımcıların ölçek skorları 

Ölçek

Ölçek Toplamı

Ortalama

Finansal risk

7,73

2,58

Fiziksel risk

6,12

2,04

Zaman riski

8,22

2,74

Sosyal risk

4,83

1,61

Performans riski

8,44

2,81

Psikolojik risk

3,90

1,95

Genel risk

39,24

2,31

CETSCALE

15,03

2,51

Tutum

11,20

2,80

Ölçme Modeli ve Yapısal Modelin Değerlendirilmesi

Araştırmada Anderson ve Gerbing (1988) tarafından önerilen 

iki aşamalı yaklaşım kullanılmaktadır. Önce araştırma ölçme mode-

li uyum iyiliği açısından incelenmekte, daha sonra yapısal modelin 

uyum iyiliği değerlendirilmektedir. Şekil 2’de araştırma ölçme mode-

li ve standartlaştırılmış tahmin (standardized estimates) değerleri ve-

rilmektedir. Ölçme modelinin uyum iyiliğini yükseltmek için AMOS 

yazılımı tarafından CETSCALE ölçeği içinde önerilen e28 ve e29 ha-

taları arası kovaryans ilişkisi modele eklenmiştir. Uyarlama sonucun-

da ölçme modelinin Ki-kare değeri 60,503 kadar düşerek, uyum iyili-

ğinde anlamlı (p<0,001) bir iyileşme sağlandığı görülmektedir. Ölç-

me modelindeki tüm yollar ve model (p<0,001) anlamlıdır. Ölçme 

modelinin kabul edilebilir düzeyde veri ile uyum gösterdiği (Ki-kare/

sd-2,151;RMSEA-0,049;RMR-0,074;SRMR-0,065;GFI-0,902;AGFI- 

0,882;NFI-0,911;CFI-0,950) söylenebilir.

---

42

Algılanan Risk ve Tüketici Etnosentrizm Eğiliminin Yerli Marka Cep Telefonlarına Yönelik Tutum Üzerinde Etkisi

CETSCALE

Algılanan Risk

Tutum

et2

et7

et8

et9

et13

et16

t1

t2

t3

t4

per3

per2

per1

s3

s2

s1

z3

z2

z1

fin3

fin2

fin1

,38

,14

,33

,13

,78

,39

,71

,80

,60

,59

,40

,57

,73

,81

,60

,58

,59

,54

,65

,36

,34

,35

,71

,57

,50

,33

,51

,28

,72

,90

,80

,34

,83

,87

,84

,90

,64

,81

,81

,81

,83

,60

,68

,66

,65

,79

,83

,77

,80

,82

,65

,81

,71

,75

,69

,75

,78

,63

,81

,91

,90

,50

,88

,91

,89

,15

,36

,86

,88

,53

fiz3

fiz2

fiz1

ps3

ps2

e17

e1

e2

e3

e4

e5

e6

e7

e8

e9

e10

e11

e14

e12

e15

e13

e16

Performans

Sosyal

Zaman

Finansal

Fiziksel

Psikolojik

e33

e32

e31

e30

e29

e28

e21

e20

e19

e18

e27

e25

e26

e24

e23

e22

Şekil 2. Ölçme Modeli

Şekil 3’te yapısal model ve standartlaştırılmış tahmin değerleri 

verilmektedir. Yapısal modelin kabul edilebilir düzeyde veri ile uyum 

gösterdiği (Ki-kare/sd-2,151;RMSEA-0,049;RMR-0,074;SRMR-0,065;-

GFI-0,902;AGFI-0,882;NFI-0,911;CFI-0,950) görülmektedir.

---