Tirik va o’lgan hayvonlar skeletining tuzilishi, tananing bo’linishi,
bo’g’inlar va muskullar topografiyasi
Hayvonning boshidan boshlab uning dum umurtqalarigacha tanasining qismlari
bo’linishini o’rganishlari kerak.
Hayvonning bosh qismi va miya bo’limini aniqlab, bu bo’limdagi qismlarni
topish zarur. Miya bo’limida: ensa, tepa, peshona, quloq suprasi, chakka, qovoq
qismi; yuz bo’limida: burun, ko’z orti qismi, hayvon tumshug’i, yuqorigi lab, pastki
lab, iyak oblastlari, yon tomondan-yonoq lunj, katta chaynash muskuli va jag’ osti
qismlarini aniqlash kerak.
Ko’krak-bel qismida - yelka, ko’krak va to’sh qismlarini aniqlab, tirik hayvonda
ko’rish, bel oblastida qanaqa a’zolar joylashishini, hayvonning qorin qismida
qalqonsimon tog’ay, kindik shov va yonbosh qismlarini aniqlash zarur.
Oldingi va keyingi oyoqlarda.
Oldingi oyoqda
dastavval yelka kamari (kurak suyagi) va oldingi oyoqning erkin
harakat qiluvchi suyaklarining joylashishini topish zarur. Keyin kamar va erkin
harakat qiluvchi suyaklar haqida tushuncha berish; uning chegarasi va topografiyasi
haqida ma’lumot berish. Oldingi oyoq bo’g’inlari, ularning harakati, to’zilishi va
topografiyasi.
Keyingi oyoqda
ham, oldingi oyoq singari kamar (tos-chanoq) va erkin harakat
qiladigan suyaklarning proyeksiyasini tirik hayvonda chizib ko’rsatish (o’rganish) va
har xil turga mansub hayvonlarda, ularning joylashish topografiyasidagi farqi,
keyingi oyoqdagi bo’g’inlar, ularning harakati, tuzilishi va topografiyasi e’tiborni jalb
etish kerak.
Tanadagi muskullarning joylashishi va suyaklar bilan
uzviy bog’lanishini o’rganish
O’qituvchi, talabalarga skelet muskullarining hayvon tanasini harakat
qildirishdagi vazifalari to’g’risida tushuntirish bilan bir vaqtda hayvon tanasining
muvozanat holatida (nafas olish-chiqarish, dum, quloq suprasi, kovoq, ko’z olmasi va
boshqa a’zolarning harakati) muskullarda qanday o’zgarishlar sodir bo’lishi haqida
axborot beradi.
Dostları ilə paylaş: |
