Amerika niYƏ MƏhv olacaq? MÜƏLLİF: oleq platonov ooo «Evro-press» ooo «Mediцina» zao «Slavяnskiй dom kniqi» Moskva 2003
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
13 olmadığından xəbər verirdi. ABŞ hökuməti hindu tayfalarını zor gücünə uzaq qərbin o zamanlar boş çöllüklərdən ibarət olan ərazilərinə köçürtdürürdü. Zorla köçürtdürməyə ABŞ-ın cənub şərqində beş böyük tayfa, o cümlədən Çirokilər də mə᾽ruz qaldı. Köçürdülmə ABŞ silahlı qüvvələrinin qoşun əməliyyatı şəklində həyata keçirilir və dəhşətli zorakılıq, kütləvi qırğınlar və özbaşnalıqlarla müşayiət edilirdi. Hərbi soyğunçular hinduların əmlakını qarət edir, mal-qaranı ələ keçirirdilər. ABŞ-ın «demokratik» hökuməti ölümlə hədələyərək hindu tayfalarının nümayəndələrini zorla bir yerə yığıb, onlarla torpağın satılması barədə könüllü müqavilə imzalayırdı. Belə ki, 17000 çirokidən 400 nəfərinin zor gücünə «ümumtayfa» toplantısına cəlb edən işğalçılar onları müqavilə imzalamağa məcbur etdilər və bu müqavilə tezliklə ABŞ konqresi tərəfindən ratifikasiya olundu. Bu yolla çirokinlərin əlindən 7 milyon akr əkin üçün yararlı torpaq alındı. Bütü n çirokiləri bir yerə yığan qoşunlar onları Missisipidəki yeni ayrılmış «hindu» ərazilərinə köçürtdülər. Bu əməliyyat zamanı yola çıxan 17000 çirokidən 4000-i qırıldı. Bir qədər sonra isə bu ərazilər də çirokilərin əlindən alındı. Ü mumiyyətlə, çirokiləri 81,2 mln. Ha. torpaqdan məhrum etdilər. ABŞ-ın cənub şərqində yaşayan çikasava, çoktava, krik, seminal tayfaları da Missisipidən o tərəfə sürgün edildilər. Hindulara qarşı dəhşətli dərəcədə
amansız əməliyyatları ilə məşhurlaşan Amerika generalı Cekson 1818-ci ildə 14 Florida da seminolların, ən azı, üçdə bir hissəsini qırmışdı. Lakin qısa bir müddətdən sonra ağ işğalçılar Missisipinin o tayındakı əraziləri mənimsəməyə yollandılar. Bu işdə yəhudilərin ticarət faktoriyaları dəhşətli rol oynadı. Bu torpaqların müstəmləkələşdirilməsinin nə şəkildə həyata keçirilməsindən danışarkən Zombart yazırdı: «Dözümlü kişi və qadınlardan ibarət bir qrup, məsələn, 20 ailə yeni həyata başlamaq üçün tənha çöllüklərə üz tuturdu. Bunlardan 19-u kotan və oraqla təhciz olunmuşdu. Onlar meşələri qırmaq, çölləri şumlamaq və öz əllərinin zəhməti ilə dolanmaq niyyəti ilə yola çıxırdılar. 20-ci ailə isə kiçik dükan açır, ticarət, bə᾽zən hətta səyyar ticarət vasitəsilə məsləkdaşlarına torpağın yetirmədiyi zəruri istehlak malları ilə təhciz edirdi. Bir qədər sonra bu ailə digər on doqquz ailənin istehsal etdiyi kənd təsərrüfatı məhsullarının satışını da öz üzərinə götürürdü. Bu ailə nağd pula digərlərindən daha əvvəl yiyələndiyindən lazım gəldikdə, borc da verə bilirdi. Əksər hallarda onların işlədikləri dükanlarla birlikdə torpaq kredit bankına bənzər bir qurum, bə᾽zən isə həm də torpaq satışı agentliyi və bu qəbildən olan digər təşkilatlar yerləşirdi. Beləliklə, həmin 20-ci ailənin fəaliyyəti sayəsində şimali Amerika kəndlisi avropanın pul və kredit təsərrüfatı ilə təmasa girməyə başladı. Bütün istehsal münasibətləri lap əvvəldən ən müasir əsaslar
üzərində formalaşırdı. Müstəmləkələşdirilmənin elə ilk gündən Amerikanın
15 xalq təsərrüfatının kapitalizm ruhu və kapitalist təşkilatlanma elementlərini ehtiva etdiyini demək olar. Həmin ilk zərrəciklər hər tərəfi bürüyən təşkilatlara çevrildilər. Bəs amerikaya kapitalist möhürünü vuran kim oldu? Hər kənddəki 20-ci ailə! Həmin 20-ci ailənin hər dəfə köçənlər dəstəsinə qoşulan, yaxud onlar məskunlaşan kimi gəlib yanlarında yerləşən yəhudi ailəsi olduğunu xüsusi olaraq qeyd etməyə, zənnimcə ehtiyac yoxdur. 12 Yəhudi faktoriyalarında hindulardan artıq və ya silah əvəzinə xəz alan alveriçlər (əsasən, yəhudilər) həmin hindulara istismar obyekti kimi baxır, başqa faktoriyaların nümayəndələrinə «öz hinduları» ilə ticarət etməyə icazə verirdilər. Bu tələbə tabe olmayan hinduları ağların necə cəzalandırdıqlarını aşağıdakı nümunədən görəcəyik. Bir dəfə Missuridə başqa faktoriyanın nümayəndələri peyda oldular və xəz dəriləri daha yüksək qiymətə alamağa başladılar. Belə olan halda köhnə faktoriyanın alverçiləri tabe olmayan hinduları cəzalandırmaq qərarına gəlirlər. 1837-ci ildə Fort-yunion faktoriyasına gəmi ilə çiçək xəstəliyinə tutulmuş adam göndərdilər, faktoriyanın qabaqcadan xəbərdar edilmiş müdiri isə rəqiblərə xəz satmış 500 ən yaxşı ovçunu ora də᾽vət edir. Faktoriyada də᾽vət olunanların hamısına xəstənin qanından köçürürlər. Heç bir ay da keçmir ki, bütü n tayfa çiçək xəstəliyinə tutulur. Fort-makkenzi faktoriyasının hinduların xəstəliyə tutulmuş kəndlərindən birində olmuş müdirinin hekayəsi bizə gəlib çatıb. İnfeksiyanın necə yayıldığını görmək üçün kəndə gələndə hindu çadırları 16 arasında yüzlərlə meyid olduğunu görür. Yalnız sağ qalan iki hindu qadın ölənlərə ağı oxuyur. Cani alverçilər bu yolla təkcə hinduları öldürmədilər, onlar həm də bundan faydalandılar və qazanc əldə etdilər - ölənlərin əynindən seçmə bizon dərisindən tikilmiş paltarlar çıxarılaraq, şəhərlərdəki dükanlara göndərilirdi. ABŞ silahlı qüvvələri hinduların kütləvi qırğınları əsasında inkişaf edir və püxtələşirdi. Ağ dərili müstəmləkəçilər imkan tapan kimi hindulara hücum edir onları vəhşicəsinə qırırdılar. Bu soyqırımın qeyri-rəsmi şüarı
belə səslənirdi: «Amerikanı hindulardan tamamilə təmizləmək!». 1864-cü ildə mayor Çayvintonun dəstəsi Çeyənlərin qəsəbəsinə xaincəsinə basqın etdi və ordakıların hamısını qırdı. Amerika əsgərləri hətta qadınlarla uşaqların da skalplarını (başın dərisi) çıxarırdılar. Bir neçə ildən sonra Uoşit çayı vadisində general C.Kasterin təşəbbüsü ilə həyata keçirilən başqa bir xaincəsinə basqın Çeyenlərin məhvini başa çatdırdı. 1862-ci ildə ABŞ hökuməti qərbin, yəni hindu torpaqlarının məskunlaşdırılması barədə qanun qəbul etdi. Ağdəriləri hindularla müharibəyə sövq etmək üçün hər bir müstəmləkəçiyə 160 akr yaxşı torpaq payının daimi mülkiyyətə veriləcəyi və᾽d edildi. Bu torpaqların sahibləri olan hindular isə qanundan kənar e᾽lan edildilər. 1860-cı illərin axırına qədər bütün ölkədə hinduların kütləvi tə᾽qib və qırğınları baş alıb gedirdi. Kaliforniyada məskunlaşan ilk kolonistlərdən birinin məktubu qalıb: «...Mən Qudla hindular haqında tez-tez mübahisə edirdim. Qud belə hesab edirdi ki,
Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|